امام صادق (علیه السلام) در باره علت نامگذاری شدن به نام «جعفر»، می فرمایند: «پدرم مرا از روی علم و آگاهی، جعفر نام نهاده است؛ زیرا جعفر نام رودی در بهشت است.» کدام رود منظور امام بوده است؟

«جعفر» از نظر لغوی به معنای رود و نهر بزرگ و وسیع و نیز به معنای رود و نهر کوچک آمده است.(1) لذا یکی از معانی لغوی «جعفر»، رود و نهر است. در نقل های روایی داریم که «جعفر»، نام رود و نهری در بهشت است: «إِنَّ جَعْفَراً نَهَرٌ فِي‏ الْجَنَّةِ»(2) «أَنَّهُ اسْمٌ لِنَهَرٍ فِي الْجَنَّةِ»(3) لذا با استناد به این روایات ـ فارغ از بررسی سندی و اتصال راویان این روایات به معصوم ـ و بر فرض صحت صدور، مشخص می شود «جعفر» نهر و رودی در بهشت است. اما این که «جعفر» کدام نهر و رود بهشتی است و یا در چه مقام و رتبه ای قرار دارد و دارای چه ویژگی هایی است، باید گفت نمی دانیم؛ زیرا بهشت از عالَم ماوراء این عالم طبیعی است و برای آگاهی و اطلاع از آن برای بشر راهی نیست مگر از طریق روایات و این که آگاهان از غیب (معصومین علیهم السلام) چیزی در این زمینه فرموده باشند؛ و در این خصوص، مطلبی بیان نشده و فقط به این که «جعفر» نام رودی در بهشت است اشاره شده است. نکته: بله قرآن کریم در وصف بهشت، چهار نهر اصلی را بیان می فرماید: «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتي‏ وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فيها أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَ أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَ أَنْهارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبينَ وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى‏» توصيف بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده، چنين است: در آن نهرهايى از آب صاف و خالص كه بدبو نشده، و نهرهايى از شير كه طعم آن دگرگون نگشته، و نهرهايى از شراب (طهور) كه مايه لذّت نوشندگان است، و نهرهايى از عسل مصفّاست.(4) ولی این منافاتی ندارد با این که در بهشت نهرهایی با نام ها و ویژگی های دیگری وجود داشته باشد. بنابر این؛ باید گفت در باره این که «جعفر» نام کدام نهر و رود بهشتی و با چه ویژگی ها و مشخصاتی است، در روایات و کلام معصومین (علیهم السلام) مطلبی بیان نشده است. .

كانون گفتگوی قرآنی

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/27

لینک کوتاه