حشر در قیامت مربوط به کدام گروه است؟

شیعه بر این باور است که اصول اعتقادات، تقلید ناپذیر است و باید با برهان و استدلال آنها را باور داشت.  مساله معاد نیز از جمله همان اصولی است که اعتقاد به اصل وقوع آن باید مبتنی بر عقل و برهان باشد اما از آنجا که عقل به سایر جزئیات مربوط به معاد (مثل کیفیت مرگ، برزخ، حشر، صراط، بهشت و دوزخ و مانند آن) دسترسی ندارد این امور را باید از ادله نقلی یعنی قرآن و روایات استنباط کرد. و البته بدیهی است که آنچه از طریق ادله نقلی اثبات می شود، به هیچ وجه در تعارض با عقل نخواهد بود بلکه ممکن است صرفا فراتر از درک و فهم و عقل باشد.   یکی از جزئیات مربوط به معاد، مساله حشر است. در این باره بیشتر مفسران و متکلمان بر این باورند که حتی حیوانات نیز همانند انسانها حشر دارند و به آیات و روایاتی استناد کرده اند؛آیاتی چون آیه38 سوره انعام وآیه5 سوره تکویر.[1] به نظر می‏رسد ما اول‏باید از اینجا شروع کنیم که یک مطلب از نظر قرآن قطعی و مسلم‏است و قرآن روی آن خیلی اصرار دارد و آن این است که یک قیامت کبرایی‏در آینده مجهولی هست و قرآن اصرار دارد که آینده قیامت را جز خدا کسی نمی‏داند: «علمها عند ربی‏» [2]در یک آینده مجهولی که به‏هیچ نحو نمی‏شود آن را توقیت کرد و وقت برایش معین کرد.در آن قیامت کبری مساله تنها این نیست که اوضاع دنیا و زمین وآسمان به شکلی که امروز هست باشد ولی فقط مرده‏ها یکدفعه از قبرها بیرون بیایند برای حساب و کتاب.این حشر قبوری‏که قرآن بیان کرده است(که واقعا تعبیر قرآن این است که مرده‏ها زنده می‏شوند)مقرون است با یک تغییر کلی و اساسی‏در تمام عالم، از خورشید و ستارگان و زمین و هر چه در زمین هست و آن موجودهای خیلی عظیم و وسیع زمین که چشم انسان‏را پر می‏کند و آدم باور نمی‏کند اینها دیگر طوری بشوند مثل دریاها و کوهها، همه اینها را قرآن مثال ذکر می‏کند:آن یکی مثل پشم زده شده باشد، آن یکی مثل غبار پراکنده باشد، نور از خورشید گرفته شود، ستارگان منکدر شوند، خلاصه یک‏تغییر کلی در تمام عالمی که ما آن را عالم طبیعت می‏شناسیم [و در آسمان صورت می‏گیرد].عالمی که ما عالم طبیعت‏می‏شناسیم همین زمین است و آنچه که ما آسمان می‏نامیم مجموع خورشید و ستارگان است.دیگر چیزی نمانده است‏که قرآن روی آن دست نگذاشته باشد که در آن قیامت کبری آن هم تغییر می‏کند: «یوم تبدل الارض غیر الارض‏و السموات‏» [3]، «و السموات مطویات بیمینه‏» [4][5] .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه