چرا خلفای عباسی امام عسکری علیه‌السلام را در سامرا نگاه می داشتند؟

آنچه مسلم است آوردن این امام بزرگوار به (سامرا)- مرکز خلافت عباسی در آن عصر- از جهاتی شبیه سیاست مأمون در آوردن امام رضا علیه السّلام به خراسان بود؛ زیرا در چنین شرایطی بود که رفت و شد شیعیان با امام تحت کنترل عوامل حکومتی در آمده و شناسایی شیعیان برای آنها بسیار آسان می ‌شد. تصور دستگاه حاکمه این بود که ممکن است امام عسکری علیه السلام، همانند سایر علویان، به خاطر داشتن هوادارانی چند، دست به قیام بزنند لذا حضور آنها در مرکز خلافت مانع از چنین اقدامی می ‌شد. امام عسکری علیه‌السلام در شهر سامرا به صورت ظاهر همانند یک شهروند عادی زندگی می ‌کرد و طبعا رفتار وی به طور محتاطانه ‌ای زیر نظر حکومت قرار داشت. روشن است که امام عسکری علیه السّلام همانند سایر امامان، در صورت داشتن اختیار و آزادی نه سامرا بلکه مدینه را برای زندگی انتخاب می‌ کردند. در واقع می‌توان اقامت طولانی ایشان در سامرا را نوعی بازداشت از طرف خلیفه دانست. این مسأله به خصوص به علت وجود شبکه‌ای منظم و متشکل شیعیان (که برخی آن را تحت نام سازمان وکالت می‌شناسند و) از مدتها قبل شکل گرفته بود، در نظر خلیفه از اهمیت فراوانی برخوردار بود و موجبات نگرانی و وحشت او را فراهم ‌آورده بود لذا به شدت در پی آن بود تا امام را به عنوان رهبر این سلسله نحوی تحت کنترل در آورد. خلفای عباسی به همین جهت از امام خواسته بودند حضور خود را در سامرا، به طور مداوم به آگاهی حکومت برساند؛ چنان که طبق نقل یکی از خدمتکاران امام، آن حضرت هر دوشنبه و پنجشنبه مجبور بود در دار الخلافه حاضر شود.[1] هر چند خلفای عباسی به شدت تلاش می‌کردند حضور آن حضرت را نوعی احترام برای آن حضرت جلوه دهند، اما در واقع این نوع حضور هفتگی، تنها وسیله کنترل امام از نظر آنان بود.[2] .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه