روز قیامت با افراد یهود و مسیحی هم هستیم؟

یکى ازالقاب روز قیامت «یوم الجمع » است.جهان دنیا«یوم الفرق »است و جهان غیب و جهان آخرت «یوم الجمع » است. «یوم الفرق » یعنى روز تفرق وپراکندگى، روز از یکدیگر دور بودن،چه از نظر مکانى و چه از نظر زمانى. از نظر مکانى که خیلى واضح است. الان ما که اینجا هستیم یک عمر شصت ساله، هفتاد ساله در یک گوشه دنیا مى کنیم و اصلا از انسانهایى که پنجاه فرسخ آن طرف تر زندگى مى کنند خبر نداریم، ما از آنها بى خبریم وآنها از ما بى خبرند;تا چه رسد به آنها که در قاره هاى دیگر دنیا هستند و تاچه رسد به انسان هایى که احتمالا در کرات دیگر وجود دارند. اما از نظر زمانى، ما در یک قطعه مخصوصى از زمان قرار گرفته ایم. کسانى که قبل از ما بوده اند از ما جدا هستند و آنهایى هم که بعد از ماخواهند آمد از ما جدا هستند. معمولا هر کسى حداکثر پدر و پدر بزرگ خودش را دیده است ولى پدر پدر بزرگ خودش و بالاتر را ندیده است واغلب اشخاص اسمشان را هم نمى دانند چیست،غیر از سادات عظام که آن هم به افتخار سیادت، نسب خودشان را حفظ مى کنند و چه افتخار بزرگى است. دیگر مردم اساسا [سلسله نسب] خود را نمى دانند.هر کس دلش مى خواهد بداند مثلا جد پنجم او چه کسى بوده و کجا زندگى مى کرده و چگونه انسانى بوده است ولى نمى داند. به طریق اولى انسان درمورد نسل آینده خود نمى داند که آیا نوه او و نوه پسر او و نوه نوه او به دنیا خواهند آمد یا نه و اگر به دنیا مى آیند چگونه انسان هایى خواهند بود؟ هیچ یک را انسان نمى داند; در قطعه اى از زمان قرار گرفته است، هم جداست از گذشتگان و هم جداست از آیندگان. اما قیامت «یوم الجمع » است.اولین و آخرین در یک جا و در یک ظرف گرد مى آیند و دیگر مساله زمان در آنجا به شکلى که در دنیا مطرح است مطرح نیست و نیز مساله مکان به شکلى که در دنیا مطرح است درآنجا مطرح نیست. در دعاهاى ماه رمضان، یکى از دعاهاى سحر این است: «و اذا جمعت الاولین و الاخرین یوم القیامة فارحمنا؛ خدایا! آنگاه که اولین و آخرین را در قیامت گرد مى آورى به ما ترحم بفرما!».آیاتی که اشاره به یوم الجمع دارد, مفید این معنا است که خدای متعال تمام انسان ها و اهل ادیان را کنار هم جمع می کند و به حساب ایشان رسیدگی خواهد نمود و هر یک را راهی جایگاه خویش خواهد ساخت. مثل‌ آیة‌: «لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَی‌' یَوْمِ الْقِیَـامَةِ لاَ رَیْبَ فِیهِ؛ خداوند البتّه‌ شما را در روز قیامت‌ که‌ در آن‌ شکّی‌ نیست‌، به‌ مقام‌ جمع‌، جمعیّت‌ می دهد.»[1]و مثل‌ آیة‌: «یَوْمَ یَجْمَعُکُمْ لِیَوْمِ الْجَمْعِ ذَ ' لِکَ یَوْمُ التَّغَابُنِ؛ روزی‌ است‌ که‌ خداوند شما را برای‌ یوم‌ الجمع‌، جمع‌ می‌کند، و آن‌ روز روز تغابن‌ است‌.»[2] پس‌ معنای‌ فرد و جمع‌ که‌ در اذهان‌ ما بصورت‌ دو معنای‌ مختلف‌ و مقابل‌ یکدیگر بود، در اینجا دارای‌ معنای‌ واحدی‌ شد؛ یعنی‌ فرادَی‌ رفتن‌ بسوی‌ حضرت‌ احدیّت‌ لازمه‌اش‌ جمعیّت‌ است‌ که‌ کثرات‌ مفرّقه‌ و مشتّته‌ فراموش‌ شود. و در مسألة‌ شفاعت‌ و لحوق‌ و الحاق‌ به‌ حول‌ و قوّة‌ خدا خواهیم‌ دید که‌ چگونه‌ این‌ لفظِ جمع‌ در میدانِ بروز و ظهور آمده‌ و پرچمدار حلّ آن‌ مسائل‌ میگردد. و بر همین‌ اصل‌ نیز معنای‌ آیة‌ 71 و آیة‌ 73 از سورة‌ 39: زمر روشن‌ میگردد:«وَ سِیقَ الَّذِینَ کَفَرُو´ا إِلَی‌' جَهَنَّمَ زُمَرًا؛‌ و سوق‌ داده‌ می‌شوند کسانی‌ که‌ کفر ورزیده‌اند به‌ سوی‌ جهنّم‌ دسته‌ دسته‌.»«وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی‌ الْجَنَّةِ زُمَرًا؛ و سوق‌ داده‌ می‌شوند کسانی‌ که‌ تقوای‌ پروردگارشان‌ را به‌ جای‌ آوردند به‌ سوی‌ بهشت‌ دسته‌ دسته‌.» این‌ دستجات‌، ترتیب‌ و تنظیمش‌ بر اساس‌ همان‌ جمع‌ است‌، که‌ افرادی‌ که‌ با هم‌، هم‌ فکر و هم‌ عقیده‌ و هم‌ مسلک‌ باشند جهاتِ تفریقیّه‌ و تمایزات‌ شخصیّه‌ را افکنده‌ و با هم‌ در مقام‌ جمع‌ متّحد و پیوسته‌ گردیده‌ و یکپارچه‌ به‌ بهشت‌ میروند و یا به‌ جهنّم‌ رهسپار می‌شوند. و نیز آیة‌ کریمة‌ ذیل‌ معنای‌ خود را خوب‌ مبیّن‌ می‌دارد:«وَ الَّذِینَ کَفَرُو´ا إِلَی‌' جَهَنَّمَ یُحْشَرُونَ * لِیَمِیزَ اللَهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَ یَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ و عَلَی‌' بَعْضٍ فَیَرْکُمَهُ و جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ و فِی‌ جَهَنَّمَ أُولَـ'´ئکَ هُمُ الْخَـاسِرُونَ؛ و کسانی‌ که‌ کافر شده‌اند، بسوی‌ جهنّم‌ حشر و جمع‌ می‌شوند، برای‌ اینکه‌ خداوند پلیدان‌ را از پاکیزگان‌ جدا سازد و جنس‌ پلید را بعضی‌ را به‌ روی‌ بعضی‌ دیگر قرار دهد و متراکم‌ و بسته‌ و یک‌ پارچه‌ کند و سپس‌ در جهنّم‌ وارد کند؛ ایشانند زیانکاران‌.»[3]روز جدایی:البته یکی دیگر از اسماء قیامت "یوم الفصل" است, یعنی پس از حشر انسان ها و جمع آدمیان و رسیدگی به احوال ایشان در نهایت از هم جدا می شوند و هر یک راهی سرانجام خویش می گردد, بنابراین قیامت هم یوم الجمع است و هم یوم الفصل.قیامت روز جدایی هم هست. در این روز پرهیزکاران از تبه کاران جدا شده و از آنها تمایز می یابند. انسان ها در دنیا همه با هم و به ظاهر در یک شکل و قیافه زندگی می کنند، امّا در قیامت روزی که همه یک جا گرد می آیند بَدان از نیکان جدا می شوند: «إنّ یوم الفصل میقاتُهم أجمعین؛دخان/40 [یا روزی است که در آن خصومت ها فیصله می یابد و گنه کاران جدا می شوند]: «و امتازوا الیومَ أیّها المجرمون»؛ یس/59 و به آنان خطاب می شود: [این همان روز فصل است که شما آن را تکذیب می کردید و آن را دروغ می پنداشتید]؛ «هذا یومُ الفصل الّذی کنتم به تُکذّبون»؛ صافات/21 قرآن کریم به پیامبر(ص) می فرماید: [تو چه می دانی روز فصل چیست؟] «و ما أدریک ما یوم الفصل»؛ مرسلات/14 آنگاه ویژگی های این روز را برشمرده، می فرماید: به بدکاران گفته می شود، بروید به سوی سایة سه شاخه (دودهای خفقان بار آتش)؛ سایه ای که نه آرام بخش است و نه از شعله های آتش جلوگیری می کند. جرقه هایی همچون کاخ از خود پرتاب می کند. گویی جرقّه ها چون شتران زردرنگی است که به هر سو پراکنده می شود. امروز روزی است که بدکاران نمی توانند سخن بگویند و از خویش دفاع کنند به آنان اجازة عذرخواهی داده نخواهد شد: «انطلقوا إلی ما کنتم به تکذّبون...»؛ مرسلات/29 پس از این آیات می فرماید: «هذا یوم الفصل جمعنکم و الأوّلین»؛ مرسلات/38؛ [این همان روز جدایی حقّ از باطل است که شما و پیشینیان را در آن گرد آورده ایم]. سپس می افزاید: اگر چاره ای در برابر حکم من برای فرار از چنگال عدالت دارید انجام دهید: «فإنْ کان لکم کیدٌ فکیدون»؛ مرسلات/39پاورقی:[1] ـ قسمتی‌ از آیة‌ 87، از سورة‌ 4: النّسآء [2] ـ صدر آیة‌ 9، از سورة‌ 64: التّغابن‌[3] ـ ذیل‌ آیة‌ 36 و آیة‌ 37، از سورة‌ 8: الانفالکتاب معاد شناسی علامه طهرانی / جلد نهم / قسمت اول: حرکت تمام آفرینش به سوی خدا، http://www.hawzah.net/Per/K/AshnaQ/AshnaiQ7/as-q714.htm .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه