چندی پیش علامه بزرگوار امام خامنه ای در جواب نامه آن دختر،خطاب به نوجوانان فرمودند که از جمله وظایف مهم نوجوانان را هوشیاری سیاسی همراه با تلاش انقلابی معین نمودنداولا تفسیر این دستور حضرت شان چیست؟دومامصادیق عمل به این وظیفه مهمم برای منِ پسر کنکوری چیست؟

فرهیخته گرامی ضمن تشکر از تماس مجدد شما با این مرکز، همانطور که در این نامه اشاره کردید مقام معظم رهبری اخیرا در پاسخ به نامه‌ی یک دختر نوجوان درباره موعد تکلیف الهی، ورود به این وادی را تبریک گفته و توصیه‌هایی برای دختران و پسرانی که به این عرصه تکلیف الهی وارد می‌شوند، بیان داشتند که بخشی از آن از این قرار می باشد: «درس خواندن و تهذیب اخلاق و هوشیاری سیاسی همراه با تلاش‌های انقلابی، وظائفی هستند که دختران و پسران این نسل باید آنها را هرگز فراموش نکنند.»(پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=44399)بر این اساس ایشان، 4 وظیفه را برای دختران و پسران نوجوان و جوان تبیین کردند که عبارت بودند از: درس خواندن، تهذیب اخلاق، هوشیاری سیاسی و تلاش انقلابی.در این میان ذکر هوشیاری سیاسی در کنار تلاش انقلابی تصادفی نبوده و بیانگر ارتباط آن دو با یکدیگر می باشد، به گونه ای که برای دست یافتن به اهداف متعالی که یک نوجوان باید مد نظر داشته باشد، لازم است توامان هوشیاری سیاسی و تلاش انقلابی را مد نظر داشته باشد، از طرفی هوشیاری سیاسی، کنشی است که مربوط به بحث اندیشه، ادراک و تحلیل است که معادل دیگر آن بصیرت می باشد که به معنای قدرت و توانمندی ادراکی و تحلیلی بالا برای تشخیص صراط مستقیم و حق از باطل به ویژه در زمانه فتنه ها.دست یابی به بصیرت علاوه بر رفع موانع، نیازمند تقویت عوامل و زمینه های بصیرت زا می باشد که بر خی از آنها عبارتند از : 1- شناخت حقیقت ولایت و ولی امر زمانه خود: شناخت ولی امر زمان در اسلام از چنان جایگاهی برخوردار است که بنا به فرموده رسول گرامی خدا صل الله علیه و آله اگر کسی بمیرد و امام زمان خود را نشناسد همانند کسی است که به مرگ جاهلیت قبل از اسلام مرده است (البحار 23/ 94 الغدیر 10/ 360 اثبات الهداة 1/ 126 تفسیر ابی الفتوح 1/ 508 - الحکم الزاهرة با ترجمه انصارى ص 108) لذا شناخت خود ولی امر مسلمین در این زمان راهکار اصلی و مهمی است که می تواند انسان را به بصیرت برساند شناخت همانگونه که حضرت علی علیه السلام در سخنانی خطاب به دو تن از یاران خود در این باره می فرماید : «فَإِنَّهُ لَا یَبْلُغُ أَحَدٌ مِنْ شِیعَتِنَا حَدَّ الِاسْتِبْصَارِ حَتَّى یَعْرِفَنِی بِالنُّورَانِیَّةِ فَإِذَا عَرَفَنِی بِهَا کَانَ مُسْتَبْصِراً بَالِغاً کَامِلًا...»(بحار الأنوار ج 26 ص 7 ) هیچ کس از شیعیان به بصیرت نمی رسند مگر اینکه با شناخت من به نورانیت برسند پس هنگامی که مرا به این مقام شناختنند بطور تمام و کمال به بصیرت یافته اند .....در اینجا لازم به ذکر است که بر اساس مبانی اعتقادی شیعه هر کسی لیاقت قرار گرفتن در راسی حکومت را ندارد ، بلکه آن کسی شایستگی قرار گرفتن در راس حکومت را دارد که بدون انگیزه های فردی و دنیایی و با پشتوانه الهی در مسیر پیاده نمودن احکام خدا قدم بردارد لذا این مسئولیت در مرتبه اول بر عهده پیامبران ، سپس ائمه اطهار(علیهم السلام ) و در دوران غیبت بر عهده ولی فقیه گذاشته شده است .2- داشتن فکر و اندیشه و تجزیه تحلیل مسائلاز دیگر اموریکه انسان را به بصیرت سوق می دهد اندیشه و تجزیه و تحلیل جریانات سیاسی و اجتماعی می باشد . علی علیه السلام در این باره می فرماید : «أَفْکِرْ تَسْتَبْصِرْ. فکر کن تا بصیرت یابی. لَا بَصِیرَةَ لِمَنْ لَا فِکْرَ لَهُ. نیست بصیرتى از براى کسى که نباشد فکرى از براى او.» (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص : 57) البته برای رسیدن به تحلیل صحیح نسبت به جریانات بخصوص جریانات سیاسی باید مواد اصلی آن که اخبار صحیح می باشد را از مجاری صحیح کسب نموده سپس نسبت به آنها فکر و تجزیه و تحلیل نمود. 3-دوراندیشی در اموراز دیگر اموریکه موجب بصیرت یافتن انسان می شود آینده نگری و تدبیر در مسائل و جریانات می باشد حضرت علی علیه السلام فرموده اند : مَنِ اسْتَقْبَلَ الْأُمُورَ أَبْصَرَ (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص : 57) هر که از قبل پیش بینی کند و به پیشواز کارها برود (نسبت به امور دور اندیشی کند) بینا گردد .4- پیروی از عالمان وارستهامام محمد باقر علیه السلام در وصف علماء ربانی می فرماید : قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ الْبَاقِرُ ع ... الْعَالِمُ مَعَهُ شَمْعَةٌ تُزِیلُ ظُلْمَةَ الْجَهْلِ وَ الْحَیْرَةِ فَکُلُّ مَنْ أَضَاءَتْ لَهُ فَخَرَجَ بِهَا مِنْ حَیْرَةٍ أَوْ نَجَا بِهَا مِنْ جَهْلٍ .... (الإحتجاج على أهل اللجاج ج 1 ص17 )عالم مانند کسی است که به همراه خود شمعی دارد که بوسیله آن ظلمت جهل و حیرت از بین می رود و هر کس که به نور آن روشنی یافت پس از حیرت خارج شده و از جهل نجات می یابد 5- رعایت ایمان و تقوای الهییکی دیگر از راهکارهای عملی جهت دست یابی به بصیرت رعایت تقوای الهی می باشد چرا که خداوند متعال می فرماید : «ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا؛ اگر تقوا بورزید خداوند قوه تشخیص و جداسازی حق از باطل به شما عنایت می کند» (انفال، آیه 29). پرهیزگاری و انجام واجبات و پرهیز و دوری از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینی درونی می بخشد به گونه ای که انسان در پرتو آن می تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد و به راحتی وسوسه های شیطانی را بشناسد و خود را از دام آن رهایی بخشد و قرآن کریم در این باره می فرماید: «ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون؛ پرهیزگاران هنگامی که شیطانی پیرامون حریم آنها گردش کند متوجه می گردند و بیدار و بصیر می باشند»6- عبرت گرفتن از مسائل گوناگون اگر کسی بطور دائم از آنچه که پیراموش می گذرد و یا در گذشته به وقوع پیوسته به دیده عبرت نگاه کند به راحتی می تواند به نتیجه جریانات واقف شده و با بصیرتی که پیدا می کند از گرفتار شدن از هلاکت نجات پیدا کند . حضرت علی علیه السلام در این خصوص فرموده اند : فِی کُلِّ اعْتِبَارٍ اسْتِبْصَارٌ (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص 472 ) در هر عبرت گرفتنى بصیرتی است.و در بیان دیگری این امر را منوت به دوام عبرت گرفتن دانسته اند و بیان دشته اند : دَوَامُ الِاعْتِبَارِ یُؤَدِّی إِلَى الِاسْتِبْصَارِ (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص 472 )دایم بودن عبرت گرفتن مى کشاند بسوى بصیرت.7- ذکر و یاد الهیاز دیگر راههای رسیدن به بصیرت ذکر و یاد الهی می باشد حضرت علی علیه السلام فرموده اند : مَنْ ذَکَرَ اللَّهَ اسْتَبْصَرَ (تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص : 189) یعنی هر که یاد کند خدا را بصیرت یابد8-پیمودن مسیر اهل بصیرت به عنوان نمونه یکی از ویژگی های برجسته یاران امام حسین علیه السلام در جریان عاشورا بصیرت می باشد امـام صـادق (ع) دربـاره حضرت عباس (ع) با تعبیر (نافذ البصیره)یاد می کند که گویای عـمـق شـنـاخـت آن شـهـیـد اسـت (کـانَ عـَمُّنـَا الْعـَبـّاسُ بـْنُ عـَلِی نـافـِذَ الْبـَصـیـرَةِ صـُلْبَ الاِْیْمانِ). [اعیان الشیعه، ج 7، ص 430] در زیارتنامه حضرت عباس (ع) نیز می خوانیم:(وَ اَنَّکَ مـَضـَیـْتَ عـلی بـصیرةٍ مِنْ اُمرِکَ مُقتَدِیاً بِالصّالِحینَ) [مفاتیح الجنان، زیارت حضرت عباس (ع)، ص 435] که شهادت او را از روی بـصـیـرت و بـراساس اقتدا به صالحان برشمرده است، نیز می خوانیم: خدا را گواه می گـیـرم کـه تـو هـمـان راهـی را رفـتـی کـه شـهـدای بـدر و دیـگـر مـجـاهـدان راه خـدا پیمودند. (همان) .در زیارتنامه حضرت مسلم بن عقیل نیز بر همین بصیرت در مبارزه و شهادت و پیمودن راه شهدای بـدر و مـجـاهـدان اسـلام و اقـتـدا بـه صـالحان و پیروی از انبیا تأکید شده است، با تعبیراتی همچون: (اَشْهَدُ اَنَّکَ مَضَیْتَ عَلی ما مَضی عَلَیْهِ الْبَدْرِیُّونَ الُْمجاهِدُونَ... وَ اَنَّکَ قَدْ مَضَیْتَ عَلی بَصیرَةٍ مِنْ اَمْرِکَ مُقْتَدِیاً بِالصّالِحیِنَ وَ مُتَّبِعاً لِلنَّبِیّینَ) [همان، زیارت مسلم بن عقیل، ص 403] .بنا براین ما نیز می توانیم با مطالعه زندگی اینگونه افراد ، ویژگی هایی که موجب شد تا به این صفت متصف شوند را پیدا کرده و با الگو قرار دادن رفتار آنها ما نیز در زمره اهل بصیرت قرار بگیریم .نکته دومی که در فرمایش مقام معظم رهبری مورد تاکید بود بحث تلاش انقلابی است که مربوط به مرحله عمل می باشد یعنی یک انسان متعهد علاوه بر تشخیص درست، باید در مسیر عمل نیز به درستی گام بردارد و به همین دلیل پس از کسب معرفت و بصیرت باید در میسر ارزش ها و اهداف متعالی انقلاب به صورت عملی گام بردارد، این مرحله با توجه به هر فردی ممکن است متفاوت باشد، بر این اساس برای کسی که به عنوان یک کنکوری در آستانه ورود به دانشگاه است، تلاش انقلابی یعنی تلاشی که در راستای دست یابی به اهداف انقلاب اسلامی در توسعه مسیر علمی کشور و پیشرفت همه جانبه می باشد و ثمره آن، ورود به دانشگاه با بالاترین درجات علمی و تلاش برای ارتقای سطح علمی خود و به تبع آن سطح علمی جامعه و رفع نیازهای علمی کشور و قطع وابستگی علمی به بیگانگان از جمله کشورهای نظام سلطه و در نهایت تبدیل ایران انقلابی و اسلامی به یک قطب بزرگ علمی در جهان می باشد که الهام بخش سایر ملت ها به ویژه ملت های منطقه گردد که امید است شما با تلاش های خود هر چه زودتر به این مرحله دست یابید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه