زن از ارث اموال غیرمنقول محروم است و بعد از طلاق یا مرگ شوهر حق نفقه ندارد. در این صورت چه تضمینى براى اداره زندگى او وجود دارد؟

اولاً، زن از زمین ارث نمى برد، ولى از دیگر اموال شوهر و نیز قیمت دیگر اشیاى غیرمنقول، مانند ساختمان و یا درختان باغ و امثال آن ارث مى برد.تحریرالوسیله، امام خمینى، ج 2، ص 396، مسأله 5. علاوه بر این زن مالک مهریه خود است که در زمان حیات شوهر به طور کامل مى گیرد و یا از اموال او بعد از مرگ اخذ مى نماید.ثانیاً، پس از فوت شوهر، زن نسبت به شوهر که در قید حیات نیست حقّ نفقه ندارد لکن در صورتى که امکان اداره زندگى را نداشته باشد حقّ نفقه بر فرزندان یا بستگان خویش را داراست و بر همه فرزندان واجب است نفقه مادر خویش را بپردازند. در صورت عدم وجود فرزندان، بستگان نسبى زن (هر کدام نزدیک تر هستند) واجب است نفقه او را متقبل شوند.ثالثاً: زن پس از فوت شوهر آزاد است و مى تواند از خانه بیرون رود و یا در خانه به کار اقتصادى مبادرت ورزد. بلکه قبل از آن نیز با به رسمیت شناختن حق مالکیت اقتصادى و استقلال در مالکیت زنان توسّط شریعت اسلامى، زمینه توانایى بر اداره زندگى بعد از فوت شوهر براى آنان هست و دستور نفقه و وجوب آن بر شوهر به جهت آن است که زنان به فعالیت هاى خارج از منزل چنان روى نیاورند که از تربیت فرزندان و همسردارى غافل شوند. بالاتر آنکه زنان در انجام همان کارهاى خانگى مانند شیر دادن فرزندان خود و یا شستن لباس و آماده کردن غذا، نیز حق تقاضاى دستمزد و اُجرت دارند زیرا هیچ یک از این ها از الزامات حقوقى بر زنان نیست. لذا زنان مى توانند از این جهت نیز مالک شوند و در صورتى که این کارها را به قصد اجرت انجام داده باشند مى توان از یکى از دستورهاى حمایتى اسلام آن است که مردها وصیت کنند به مدت یک سال نفقه همسرانشان از دارایى آنها پرداخت شود.قرآن کریم در آیه 240 سوره بقره مى فرماید:«وَ الَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنْکُمْ وَ یَذَرُونَ أَزْواجاً وَصِیَّةً لِأَزْواجِهِمْ مَتاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَیْرَ إِخْراجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِی ما فَعَلْنَ فِی أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ»؛ «کسانى که از شما در آستانه مرگ قرار مى گیرد و همسرانى از خود بجا مى گذارد باید براى همسران خود وصیّت کنند که تا یک سال آنها را با پرداختن هزینه زندگى بهره مند سازند به شرط آنکه (-(شوهر نکنند)-) و از خانه شوهر بیرون نروند و اگر (-(شوهر کردند)-) و بیرون رفتند گناهى بر شما نیست به آنچه درباره خود به طور شایسته انجام مى دهند و خداوند عزیز و حکیم است».علاوه بر اینکه عدم ارث زن از زمین، اگرچه حکم مشهور فقهى است لکن مخالفینى بین مراجع دارد. به عنوان مثال مقام معظم رهبرى به ارث زن نسبت به قیمت زمین فتوا داده اند. مراجعه کنید به سایت معظم له. www.leader.irدر پایان گفتنى است؛ چه بسا یکى از حکمت هاى مهم بهره مندى کمتر زن از ارث، به جهت آن باشد که انگیزه و زمینه نیاز او به ازدواج مجدّد بیشتر فراهم گردد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه