مصرف شراب به مقدار کم که ضرری ندارد، چرا در دین اسلام به طور مطلق حرام شده است؟

علت واقعی حرمت شراب، ضرر جسمانی نیست، بلکه یکی از حکمت های حرمت شراب، ضرر جسمانی است. چه بسا ضرر معنوی و روحانی یک عمل حرام، بیشتر از ضرر جسمانی اش باشد. در بسیاری از محرمات، خوردن چند قطره آن ضرر جسمانی ندارد؛ مثلا آیا خوردن چند قطره بول، موجب مرگ و یا سرطان کسی می شود؟ ولی خباثت بول برای ما ثابت شده است؛ لذا اگر روی لباسمان بریزد؛ اکراه داریم؛ چه رسد به این که کسی بخواهد آن را بخورد. ما تابع دستورات خداوند هستیم. ما بنده ایم و خداوند، ارباب، مولا و صاحب ما. بنده بدون اختیار مولایش هیچ اختیاری ندارد. وقتی مولای حکیم بفرماید: فلان خوراکی یا نوشیدنی حرام است، بنده حتی حق سؤال هم ندارد. ولی در مورد احکام الاهی، این اجازه داده شده است؛ تا جایی که تعبد و تسلیم ما از بین نرود؛ بپرسیم و با برخی از حکمت ها و فلسفه های قوانین اسلام آگاه شویم. آیا شما به نسخه طبیب اعتراض می کنید؟ آیا به نسخه ایشان شک می کنید؟ آیا علت تجویز دارو را از ایشان می پرسید؟ با این که پزشک، بشری بیش نیست و ممکن است داروی ایشان موجب مرگ شود. هرگز بشر معمولی به طور عادی به علت واقعی وجوب و یا حرمت یک شیء نمی رسد. ما قدرت درک برخی از فلسفه احکام را داریم. در مورد همه احکام می شود این سؤال شما را مطرح کرد: مثلا من دوست دارم نماز صبح سه یا چهار رکعت بخوانم یا نماز ظهر را شش رکعت بخوانم. اگر اختیار به دست ما بود، نظم و انسجام در احکام و برنامه های دینی از هم می پاشید و اختلافات دینی گسترش پیدا می کرد. پس چیزی که حرام است حتی یک ذره اش هم حرام است. اصحاب سبت[1] در روز شنبه از صید ماهی نهی شده بودند و مورد امتحان الاهی قرار گرفته بودند. به اذن خداوند ماهی ها، در روز شنبه نزدیک ساحل و در روزهای دیگر به اعماق دریا می رفتند. اینان به حسب ظاهر برای این که با فرمان خداوند مخالفت نکرده باشند؛ در روز شنبه در ساحل، حوضچه درست کرده و در یک شنبه، ماهی ها را شکار می کردند و می گفتند: ما در روز شنبه شکار نکردیم. در حالی که تمام مقدمات شکار در روز شنبه انجام می گرفت. لذا برای سبک نشدن محرمات و جلوگیری از ارتکاب آن، کم و یا زیادش حرام است. آیا گوشت حیوان حرام گوشت، هیچ فایده ای ندارد؟ آیا گوشت حیوان حلال گوشتی که مردار شده است، هیچ فایده ای ندارد؟ حداقل این است که شکم را سیر می کند. اگر در مورد خوردن گوشت گوسفند مردار، مجوز یافتید؛ برای خوردن یک ذره شراب هم مجوز پیدا می کنید. پس ملاک محرمات فقط فایده یا عدم فایده، ضرر و یا عدم ضرر نیست. علت های دیگری وجود دارد. البته بشر با پیشرفت دانش به برخی از حکمت های احکام پی برده، امّا بسیاری از آنها برای ما مجهول است و چه بسا تا پایان عمر انسان هم روشن نشود. در برخی از امور خداوند بشر را بی اطلاع قرار داده تا تسلیم محض باشد. انسان مسلمان به طور کلی می داند که خداوند متعال حکیم است و هر عملی که واجب کرده است، مصلحتی در آن است و هر عملی را که حرام کرده است، مفسده ای در آن است. همین مقدار برای اطاعت از خداوند برای یک مسلمان کافی است. دین مبین اسلام با تحقیق پیرامون درک فلسفه احکام تا مقداری که عقل و تجربه بشر کارایی دارد، مخالف نیست. به شرط آن که هر جا عقل بشر قدرت درک را نداشت، حق را پذیرفته و اقرار نماید که عقل این موضوع را درک نمی کند. فلسفه بسیاری از احکام را عقل درک نمی کند مثل این که نماز صبح دو رکعت است و باید مردان نماز صبح را بلند بخوانند و... .   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه