تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه
قرآن کریم در بخشی از داستان حضرت موسی(ع) از مرد با ایمانی با عنوان "رجل مؤمن من آل فرعون" یاد میکند که به دفاع از موسی(ع) برخاست و پس از سالها ایمان خود را آشکار نمود و موسی را از یک توطئه قتل نجات داد:«و مرد مؤمنى از آل فرعون که ایمان خود را پنهان میداشت گفت: آیا میخواهید مردى را بکشید به دلیل آنکه میگوید: پروردگار من «اللَّه» است، در حالیکه دلایل روشنى از سوى پروردگارتان براى شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت و اگر راستگو باشد، بعضى از عذابهایى را که وعده میدهد به شما خواهد رسید، خداوند کسى را که اسرافکار و بسیار دروغگو است هدایت نمیکند».[1]قرآن کریم در حالی از این مرد مؤمن یاد میکند که نامی از وی نبرده است، اما مفسران قرآن و راویان حدیث در مورد نام و شخصیت وی اختلاف نظر دارند.عبد اللَّه بن عباس و بیشتر علما گفتند: نام او «خربیل» بود،[2] برخی گفتهاند نامش «حزبیاییل» بود. عدهای او را «خبرل» نامیدند. و به روایتى دیگر نامش «حبیب»[3] و به نظر برخی «جزئیل» بود.[4]او را سمعان هم نامیدهاند؛ از آن جهت که به سمع وى رسید(شنید) که فرعون قصد کشتن موسى را دارد، که ایمان خویش آشکارا کرد و از موسی دفاع نمود.[5]عدهای در مورد نسب و شخصیت مؤمن آل فرعون میگویند؛ مؤمن آل فرعون قبطی و پسر عمو و داماد(شوهر ماشطه دختر) فرعون بود.[6] بعضی هم گفتند پسر دایی فرعون بود،[7] کسی که قرآن کریم در موردش فرمود «و جاء رجل من اقصی المدینة یسعى».[8] اما برخی گفتهاند وی از بنی اسرائیل بود و معنای آیه مجازی و برعکس میباشد؛ یعنی مرد مؤمنی که ایمان خود را از آل فرعون پنهان میداشت.[9]برخی از مفسران از قول راویان نقل کردهاند؛ «حزقیل» از أصحاب فرعون و شغلش نجاری بود. او کسی بود که صندوقچهای که مادر موسی فرزندش را در آن گذاشته و در نیل رها کرده بود را ساخت. البته گفته شده است وی خزانهدار دربار فرعون بود و به مدت صدسال ایمانش را مخفی میکرد؛ وی فردی مؤمن و با اخلاص بود و ایمان خود را تا زمان پیامبری موسی مخفی نگه میداشت و هنگامی که مناظره موسی با ساحران دربار فرعون تشکیل شد، ایمانش را اظهار نمود و با دیگر ساحرانی که به موسی ایمان آوردند کشته شد.[10]برخى هم گفتهاند؛ مؤمن آل فرعون ولیعهد فرعون بود که «حبیب» یا «حزبیل» نام داشت.[11]به هر حال و نام او هرچه باشد در بزرگی و ایمان مؤمن آل فرعون، همین بس که قرآن کریم و روایات از وی به عظمت یاد نمودهاند.امام صادق(ع) فرمود: منظور از «ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ»،[12] هابیل فرزند آدم(ع)، و مؤمن آل فرعون و صاحب یس، «وَ قَلِیلٌ مِنَ الْآخِرِینَ» علی بن أبی طالب(ع) است.[13]آنحضرت در جایی دیگر فرمود: «ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِینَ»، ثلة من الأولین خربیل مؤمن آل فرعون و «ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِینَ» علی بن أبی طالب(ع) است.[14]رسول خدا(ص) او را از صدیقین دانست و فرمود: صدیقین سه نفر بودند؛ حبیب نجار مؤمن آل یاسین، حزقیل مؤمن آل فرعون، و علی بن ابی طالب که افضل از آنها بود.[15]اما حزقیل نبی غیر از حزقیل مؤمن آل فرعون است؛ چرا که وی به همراه ساحران دربار فرعون، پس از اظهار ایمان کشته شد. اما حزقیل نبی(ع)، سومین جانشین از سلسله جانشینان حضرت موسی(ع) پس از یوشع و کالب بن یوفنا بود که به پیامبری در بنى اسرائیل برانگیخته شد. و بر اساس برخی گزارشها در زمان حضرت داود(ع) زندگی میکرد.[16]، [17] .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.