تاثیر نماز بر زندگی روزانه چیست؟

کمال در بینایی و دارایی انسان است انسان باید معارف الهی را به خوبی بفهمد و براساس آن عمل می کند یعنی آنچه را که یاد گرفته به عمل برساند همان گونه که خوبیها با عبادتهای خوب تلازم دارند بدیها نیز با عبادتهای ناقص متلازمند یعنی اگر کسی به بخشی از کارهای خوب موفّق شود توفیق انجام نمازهای خوب هم نصیب او می گردد و آن نمازهای خوب زمینه می شود که بعد از نماز به کارهای خوب دیگری دسترسی پیدا کند متقابلا اگر کسی تن به گناه بدهد به عبادات خوب موفق نمی شود عبادات او ناقص است و عبادات ناقص توان ندارد او را از زشتیها باز دارد چون نمازی که عمود دین و با روح است انسان را از زشتی باز می دارد این خود نهی از منکر است که ضامن اجرا دارد اینکه خداوند در قرآن می فرماید (اِنَّ الصَّلوة تنهی عَنِ الفحشاء و المنکر) (سوره ی عنکبوت آیه ی 45)*یعنی نماز واقعا انسان را در درون خود حفظ می کند و باز می دارد این نهی از منکر تشریعی نیست. گاهی ممکن است ما به گناهی تن در دهیم و دیگری ما را نهی از منکر کند ولی سخن او در ما اثر نکند اما اگر کسی از درون ما را نهی از منکر کند یقیناً اثر دارد نماز نهی از منکر از درون است و انسان را از زشتی باز می دارد. و اگر انسان از زشتی باز داشته شود کامل می شود. (مبادی اخلاق / جوادی آملی / صفحه: 56و57 )*روح انسان اگر بخواهد به عالم بالا صعود کند نیاز به یک سکّویی برای پرواز دارد،چرا که هر چیز سنگینی اگر بخواهد به نقطه ی دوردستی پرتاب شود و یا هر پرنده ی گرفتار قفسی (که با حبس شدنش در قفس، توان پروازش کاهش یافته و یا اساساًآن رااز یاد برده) بخواهد اوج گیرد و پرواز کند به معراج (جایگاه عروج) و سکوّیی برای پرش و پرواز نیاز دارد،این انسانِ گرفتارِ قفسِ تن و تعلّقات عالم مادّه و مشغله های دست و پاگیر زندگی روزمرّه،و این مرغ باغ ملکوتی که این گونه دراین قفس خاکی گرفتار آمده،اگر بخواهد هر چند وقت سری به عالم بالا بزند و به سوی آن سر منزل اصلی،صعود کند،ربّ رؤوف و پروردگارِ ودودش، سکّویی را برای پروازش تدارک دیده عملی را به عنوان معراج و جایگاه عروجش قرار داده است و آن نماز است.گرچه جمله ی "الصلوة معراج المؤمن" را به عنوان روایت، در جوامع روایی نیافتیم بلکه آنچه به عنوان روایت آمده، جمله ی "الصلوة قربان کلّ تقیّ" (خصال،ج1،ص 620) و جمله ی "انّ الصلوة قربان المؤمن" (کنزاالعمال،حدیث 18907) است که تقریباً همان معنا را افاده می کند،لیکن این جمله، به قدری معروف است که علامه ی مجلسی نیز در بحار الانوار،در لابه لای بیاناتش به آن استشهاد می کند (ر.ک: بحارالانوار، ج 82 ص 303 و ج 84، ص 255)*نزدیک تر و مهربان تر از پدر و مادر و بلکه مهربان تر از خود انسان به خود،خداست؛("یا من هو أبربی من أبی و أمّی و من نفسی." (بحارالانوار،ج87،ص 66) "یا من هوأرحم بی من الوالد الشفیق وأبرّبی من الوالد الرفیق".(بحارالانوار، ص 94، ص 161). )اگر خواسته باشی أنیسی پیدا کنی که با ملاقاتش آرام گیری و قرّة العینی بیابی که با در آغوش کشیدنش به راحتی جان، برسی باید، با چنین خدایی ملاقات کنی و از طریق برپا داشتن نماز با او اُنس بگیری و نجوا نمایی. پیامبر مکرّم-صلی الله علیه وآله و سلم- می فرمود: "خداوند نور چشمم را در نماز قرار داده و به گونه ای که طعام را محبوب انسان گرسنه وآب را محبوب انسان تشنه ساخت، نماز را حبیب دلم قرار داد، بلکه گرسنه و تشنه با رسیدن به غذا و آب، سیر و سیراب می شوند امّا من از نماز سیر نمی شوم." (مکارم الاخلاق،ج2،ص 366).در روایتی دیگر از امیرمؤمنان علی -علیه السلام- آمده است:"هیچ گاه رسول الله،خوردن غذا و غیرغذا را بر نماز مقدّم نمی داشت و هرگاه وقت نماز فرا می رسید گویا نه اهل و عیالی می شناخت و نه دوست و رفیقی.""و کان یقول:أرحنا یا بلال". حدیث سوّمی نقل شده که آن حضرت، وقت اذان که می شد خطاب به بلال می فرمود:"بلال! بلند شو!اذان بگو و راحتمان ساز!" (بحار الانوار، ج 83، ص 193).*نماز،بعداز معرفت خدا واقرار به توحید،رأس اسلام وعمود خیمه ی دین است و رسول گرامی-صلی الله علیه وآله و سلم- فرمود:"بیشترین همّت تو، نماز باشد چرا که آن، بعدازاقرار به دین،سَرِاسلام است." " و کان یقول: أرحنا یا بلال". ( بحار الانوار، ج 77، ص 127).امام باقر-علیه السلام-فرمود:"نماز ستون دین است و به منزله ی عمود خیمه است که اگر پابرجا باشد بقیه ی اجزای خیمه از میخ و طناب (و مثل آن) پابرجاست و اگر تمایل پیدا کند و بشکند نه میخی ثابت می ماند و نه طنابی." اصول کافی، ج3، ص 266.* نماز مستعان و مددکاری است که انسان،در بحران ها و حوادث مهم می تواند به آن تکیه کند و از آن استعانت بجوید (واستعینوا بالصبر و صلاة) به گونه ای که علی-علیه السلام-آن شیر میدان جنگ و آن قهرمانِ درِخیبر کن، در مصیبت سنگین همسرش فاطمه ی- سلام الله علیها- به نماز پناه می آورد و از نماز مدد می جوید.* یکی از تفریح های مؤمن که سبب فرح و شادابی اش می شود و خستگی ها و کدورت ها را از چهره ی جانش می زداید این است که سحرگاهان از رختخواب آسایشِ جسمش فاصله گیرد. و چنان که از آن استفاده می شود:"از بستر راحت، پهلو گیرد و به پا خیزد و رو به درگاه معشوق حقیقی عالم آورد و او را با بیم و امید بخواند"(تتجافی جنوبهم عن المضاجع یدعون ربّهم خوفاً و طمعاً و ممّا رزقناهم ینفقون) سوره سجده (32) آیه 15.و چنان که از آن حدیث قدسی به دست می آید از عبادت لذت ببرد و بهره مند شود و با آن تن آسایی نماید (یاعبادی الصدیقین تنعّموا بعبادتی فی الدنیا فانکم تتنعّمون بها فی الآخرة)اصول کافی، ج 2، ص 83.و بلکه آن را درآغوش بگیرد و به آن عشق بورزد و خودش را برای آن فارغ سازد و باکی نداشته باشد که چه بر سرش آمده است در فشار و سختی به سر می برد و یا در آسایش، و بالاخره کیف و عشقش به عبادت و نماز باشد*نماز و نمازگزاران را قرآن کریم بخوبی معرفی فرموده است. نمازگزار کسی است که مسائل مالی به عهده ی او نیست، طمع و آز در درون او نیست. وقتی که طبیعت دنیاپرست انسان را خدای خالق انسان تبیین می کند: إنَّ الإنسان خُلِقَ هَلوعاً؛ اذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إذا مَسَّهُ الخَیرُ مَنوعاً؛ این مفاسد طبیعت انسان را تشریح می کند آنگاه می فرماید: إلّا المُصَلّینَ (س معارج آیه 19-22) نمازگزاران از این رذائل محفوظ اند.معلوم می شود نماز مسئله ای است که انسان را از این رذائل محفوظ و تطهیر می کند. بنابراین تطهیر انسان از همین نماز خواهد بود، زیرا نماز بسیاری از فضائل را برای انسان تحصیل، و بسیاری از رذائل را برطرف می کند.(اسرار عبادات / آیت الله جوادی آملی / صفحه: 29و30 ) *بر اساس تحقیقات جدید افراد مؤمن و مذهبی بیش از سایرین عمر می کنند و دلیل آن مرتب نماز خواندن است که باعث کاهش فشار خون آنان می شود. به گزارش خبر گزاری آلمان از فرانکفورت، محققان فشار خون 150 آمریکایی مسلمان آفریقایی تبار را که 25 تا 45 سال سن داشتند به طور 24 ساعته اندازه گیری کردند و دریافتند فشار خون این افراد پائین تر از حد متوسط است این افراد دارای اعتقادت راسخ مذهبی بودند و به طور مرتب نماز می خواندند. (پاسخ به پرسش جوانان / اسدالله محمدی نیا /جلد: 1/ صفحه: 93 ) درادامه برای مطالعه بیشتر آثار نماز شب را حضورتان بیان می کنیم.آثارنمازشب:نماز شب که یکی از عبادات خالص اولیای خدا و از برنامه های سازنده اسلامی به شمار می رود انسان را به وادی معنویات نزدیکتر می کند. نماز شب درس خودسازی و خلوت کردن با خالق خود را که از نیازهای طبیعی انسان است به انسان می آموزد ، نماز شب، عبادتی پرارج است که قرآن ارزش آن را این گونه بیان می کند که «إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قیلاً[مزمل/۶] مسلّماً نماز و عبادت شبانه پابرجاتر و با استقامت تر است!»و برخواستن از رختخواب برای عبادت را آن گونه عبادتی می شمارد که کسی پاداش عظیم آن را درک نمی کند.نماز شب تاثیر بسزایی در سه عالم دارد هم در دنیا و هم در برزخ و هم در قیامت. تاثیر نماز شب در دنیا، ابعاد گسترده ای دارد هم تاثیر در زندگی شخصی و اجتماعی و سیاسی، و هم تاثیر در باطن و ظاهر انسان دارد.نماز شب رفع مشکلات و گرفتاری و رفع بیماری های روحی و جسمی را نیز در برمی گیرد. 1. بازداشتن از گناهیکی از آثار نماز شب بازداشتن انسان از گناه است.بهترین وسیله ای که مانع گناه انسان می شود و قرآن کریم و روایات ائمه معصومین علیهم السلام آن را امضا کرده است نماز است.رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: « فإنّ صلاة الیل مِنهاةٌ عنِ الاثم؛ نماز شب انسان را از گناه باز می دارد» بعضی ها به نماز یومیه اکتفا می کنند و می گویند همین نماز ما را بیمه می کند لازم نیبست که نماز شب بخوانیم و یا اهمیت نمی دهند. می بینیم که اولیای خدا که پاک هستند و گرفتار گناه نشدند به وسیله همین نماز یومیه و نماز شب است. هر کدام از این ها خواص خود را دارد. بزرگان و مردان شب، انتظار شب را می کشند. اگر گناه و خطایی در طول روز انجام دهند نماز شب آن را پاک می کند. مکمل نماز یویمیه ، نماز شب استامام باقر علیه السلام فرمودند: «إنما جُعِلَت النّافلةُ لِیُتَمِّ بها ما أفسَدَهُ من الفریضة؛ همانان (نماز) نافله را به خاطر این جهت قرار دادند که جبران فساد نمازهای واجب را کند» 2. ریزش گناهان یکی دیگر از آثار نماز شب ریزش گناهان است.نماز حسنه ای است که در دل های مومنین وارد شده و آثار معصیت و تیرگی هایی که دلهایشان از ناحیه سیئات کسب کرده از بین می برد.در قرآن کریم آمده است: «و اقم الصلوة طرفی النهار و زلفا من الیل ان الحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکری للذکرین؛ نماز بگزار در آغاز و انجام روز و ساعاتی از شب، زیرا نیکی ها بدیها را از میان می برند این تذکری است برای انها که اهل تذکرند» این نشان دهنده اهمیت و تاثیر و قدرت نماز است و این یک فضل و لطف الهی است در حق بندگان. خداوند دوست ندارد بندگانش آلوده به گناه شوند و اگر هم گناه کردند برای محو آن گناه به ما دستور داده نماز بخوانید . این به این معنا نیست که ما گناه کنیم بعد نماز بخوانیم تا آن گناه از بین برود بلکه این یک فرصت و امتیاز و فضلی است برای بندگان که اگر سهوا گناه نمودند و اصرار بر گناه نداشتند از آن استفاده نمایند. امام صادق علیه السلام می فرماید: « صلاة المومن بالیل تذهب بما عمل من ذنب بالنهار؛ نماز شب گناهانی را که مومن در روز مرتکب شده است را از بین می برد» 3. رفع مشکلات و گرفتاریهایکی دیگر از آثار نماز شب رفع مشکلات و گرفتاریها است،در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم آمده است: «ای مردم هیچ کس از شما نیست مگر اینکه مشکلات و گرفتاریها همچون کمربندی او را محاصره کرده است. پس زمانی که دو سوم شب گذشت و یک سوم آن باقی ماند ملکی بر او وارد می شود و به او می گوید: ذکر خدا بگو که صبح نزدیک است. پس چنانچه او حرکت کرد و ذکر خدا را گفت یک گره از گرفتاریهایش گشوده می شود و اگر او بلند شد و وضو گرفت و داخل نماز شد همه گرفتاریها از او گشوده می شود پس صبح می کند در حالی که همچون مردمک چشم (روشن و پاکیزه) گردیده است» 4. کسب نور دائم از بیداری شبحضرت عیسی می فرماید: « طوبی للذین یتهجدون من الیل . اولئک الذین یرثون النور الدائم من اجل انهم قاموا فی ظلمه الیل؛ خوشا به حال کسانی که شب را بیدار می مانند . اینانند که نور دائم را از آن رو که در تاریکی شب به پا خاسته اند به ارث می برند» 5. نورانیت و زیبایی صورترسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: « من کثرت صلاته بالیل حسن وجهه بالنهار؛ هر که بیشتر نماز شب بخواند هنگام روز زیبا و نورانی است» 6. به اجابت رسیدن دعااز دیگر آثار نماز شب استجابت دعا است،امام صادق علیه السلام می فرماید: « کسی که در قنوت نمازوتر, چهل مومن و سپس برای خود دعا کند خداوند دعاهای وی را مستجاب می گرداند» 7. گشایش درهای آسماناز دیگر آثار نماز شب گشایش درهای آسمان است.حضرت هادی علیه السلام می فرمود: «گاه هست که بنده برای نماز شب برخیزد و خواب بر وی غلبه کند چندان که او را به راست و چپ کشاند و گاهی چانه اش به سینه اش رسد، حق تعالی امر فرماید که درهای آسمان را بگشایند و فرشتگان را ندا دهند که نظر کنید که این بنده من در راه نزدیکی به من چه سختی ها می کشد در چیزی که بر وی واجب نساخته ام به امید سه چیز: یا گناهش را بیامرزم یا توبه روزیش گردانم و یا رزق و روزی او را زیاد کنم. ای فرشتگان شما را گواه می گیرم که من همه را بدو عطا کردم» 8. درمان بیماریهارسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: «بر شما باد به اقامه نماز شب، زیرا نماز شب سنتی است از پیامبرتان رسول خدا . نماز شب عادت و رسم صالحان و پاکان است که قبل از شما بودند و نماز شب موجب دفع بلا و بیماریها و دردها از بدن می شود» 9. زیاد شدن روزیامام صادق علیه السلام فرمودند: «نماز شب روزی را جلب می کند» 10. خوشبویی بدنامام صادق علیه السلام می فرماید: «صلوه الیل تطیب الریح؛ نماز شب انسان را خوشبو می کند»موفق ومؤید باشید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه