وحدت مذاهب با توجه به واقعيات امامت بر چه پايه هاي استوار است؟

اهميت مسئله امامت، ولايت، خلافت و حکومت اسلامي توسط امام معصوم و منصوب از طرف خداوند و جانشيني رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ از آغاز بعثت پيامبر اسلام بر همگان روشن بود و آن حضرت به دستور خداوند که توسط جبرئيل وحي مي شد در موارد و مکان هاي مختلفي جانشيني پس از خود را معين مي ساختند به طوري که در آخرين لحظه هاي عمر پر برکت خويش مردم را در غديرخم جمع کرده و دستور الهي را بر امامت اميرمؤمنان علي بن ابي طالب بر همه رساند و مسلمانان همه با امامت آن حضرت بيعت نمودند و اين شد که مساله امامت و غدير به عنوان اصلي از اصول اساسي اعتقاد اسلامي شيعيان پايه ريزي گرديد.اما همچنانچه مقام معظم رهبري بيان داشته اند، اين اهميت دليل نمي شود تا وحدت، همدلي و مهرباني بين شيعه و سني مطرح نگردد. بلکه ما معتقديم شيعه و سني بايد با هم اتحاد داشته باشند براي مقابله با دشمنان لا اله الا الله و دشمنان اسلام و دشمنان قرآن و معني اين حرف اين نيست که شيعه يا سني دست از باورهاي خود بردارند بلکه وحدت يعني دفاع از مشترکات در مقابل هجمه دشمنان.[1]وحدت اسلامي بين همه مذاهب ممکن و عين عمل به قرآن کريم است چرا که قرآن کريم حتي وحدت بين يهود و مسيحيت بر پايه توحيد و عبادت خدا و شرک نورزيدن و ايمان به نبوت و معاد را ممکن دانسته است.[2]پس تمسک به مشترکات بين مذاهب همانگونه که مقام معظم رهبري فرموده موجب اتحاد بين آنها مي شود: انسجام اسلامي يعني ملت هاي مسلمان با هم همراه باشند، ملت ايران رابطه خود را با ملت هاي اسلامي محکم تر کند. ما اگر بخواهيم انسجام اسلامي تحقق پيدا کند، بايد بر اصولي که بين ما مشترک است، تکيه کنيم. نبايد خودمان را سرگرم موارد اختلافي کنيم.[3] باز در سخناني ديگر فرموده اند: دشمنان براي نابود کردن اسلام تلاش مي کنند و ممکن است افراد يک مذهب نيز با هم ديگر اختلاف نظر داشته باشند، مانعي ندارد، ولي مشترکات بزرگي بين مذاهب اسلامي وجود دارد. گرد اين مشترکات همه جمع شوند. مواظب توطئه دشمن باشند. خواص بين خودشان بحث هاي مذهبي را بکنند، اما بين مردم نکشانند.[4] بنابر اين وحدت اسلامي را مي توان در دو محور بدست آورد:1. اتحاد و وحدت علمي 2. وحدت در عمل براي تحقق وحدت علمي بايد توجه داشت که آن چه مورد اتفاق بين مذاهب اسلامي است، بيش از موارد اختلافي مي باشد و مي توان به اين اشتراکات پرداخت مانند توحيد، نبوت عامه و خاصه، قبله، معاد، فروع دين مانند نماز، روزه، زکات، امر به معروف و نهي از منکر و .... و اتحاد به اين معني است که در بطن جامعه چند مذهب وجود دارند و مي خواهند در مقابل دشمن از مشترکات خود دفاع کنند، بدون اين که عقايد خود را رها سازند. البته برخي موارد نيز وجود دارد که اتحاد علمي ممکن نيست مانند امامت معصومين که اصل اساسي شيعيان مي باشد که مذاهب مي توانند در مجامع علمي بحث کنند و هر کسي به مباني خويش پاي بند باشد ولي در همين موارد اختلافي نيز مي توانند در عمل وحدت داشته باشند يعني شيعه با اعتقاد به امامت معصومان به باورهاي اهل سنت احترام گذارد و اهل تسنن نيز با حفظ مباني خود به عقايد شيعه احترام گذاشته و زندگي کنند. اين مسئله در سيره اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به خوبي مشاهده شده است که همواره به شيعيان توصيه مي کردند از اختلافات بپرهيزند و به همديگر احترام بگذارند چنان چه امام صادق ـ عليه السلام ـ براي حفظ وحدت بين شيعه و سني فرموده اند: کسي که به اهل سنت در نماز اقتدا کند. مانند آن کسي است که پشت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نماز خوانده است.[5]با اينکه امام جماعت حنفي ها خواندن «بسم الله الرحمن الرحيم» در سوره را واجب نمي دانند و از ديدگاه شيعه اين عمل نماز را باطل مي کند، ولي فرمايش امام صادق ـ عليه السلام ـ براي اين است که بين مسلمانان حتي در صف نماز هم اختلافي نباشد و همه در يک نماز باشند. و اين تنها يک نمونه از مسائل اتحادي است و مذاهب مي توانند در عمل از اختلافات ديني چشم پوشي کنند. براي ايجاد وحدت اسلامي بين مذاهب راه کارهاي فراواني وجود دارد که به برخي اشاره مي شود:1. گفتگو: يعني نظريه پردازان در کنار هم بنشينند و در گفتگوهاي خود بر مشترکات تاکيد ورزيده و به مباني همديگر آشنا گردند و به فرمايش مقام معظم رهبري انديشمندان بنشينند منشور اسلامي تنظيم کنند تا فرقه هاي اسلامي با عمل به آن منشور همديگر را تکفير نکنند.[6]2. توجه به نقاط مشترک و دشمن مشترک، دشمني که با اصل اسلام و قرآن سر ناسازگاري دارد.3. آشنايي با معارف اسلامي يکي از راه کارهاي وحدت اسلامي، آشنايي با معارفي است که در آيات متعدد به همگرايي دعوت مي کند.[7] در برخي از آيات همه مسلمانان برادران ديني خوانده شده و مرزهاي جغرافيايي ناديده گرفته شده است.[8]4. اتخاذ سياست هاي مشترک توسط کشورهاي اسلامي اين سياست ها مي توانند در روابط بين المللي و سياست هاي اقتصادي و تشکيل بازارهاي مشترک و هم چنين در صحنه هاي سياسي در برابر دشمنان مسلمانان به عنوان سياست هاي راهبردي اتخاذ گردد.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1ـ همبستگي مذاهب اسلامي، عبد الکريم بي آزار شيرازي.2ـ وحدت امت اسلامي، شرف الدين موسوي، ترجمه، احمد صادقي اردستاني. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه