چرا اکثر پيامبران چوپان بودند؟

شباني و دامداري از روزگاران کهن از جمله اشتغالات و حرفه هاي رايج جامعه بشري به ويژه در اجتماعات بدوي و روستايي بوده است. هر خانواده به طور طبيعي تعدادي، هر چند اندک، دام (گوسفند، گاو، شتر و غيره) با مقاصد اقتصادي و معيشتي نگاهداري مي کرده و معمولاً نوجوانان و جوانان، آنها را به چراگاه و مراتع برده و شبانگاه به روستا برمي گشتند. حتي گاهي به سبب زيادي دام و فقدان نيروي انساني کافي در درون خانواده، فرد و يا افرادي را به اجيري مي گرفته اند؛ و آنان در برابر دريافت دستمزد دامداري و شباني مي کرده اند. ترديدي نيست که انسان از بدو پيدايش خود در روي زمين براي آن که زنده بماند به غذا و طعام نياز داشته و براي سير کردن شکم خود و تأمين معيشت، نيازمند کار و کوشش بوده است. طبيعي ترين کار در آن زمينه، کشاورزي و دامداري و امثال آن بوده است. وانگهي پيامبران خدا، بعد بشري داشته و از اين نظر مانند ديگر آحاد انسان براي زنده ماندن، کار و تلاش مي کردند، و احيانا از طريق کشاورزي و گوسفندداري و شباني، زندگي مي گذرانده اند.ابراهيم ـ عليه السلام ـ با ساره دختر خاله اش ازدواج کرد. او که زني ثروتمند و صاحب گوسفندان فراوان بود، همه آنها را در اختيار ابراهيم قرار داد و او با سر و سامان دادن به آنها و حسن نگهداري، مال و منال فراوان به دست آورد و در شهر کوثا وضع هيچ کس بهتر از او نبود. درباره شباني پيامبر اکرم نيز روايات متعددي نقل شده است. جابربن عبدالله گويد: «در مرالظهران نزد رسول الله بوديم در حالي که گوسفند و قوچ مي چرانيد. پيامبر فرمود: بر شما باد گوسفند سياه که پاکيزه تر است. پرسيدند: آيا شما گوسفند شباني کرده ايد؟ فرمود: آري، و هل نبي الا رعاها: آيا پيامبري بوده که گوسفند چراني نکند؟!». از عمار نقل شده که گفت: «روزي گوسفندان خانواده ام را به چرا برده بودم و محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ هم شباني مي کرد به آن جناب گفتم: آيا مايل هستيد تا به فخ برويم که آنجا مرتع و سبزه زاري درخشنده و نيکو است؟ پيامبر فرمود: آري برويم. فرداي آن روز به آن جا رفتم، حضرت پيش از من به آنجا رسيده بود اما گوسفندانش را از آن مرتع و علفزار دور نگاه داشته و نمي گذاشت وارد چراگاه شوند تا مرا ديد فرمود چون با تو قرار گذاشته بودم خوش نداشتم پيش از آمدن تو گوسفندان را بچرانم». شباني و رسالت رهبران آسماني وظيفه اي خطير و بزرگ بر عهده دارند؛ وظيفه اي که با گرفتاري و محروميت، شکنجه و بلا، قتل و کشتن، خلاصه با انواع مصائب توأم و هم آغوش است. شرط کاميابي رهبران الهي، صبر و بردباري، يعني شکيبايي در برابر هر گونه آزار و اذيت مي باشد؛ زيرا بردباري و شکيبايي در تمام مراحل مبارزه شرط واقعي نيل به مقصود است. از اين جهت، يک رهبر واقعي نبايد از زيادي دشمن بترسد و عقب نشيني کند؛ نبايد از کمي پيرو افسرده شود؛ نبايد از پيش آمدهای ناگوار بيم و هراسي به دل راه دهد. پيامبران، بخشي از عمر خود را قبل از رسيدن به مقام نبوت، به چوپاني و شباني مي گذاردند. مدتي در بيابان ها به تربيت حيوانات اشتغال مي ورزند، تا در طريق تربيت انسان ها شکيبا و بردبار شوند، و تمام مصائب و سختي ها را آسان بشمارند. زيرا اگر شخصي توانست دشواري هاي تربيت حيوان را، که از نظر هوش و فهم با ما قابل مقايسه نيست، بپذيرد؛ قطعا خواهد توانست هدايت گمراهان را که شالوده فطرت آنان را ايمان به خدا تشکيل مي دهد، را بر عهده بگيرد. از اين رو در حديثي از امام صادق مي خوانيم: «ما بعث الله قط نبيا حتي يسترعيه الغنم يعلمه بذلک رعية الناس»؛ خداوند هيچ پيغمبري برنيانگيخت مگر آن که او را به شباني و چوپاني گوسفندان واداشت تا بدان وسيله رعيت مردم را به ايشان بياموزد». در کتاب سيره حلبي در فلسفه شباني، چنين مي خوانيم: حکمت الهي ايجاب مي کند که مرد وقتي به شباني گوسفندان مي پردازد از آن نظر که گوسفند، ضعيف ترين و پراکنده ترين بهايم است اقدام به چوپاني، مايه آرامش و سکون دل مي شود و قلب انسان مملو از لطف و مهر و رأفت مي گردد و چنان شخصي اگر از شباني گوسفند به مردم داري و رعيت پروري بپردازد اولا: حدت طبيعي در وجود او از بين مي رود و ثانيا: از ظلم و ستم غريزي فاصله مي گيرد! پس او در معتدل ترين حالات و عادلانه ترين وضع قرار مي گيرد. علت ديگري که پيامبران به شباني مي پرداختند دوري از جامعه فاسد و منحطّ محل زندگي خود بوده است. و علت سوم: اين کار فرصتي بود براي مطالعه آسمان زیبا، و اوضاع ستارگان، دقت در آيات تکويني و انفسي که همگي نشانه هاي وجود او مي باشد. قلوب پيامبران، با اينکه از آغاز آفرينش با مشعل توحيد روشن مي باشد؛ ولي خود را از مطالعه در آيات الهي و عوالم هستي بي نياز نمي ديدند، و از همين طريق به آخرين درجات يقين و ايمان مي رسيدند و به ملکوت آسمان ها و زمين راه مي يافتند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه