آياتي در قرآن که به موضوع مديريت و رهبري اشاره کرده اند،رابیان کنید. (حداقل 15 آيه با ذکر نام سوره و شماره آيه و ترجمه)

از ميان آياتي که مساله مديريت و رهبري را مطرح نموده است به مواردي اشاره مي کنيم: 1. دانش (تخصّص) و تعهّد مدير و رهبر: سوره يوسف آيه 55: قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَآئِنِ الأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ. حضرت يوسف فرمود: «مرا سرپرست خزائن اين سرزمين (مصر) قرار ده که نگهدارنده و آگاهم». در اين آيه شريفه تعهّد «حفيظ» و تخصص «عليم» به عنوان دو شرط مدير و رهبر شمرده شده است و اين دو ويژگي در بردارنده تمامي شرايط مدير و رهبر شايسته است و ساير شرايط و ويژگي ها هم به نوعي به اين دو ويژگي باز مي گردد. 2. شناخت و آگاهي کافي نسبت به هدف: سوره يوسف آيه 108 قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَاْ وَمَنِ اتَّبَعَنِي...؛ «بگو اين راه من است من و پيروانم با شناخت کامل همه مردم را به سوي خدا دعوت مي کنيم». 3. ايمان و اعتقاد به هدف: سوره بقره / 285 آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ.... «پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به آنچه از سوي پروردگارش بر او نازل شده ايمان آورده و همه مومنان نيز...روشن است که اگر مدير و رهبر اسلامي به هدف خويش باور و اعتقاد کامل نداشته باشد نمي تواند ديگران را به سوي مقصد و هدف آنها را رهنمون سازد. 4. قاطعيت و صراحت در بيان: سوره حجر آيه 94 فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکينَ؛ آنچه را مأموريت داري، آشکارا بيان کن و از مشرکان روي گردان». 5. رفق و مدارا و حسن خلق و رفتار شايسته با ديگران: سوره آل عمران / 159 فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِک فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ.... به برکت رحمت الهي در برابر آنان «مردم» نرم شدي و اگر خشن و سنگدل بودي از اطراف تو پراکنده مي شدند پس آنها را ببخش و براي آنها آمرزش بطلب. اين دستور يک رهنمود مهم مديريتي است که موجب گرايش مردم و پيشبرد اهداف مي گردد. 6. شرح صدر و ظرفيت لازم براي رهبري و مديريت: سعه صدر و داشتن ظرفيت يکي از شرايط لازم و ضروري براي مديريت و رهبري است که بدون آن دستيابي به اهداف و اداره مسئوليت ها بسيار دشوار خواهد بود از اين رو خداوند متعال پس از اعطاء مسئوليت پيامبري، شرح صدر را به عنوان نخستين نعمت مطرح مي کند و مي فرمايد: «الم نشرح لک صدرک؛ آيا ما سينه تو را فراخ نساختيم و به تو شرح صدر نداديم». و حضرت موسي ـ عليه السلام ـ پس از عهده دار شدن مسئوليت شرح صدر را از خداوند درخواست کرد و فرمود: «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي...؛ پروردگارا سينه مرا فراخ گردان و کار را بر من آسان نما». 7. خيرخواهي و دلسوزي نسبت به ديگران: سوره توبه آيه 128 لَقَدْ جَاءکمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْکم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ. به يقين رسولي از خود شما به سويتان آمد که رنج هاي شما بر او سخت است و اصرار به هدايت شما دارد و نسبت به مومنان، رئوف و مهربان است. 8. احسان و نيکي نسبت به ديگران: سوره مومنون آيه 96 ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ؛ بدي را به بهترين راه و روش دفع کن (و پاسخ بدي را به نيکي بده). سوره فصلت آيه 34 ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَک وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ کأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ؛ «بدي را با نيکي دفع کن، ناگاه همان کسي که ميان تو و او دشمني است گويي دوستي گرم و صميمي است». 9. تواضع و فروتني: سوره حجر آيه 88 وَاخْفِضْ جَنَاحَک لِلْمُؤْمِنِينَ؛ «و بال عطوفت خود را براي مومنين فرود آور». سوره شعرا آيه 215 وَاخْفِضْ جَنَاحَک لِمَنِ اتَّبَعَک مِنَ الْمُؤْمِنِينَ؛ و بال و پر خود را براي مومناني که از تو پيروي مي کنند بگستر». 10. ايثار و از خود گذشتگي: در آيات زيادي از قرآن مجيد اين مسأله مطرح شده است که انبياء براي انجام رسالت خويش هيچ اجر و پاداشي مطالبه نمي کنند و از منافع دنيوي چشم پوشي مي نمايند. به عنوان نمونه سوره انعام آيه 90. قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا...؛ «و بگو در برابر اين مسئوليت پاداشي از شما نمي طلبم». هم چنين سوره يونس آيه 72 و سوره هود آيه 29 و 51 و سوره شعراء آيات 109، 127، 145، 164 و 180. 11. پايداري و استقامت: سوره هود آيه 112 فَاسْتَقِمْ کمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَک وَلاَ تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ؛ «پس همان گونه که فرمان يافته اي، استقامت کن و هم چنين کساني که با تو به سوي خدا آمده اند». سوره سجده آيه 24 وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ؛ «و از آنان امامان و پيشواياني قرار داديم که به فرمان ما مردم را هدايت مي کردند چون شکيبايي نمودند و به آيات ما يقين داشتند». 12. توجه به نظريات ديگران و مشورت با آنان در کارها: سوره آل عمران آيه 159 وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ؛ «و با آنان در کارها مشورت کن». 13. گذشت از لغزش ها و بخشش: سوره آل عمران آيه 159 فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ؛ «پس آنها را ببخش و براي آنها آمرزش طلب کن». 14. توکّل و اتکاء به خداوند در انجام مسئوليت ها: سوره آل عمران ايه 159 فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکلْ عَلَى اللّهِ؛ «پس زماني که تصميم گرفتي پس بر خداوند توکّل کن». سوره انفال آيه 61. وَإِن جَنَحُواْ لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکلْ عَلَى اللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛ «و اگر تمايل به صلح نشان دهند، تو نيز از در صلح درآي و بر خدا توکّل کن». 15. احساس مسئوليت و تلاش براي انجام آن: سوره شعراء آيه 3 لَعَلَّک بَاخِعٌ نَّفْسَک أَلَّا يَکونُوا مُؤْمِنِينَ؛ «گويي مي خواهي جان خود را از شدت اندوه از دست دهي بخاطر اينکه آنها ايمان نمي آورند». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه