نظر آقاي وحيد خراساني در رابطه با سياست و جمهوري اسلامي و مسئله ولايت فقيه چيست؟ آيا مخالف با بحث ولايت فقيه هستند؟ و اينکه آيا موافق با جدايي دين از سياست هستند يا خير؟

در پاسخ به این سؤال بايد توجه داشت که عهده دار شدن امور سياسي و پرداختن به آن از سوي علماء و بزرگان واجب کفايي و به حسبِ نياز و لزوم است نه يک واجب عيني بدين معنا که پرداختن به امور سياسي توسط برخي از علماء بگونه اي که نياز جامعه بدان رفع شود موجب ساقط شدن اين وظيفه از سايرين مي گردد همانند امر به معروف و نهي از منکر و بعضي از واجبات ديگر که ملاک در آنها انجام عمل در خارج و بر طرف شدن نياز جامعه است و افراد در آن مدخليتي ندارند از اين رو با اقدام برخي از افراد به انجام اين واجبات از ديگران ساقط مي گردد. در خصوص ولايت فقيه هم بايد گفت «هر چند در اصل ثبوت ولايت فقيه اختلافي ميان فقهاء وجود ندارد و اصل ولايت فقيه از مسلّمات فقه شيعه است و هيچ فقيهي در طول تاريخ تشيّع منکر آن نشده است» ولي در مورد حوزه و قلمرو ولايت فقيه بين فقهاء اختلاف نظر وجود دارد. «برخي از فقهاء دامنه بکارگيري ولايت فقيه را به وضعيت هاي اضطراري و نيازمندي هاي غير قابل اجتناب جامعه (امور حسبيه) محدود کرده اند که از آن به ولايت مقيّده تعبير شده است اما در مقابل گروهي ديگر اين دامنه را وسيعتر دانسته و معتقدند دايرة ولايت فقيه بسيار گسترده و شامل جميع امور اجتماعي است مگر اموري که دخالت در آنها از موارد مختص امام معصوم ـ عليه السّلام ـ است که از آن به ولايت مطلقه فقيه تعبير شده است». اين اختلاف نظر در ميزان دخالت فقهاء در امور سياسي مؤثر است. به تعبیر دیگر عهده دار شدن امور سياسي و پرداختن به آن از سوي علماء يک واجب کفايي است و عهده دار شدن آن توسط برخي از فقهاء سبب ساقط شدن اين وظيفه از ساير علماء مي گردد و لازم نيست تمامي علماء در مسايل سياسي دخالت نمايند. علاوه بر اينکه ديدگاه فقهاء در محدوده و قلمرو ولايت فقيه و اختيارات آن در ميزان دخالت فقهاء در امور سياسي و پرداختن به آن مؤثر است و بخشي از دخالت نکردن در سياست ها به اين امر باز مي گردد همچنين از آنجا که امور سياسي داراي پيچيدگي و ظرافت خاصي است و پرداختن به آن مستلزم شرايط و ويژگيهاي خاصي است، برخي از علماء و بزرگان ديگران را داراي شرايط لازم در عهده دار شدن اين مسئوليت دانسته و خود کمتر در امور سياسي دخالت مستقيم مي نمايند. البته اين بمعناي بي تفاوتي نسبت به امور جامعه نيست و دخالت در امور سياسي لزوماً به معناي حکومت کردن و دخالت در حکومت نيست و به عنوان مثال حمايت هاي مادي و معنوي علماي محترم از حکومت اسلامي به نوعي دخالت در سياست محسوب مي گردد. و تاريخ کشور بخوبي شاهد اين واقعيت است که در مواقع لزوم و آنجا که نظام اسلامي با مشکلي روبرو شده است علماي راستين به وظيفه خويش عمل نموده و از کجروي ها و انحرافات جلوگيري نموده اند مرحوم امام فرمودند: «ترديدي نيست که حوزه هاي علميه و علماي متعهد در طول تاريخ اسلام و تشيّع مهمترين پايگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کجروي ها بوده اند». در عين حال آيت الله وحيد خراساني درخصوص رهبر معظم انقلاب نظرات قابل توجهي دارند که مناسب است يادآور شويم. هنگامي که آيت الله آملي لاريجاني براي مشورت به خدمت آيت الله وحيد خراساني رسيده بودند تا نظرات ايشان را در خصوص پست رياست قوه قضاييه جويا شوند ايشان فرمودند به هر طريق که مي توانيد اين سيد را کمک دهيد ايشان تنها است اگر شما او را کمک نکنيد پس چه کسي به ايشان ياري رساند. همچنين آيت الله وحيد به مناسبت ديگر مي گويند به راستي چه کسي بهتر از مقام معظم رهبري مي تواند اين کشور را اداره کند. آیت الله محمد مهدی شب زنده دار نيز نقل مي فرمايند که آیت الله العظمی وحید خراسانی چند بار در جلسات مختلف فرمودند: «کارهای آقای خامنه ای بر اساس موازین است». وی ادامه دادند: یعنی ایشان ضوابط شرعی را مراعات می کنند و اصل در این است که هوا و هوس ندارند و وقتی تشخیص می دهند که این حکم، حکم خداست به آن عمل می کنند و این یک شهادت بزرگی است. جدا از اين حمايت هايي که حضرت آيت الله وحيد خراساني از رهبري داشته اند در پايان بايد اشاره نمود که حضرت آيت الله وحيد خراساني حکم حاکم شرعي را نافذ مي دانند و نقض آن را بر همگان حتي مجتهدين جايز نمي دانند هر چند در مورد ولايت فقيه نظري همانند مرحوم آقاي خوئي دارند و آن را محدود به امور حسبيه مي دانند و اگر مردم يک کشور حاضر شدند که حکومت را بر اساس اسلام اداره کنند بر فقيهان واجد شرايط تصدي حکومت واجب کفايي مي باشد و اين امر مصداق امور حسبيه است و اگر يک فقيه واجد شرايط رهبري و تصدي آن را بر عهده گرفت مخالفت با احکام او بر همگان حتي مجتهدين ديگر جايز نيست. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه