وظيفه اولاد و پدر و مادر نسبت به هم و عاملي كه باعث عاق طرفين مي‌شود؟

الف) حقوق فرزندان بر والدين؛ از وظايف اصلي پدر و مادر، حفظ و نگهداري فرزند و تربيت صحيح آنها است. در رابطه با اهميت تربيت و اصلاح و رعايت حقوق آنان، مسأله در حدّي مهم است كه همانگونه كه اگر فرزند به وظيفه خود در برابر والدين عمل نكند، عاق والدين خواهد بود، اگر والدين هم به وظايف خود عمل نكنند، آنها نيز از طرف فرزندان خود عاق خواهند شد. رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ در اين باره مي‌فرمايد: «همانگونه كه فرزند بخاطر عمل نكردن به وظايف خود در برابر پدر و مادر عاق آنها مي‌شود، اگر والدين هم به وظايف خود عمل نكنند، از طرف اولاد خود عاق خواهند شد.» عاق والدين در برابر فرزندان نيست مگر آنكه والدين به وظايف خود براي تربيت فرزندانشان درست عمل نكنند. از نظر اسلام، والدين امانت‌دار خداوند هستند. والدين وظيفه دارند، موجبات خير و صلاح فرزندان را فراهم آورند و با ايجاد محيط صفا و خلوص و شرايط امن، كانون خانواده را گرم نگه دارند. بنابراين عمده‌ترين وظايف پدر و مادر در برابر فرزند از دوران كودكي تا بزرگسالي عبارتند از: 1. قرائت اذان و اقامه در گوش كودك؛ رسول خدا فرمود: پس از ولادت فرزند، مستحب است در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگويند كه اين امر باعث حفاظت او از شيطان خواهد بود.» 2. پذيرش كودك؛ از مسايل مهم حقوق كودكان، مسأله پذيرش كودك است. كودك در هر وضع و به هر صورتي كه هست، بايد پدر و مادر پذيراي او باشند. دختر يا پسر، زشت يا زيبا، سالم يا ناقص. 3. انتخاب نام زيبا براي كودك؛ پدر و مادر وظيفه دارند كه اسم نيكو براي فرزند انتخاب نمايند. 4. احترام به كودك؛ رسول خدا فرمود: «به فرزندانتان احترام و محبت كنيد و با ادب و روش پسنديده با آنها معاشرت نماييد.» 5. تغذيه كودك؛ پدر و مادر وظيفه دارند كه فرزند را با غذاي حلال و در ايام كودكي با شير مادر تغذيه نمايند. 6. محبت نسبت به كودك؛ كودكان به محبت، بسيار نياز دارند لذا رسول خدا فرمود: «نسبت به كودكان محبت ورزيده و به آنان ترحُّم كنيد.» 7. آموزش و تعليم فرزند؛ از جمله وظايف والدين، ارايه آموزش‌هاي اساسي به فرزندان است، آموزشي كه موجب سازندگي و خير و صلاح حال و آيندة فرزند باشد. ادب‌آموزي، تحصيل علم و دانش و تربيت مذهبي از مهم‌ترين وظايف پدر و مادر محسوب مي‌شود. براي والدين نسبت به فرزندان‌شان وظايف ديگري هم هست البتّه به بعضي از اين وظايف به صورت فهرست‌وار اشاره مي‌كنيم. مانند: عادت دادن فرزندان به عادات و آداب نيكو، رفتار عادلانه نسبت به فرزندان به صورت عملي و الگويي. 8. فراهم نمودن زمينه ازدواج فرزند پس از بلوغ. ب) حقوق والدين بر فرزندان؛ پدر و مادر دو وجود ارزشمندي هستند كه در تمام اديان آسماني و حتّي مكاتب غيرالهي مورد احترام و تكريم مي‌باشند. در قرآن كريم اطاعت و احترام به پدر و مادر در كنار اطاعت پروردگار بيان شده و اين نشان‌دهنده اين مطلب است كه حق پدر و مادر از بزرگترين حقوق و بعد از اطاعت خداوند، از همه چيز مقدم است. آنچه كه از آيات و روايات دربارة حقوق والدين استفاه مي‌شود، به طور فهرست‌ و اجمال، عبارتند از: 1. رعايت اخلاق خوش و برخورد مناسب با والدين در همه حالات و شرايط. 2. دعا براي والدين و درخواست رحمت و عنايت از خداي بزرگ براي آنان. 3. تواضع و فروتني در برابر آنان به گونه‌اي كه به تعبير قرآن كريم بال و پر خود را براي آنان بگستراند. 4. خودداري از اهانت به آنان حتّي با گفتن كلمه‌اي چون «اُف» يا خطاب كردن آنان به اسم. 5. بايد مراقب بود كه صداي خود را بلندتر از صداي آنان نكرده و در پيشاپيش آنان قدم نزند و در جلسات پيش روي آنان ننشيند. شخصي از رسول خدا(صلي الله عليه وآله) پرسيد كه حق پدر بر فرزند چيست؟ حضرت فرمود: او را به اسم نخوانده و در راه رفتن پيشاپيش او نرود، و در نشستن پيش روي او ننشيند، و كاري نكند كه مردم به پدرش ناسزا گويند.» 6. احترام و كمك‌رساني به والدين لازم است، هرچند كه آنان مخالف، فاجر و يا كافر باشند. 7. و بالاخره خداوند را بخاطر نعمت وجود والدين سپاس گويد و براي سلامتي آنان و بقاي عمرشان در صورت حيات و طلب مغفرت در صورت ممات، دايماً دعا نمايد، تا خود بدين وسيله مشمول رحمت حق گردد. شما با توجه به آن چه بيان شد، هم نسبت به پدر و مادر خود وظيفه و مسئوليت داريد تا از زحمات آنان قدرداني نماييد و هم نسبت به فرزندان خود وظيفه بس بزرگي بر عهده داريد تا با كمال دقّت و تربيت به اصلاح آنها بپردازيد. در واقع پدر و مادرها هستند كه فرزندان مسئول و متعهد تحويل جامعه مي‌دهند، اميد است شما يكي از چنين پدران وظيفه‌شناس و مسئوليت‌پذير باشيد كه فرزندان شايسته و مؤمن تحويل جامعه دهيد. انشاءالله. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه