آیا حضرت علی(ع) در نماز جماعت خلفا حاضر می شدند و به آنان اقتداء می کردند یا نه ؟ لطفا همراه با منابع پاسخ دهید.

در برخی از روایات و اسناد تاریخی، اقتدای حضرت علی علیه السلام به بعضی از خلفا تایید گردیده است. [i] البته ذکر این نکته ضروری است که در شرایط آن روز جامعه اسلامی، این اقدام حضرت علی(ع) امری طبیعی و در عین حال اجتناب ناپذیر بوده است. علی(ع) کسی است که به خاطر مصالح اسلام و مسلمین، دست از حق مسلم خود در امر جانشینی پیامبر(ص) می کشد، حقی که به لحاظ اهمیت به هیچ وجه قابل مقایسه با اقتدای در نماز جماعت نیست. از این رو وقتی حضرت برای مصالح مهمتری از حق خود، دست بر می دارد بسیار طبیعی است که به دلیل همین مصالح، یکی از فروعات دین یعنی اقتدا به عادل نیز که بسیار کم اهمیت تر از مسأله جانشینی پیامبر(ص) است ترک شود. اصولا باید دانست که روش حضرت علی(ع) در برخورد با خلفاء، عمل به ظاهر و مدارا با آنان بوده است. از این رو حتی گاهی طرف مشورت آنان قرار می گرفت. به عبارت واضح تر، عمل حضرت علی(ع) با خلفا همانند عمل پیامبر(ص) با آنان در زمان حیاتشان بوده است. این قضایا هیچ تضادی با متفاوت بودن نقطه نظرات فکری و اعتقادی ندارد. البته در این نوع رفتار، درس هایی بسیار مهم برای مسلمانان در جهت وحدت و همبستگی، در عین اختلاف نظر های اساسی، وجود دارد. در تبیین شرایط آن روز جامعه اسلامی، و دلایل سکوت حضرت علی(ع) ذکر دو نکته خالی از لطف نیست: 1ـ شرایط سیاسی و اجتماعی امت اسلام پس از رحلت پیامبر(ص): وقتی رهبر یک حرکت عظیم تاریخی که بنیانهای جامعه آن روز را زیر و رو کرده، از جهان رخت برمی بندد، بهترین شرایط برای حرکت ارتجاعی و ضد تکاملی فراهم می آید، حال اگر در داخل امت و در بین سران آن نیز درگیری بوجود آید روشن است که امور آن امت هیچ گاه به سامان نخواهد رسید. در صدر اسلام نیز دقیقا عین این شرایط پدید آمد. دشمنان خارجی حرکت عظیم اسلام مانند روم و ایران از یک سو، و منافقان و عناصر ارتجاعی داخلی از سوی دیگر، منتظر فراهم آمدن شرایطی بودند، که نهال نورسته اسلام را از بیخ بر کنند. اگر فرضا امام علی(ع) برای احقاق حق دست به شمشیر می برد، مسلما جنگ دامنه داری ایجاد می شد که پایان آن چیزی جز از بین رفتن زحمات پیامبر(ص) نبود. 2ـ اقدام برای یک حرکت اجتماعی آن هم به صورت نظامی نیازمند شرایط و آمادگی های مختلفی است و به دلایل مختلفی، این زمینه پس از ارتحال پیامبر(ص) وجود نداشت. به نقل تاریخ، امام علی(ع) بارها بزرگان اصحاب را برای ایجاد حرکتی بر علیه وقایع پیش آمده فراخواند، ولی جز معدودی انگشت شمار به دعوت آن حضرت پاسخ نگفتند. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه