با سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید؛ پرسشگر گرامی من در ابتدا تعریفی از برای شما بیان می کنم. شخصیت عبارت است از ویژگی های رفتاری، فکری، اخلاقی، نفسانی، تربیتی، آموزشی، فرهنگی، وراثتی،‌ احساسی، انگیزشی، هیجانی و... یک انسان که تا حدود زیادی منحصر به فرد بوده و از جهات بسیاری، با دیگران متفاوت است. برخی از این ویژگی ها اکتسابی هستند و انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، آن ها را در خود به وجود آورده، کم یا زیاد کرده و وجوه متفاوتی را طی گذران عمر،‌ در رفتار و کردار و گفتار خود به نمایش می گذارد.

با سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید؛ پرسشگر گرامی من در ابتدا تعریفی از برای شما بیان می کنم. شخصیت عبارت است از ویژگی های رفتاری، فکری، اخلاقی، نفسانی، تربیتی، آموزشی، فرهنگی، وراثتی،‌ احساسی، انگیزشی، هیجانی و... یک انسان که تا حدود زیادی منحصر به فرد بوده و از جهات بسیاری، با دیگران متفاوت است. برخی از این ویژگی ها اکتسابی هستند و انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، آن ها را در خود به وجود آورده، کم یا زیاد کرده و وجوه متفاوتی را طی گذران عمر،‌ در رفتار و کردار و گفتار خود به نمایش می گذارد. اما بخش کمی از ویژگی های شخصیتی اکتسابی نیستند و تحت تأثیر وراثت زیستی قرار می گیرند. درون گرایی و برون گرایی خیلی اوقات از ویژگی های اکتسابی نیستند؛ پرستاران زبده از همان اوان تولد می توانند سه ویژگی شخصیتی را در نوزادان حس بزنند که یک آنها درون گرایی و برون گرایی، و دیگری فعال و غیر فعال بوده و یکی نیز هیجانی و غیر هجانی بودن است، حال برای اینکه مشخص شود که شما درون گرا و یا برون گرا هستید باید به یکی از مراکز مشاوره روانشناسی مراجعه نمایید تا آنها با گرفتن آزمون شخصیت شانزده عاملی کتل نتیجه را به شما اعلام نمایند. موضوع دیگر اینکه فرا گرفتن مهارت های زندگی برای هر شخص به عنوان کلید موفقیت در زندگی و دست یابی به اهداف مختلف بشمار می رود؛ برای همین اگر می خواهید زندگی سرشار از موفقیت و کامروایی داشته باشید حتما مهارتهای زندگی را فراگیرید که یکی از آنها مهارت دوست یابی و تعاملات میان فردی است در این رابطه کتاب هایی را جهت مطالعه در پایان عرایضم معرفی خواهم نمود. من در راستای پاسخ در زیر به برخی از ویژگیهای یک شخصیت سالم اشاره می کنم: 1. ضمن داشتن ثبات و پایداری بتواند رفتاری سازگارانه و انعطاف پذیر در برخورد با محیط و موقعیت های متفاوت از خود نشان دهد. بنابراین، چنین شخصیتی قابل پیش بینی است و اطرافیان نیز سازگاری بیشتری با آن نشان خواهند داد. برعکس، ناسازگاری و انعطاف ناپذیری با محیط و اطرافیان، نمایانگر اختلال در شخصیت است. این افراد غالباً با تغییرات جدید مخالف بوده و واکنش های منفی از خود نشان می دهند. 2. هرچند شخصیت، مفهومی انتزاعی است، اما آثارش آن قدر مشهود و معلوم است که بخش قابل توجهی از زندگی آدمیان در فرایند روابط اجتماعی آن ها را تشکیل می دهد. برای مثال، کسی که راستگو، امانتدار، به قول و قرارها پای بند، امانتدار، نوعدوست، بخشنده و… است، نزد مردم از شخصیتی سالم برخوردار بوده و مناسب ترین رابطه اجتماعی را می تواند با اطرافیان برقرار کند. 3. ظاهری آراسته داشتن، خوش بو بودن، زیبا و شیرین و آرام سخن گفتن، خوش رویی و خوش خلقی، تحمل مشکلات و سختی ها، انتقادپذیری، انعطاف پذیری و حتی مثبت اندیشی و برقراری روابط گرم با اطرافیان، در پرورش و بازسازی شخصیت انسان ها نقش قابل توجهی داشته و از طرف دیگر، تأثیرات مثبت و مطبوعی بر اطرافیان برجای می گذارد. در این رابطه موارد فراوانی را نیز می توان اضافه کرد که هرکدام بنا بر تجربه های فردی می توانند در رشد شخصیت حایز اهمیت باشند. 4. فراگیری مهارت های اجتماعی و استفاده بهینه از عنصر زمان و پرهیز از اتلاف وقت و تنبلی و بی حوصلگی، در رشد شخصیت نقش بالایی دارد. بخش قابل توجهی از خلق شخصیت های سیاسی، هنری، اجتماعی، مذهبی، ادبی، علمی و… مرهون رعایت این نکته بوده که به علاوه، موفقیتی پایدار را به همراه خواهد داشت. 5. رعایت هنجارها، سنت ها، آداب و رسوم و قوانین رایج محیطی که در آن زندگی کرده و به کار و فعالیت مشغولیم،‌ می تواند شخصیت سالم، جذاب و پرطرفداری را از ما به نمایش بگذارد. 6. مشاهدات نشان داده اند که چهار ویژگی هدفمند بودن،‌ امید داشتن، توکل کردن و شاکر بودن نه تنها در رشد شخصیتی زیبا و مطلوب نقش مهمی دارند، بلکه دارا بودن این صفات، به تنهایی می توانند متضمن موفقیت همراه با آرامش باشند. 7. به علاوه، رعایت ارزش های اخلاقی، فرهنگی و انسانی، شخیصت سالمی را خلق کرده، حتی می تواند بر آن دسته از زوایای پنهان شخصیتی که جنبه‌ منفی و ناسازگار داشته و به سبب وراثت، تأثیرات محیطی یا تجربه های ناخوشایند گذشته خود و اطرافیان نزدیک پدید آمده و به صورت جبری بر انسان تحمیل می شوند، غلبه کند. مطالعات متعددی نشان داده اند، کسانی که به ارزش های دینی پای بندی بیشتری داشته باشند و در هر لحظه از زندگی به فکر مرگ و آخرت باشند، شخصیت سالم تری داشته و توانایی بالاتری در رشد و بازسازی شخصیت از خود نشان می دهند. 8. یکی از روش های مؤثر در ارتقاء شخصیت، جمع گرایی یا عدم کناره گیری از جمع است. دست یابی به شخصیتی دوست داشتنی با ویژگی های انسانی مورد قبول جامعه، از راه اجتماعی بودن و اجتماعی شدن و پرهیز از انزواطلبی، گوشه گیری و خودمحوری امکان پذیر است. انسان اجتماعی قادر خواهد بود بسیاری از نیازهای طبیعی خود را از طریق برقراری رفتار اجتماعی به اصطلاح “جامعه پسند” تأمین کند. 9. مسؤولیت پذیری نیز در رشد و تعالی شخصیت و اعتماد و تکیه دوستان به ما بسیار مهم است. کسی که مسؤولیت اعمال خود را می پذیرد و به آنچه انجام می دهد آگاهی کامل دارد، در مرکز توجه دوستان و آشنایان قرار می گیرد. 12. تطابق حرف با عمل نیز یکی از نشانه های شخصیت سالم و جامعه پسند است. برای بازسازی شخصیت لازم است که به آنچه می گوییم عمل کنیم و حرف و سخنی را بر زبان نرانیم که درصدد انجام آن در زندگی نیستیم. پرهیز از دوگانگی در حرف و عمل، شخصیتی واحد خلق کرده و درنهایت، از بروز شخصیت های چندگانه که برخی از افراد مبتلا به آنند، جلوگیری می کند. موضوع دیگری که شاید در راستای پاسخ به سوال شما قرار داشته باشد بحث شایستگی اجتماعی است. این واژه به معنی توانایی فرد در سازمان دادن به توانمندی های فردی و منابع محیطی به منظور رسیدن به اهداف تعریف شده است که دستیابی به این اهداف در عین تعامل مثبت اجتماعی و همزمان با حفظ روابط مثبت با دیگران صورت می پذیرد. حال به عوامل رشد شایستگی اجتماعی می پردازیم. شایستگی اجتماعی به وسیله عوامل زیر برای فرد میسر می گردد و به عبارت دیگر هرکس که از عوامل زیر بهره بیشتری ببرد در رشد اجتماعی موفق تر خواهد بود : 1. پاسخگو بودن : یکی از ویژگی های افراد موفق، پذیرفتن مسئولیت کارهای خویش و پاسخگو بودن در قبال آنهاست. 2. انعطاف پذیری : انعطاف پذیری به معنی این است که تغییر موقعیتها و شرایط، انسان را از رسیدن به اهدفش باز ندارد و او با توجه به موقعیت ها و شرایط جدید، روش رسیدن به اهدافش را دوباره تعریف کند و به بیان دیگر همیشه به صورتی پویا و آنلاین تاکتیک های رسیدن به اهداف استراتژیک و راهبردی خود را بروز و آپدیت نماید. مثلاً ظلم ستیزی رزمندگان اسلام روزی اقتضاء می کرد که اسلحه بدست گیرند و در مقابل متجاوزین قد علم نمایند ولی امروز برای مالیدن پوزه استکبار به خاک ذلت، باید به قله های رفیع دانش دست یافت و لذا باید به حسب شرایط به جای اسلحه و جنگ سخت، به نبردی نرم اندیشید. 3. همدلی و دلسوزی : همدلی، و دلسوزی با دیگر افراد اجتماع علاوه بر رشد معنوی و پاداش الهی، موجب می‌شود که آنها در شرایط سخت، کنار ما قرار گیرند و ما را در رسیدن به اهداف یاری نمایند. 4. مهارت های برقراری ارتباط موثر : کسب چنین مهارتهایی، می‌تواند تاثیر بسزایی در رشد شایستگی اجتماعی ما ایفا نماید. 5. خوشرویی : اخلاق نیکو و خوشرویی علاوه برآنکه طبق فرموده حضرت رسول اکرم صلوات الله علیه «باعث ذوب شدن گناهان می گردد همانگونه که آفتاب، برف را آب می کند»، بیشترین نقش را در رشد اجتماعی ما بازی می کند. البته ما با توجه به محدودیت های نوشتاری، از بسط بیشتر این موضوع معذوریم و در این رابطه شما را به مطالعه کتب زیر ارجاع می دهیم؛ البته اگر در این رابطه به سوالی خاص برخوردید می توانید آن را دوباره با ما در میان گذارید. 1. مهارتهای سازگاری/علس حسین زاده/انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) 2. مهارتهای زندگی/ کریس ال کلینکه/ ترجمه دکتر شهرام محمد خانی/ انتشارات رسانه تخصصی. 3. رضایت از زندگی / دکتر عباس پسندیده/ موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث. 4. درمان ناهنجاریهای روانی/ دکتر سید جلال یونسی/ انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. نویسنده : غلامرضا مهرانفر .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه