براي مقابله با شبهات و رسيدن به يقيني كه هيچ شكي نتواند در آن ‏خللي ايجاد كند غير از راه مطالعه و تحقيق چه راهي را پيشنهاد مي‌كنيد‎؟

تحقيق و مطالعه پنجاه درصد راه است. پنجاه درصد ما بقي بستگي به عمل ‏انسان دارد. يعني انسان بايد هم محقق باشد هم متحقق. محقق كسي است كه از ‏نظر علمي عميقاً تحقيق نموده و مطالب را براي خود حل نموده است ولي متحقق ‏كسي است كه آنچه را فهميده باور كرده و برابر آن عمل مي‌كند. اگر كسي عالم محض ‏بود يعني حرف‌هاي خيلي متقن و محكم داشت ولي ايمان نداشت، به علوم خود باور ‏نداشت، اهل عمل به حقايقي كه برايش مكشوف شده نبود، كم كم دُچار شك و شبهه ‏مي‌شود.‏خداوند درباره‎ ‎فرعون تعبير لطيفي دارد، مي‌فرمايد: ”وَجَحَدُوا بِها وَاسْتَيْقَنَتْها ‏اَنْفُسُهُمْ ظُلْماً“(١) موساي كليم هم طبق آيات قرآن به فرعون فرمود: ”لَقَدْ عَلِمْتَ ما ‏اَنْزَلَ هؤلاءِ إلاّ ربُّ السَّمواتِ والأرض“(٢) تو مي‌داني كه اين‌ها را كسي نفرستاده به جز ‏خداي آسمان‌ها و زمين، ولي باور نداشت‎.‎ما يك فهم داريم يك باور، فهم در اختيار ما نيست ولي باور در اختيار ماست. يعني ‏اگر فكر كرديم، درس خوانديم و مطالعاتي انجام داديم علمي براي ما حاصل مي‌شود و ‏از اين به بعد نمي‌توانيم بگوييم من نمي‌خواهم بفهمم.‏اراده در فهم دخيل نيست امّا در باور دخيل است. يعني انسان بعد از آن‌كه چيزي ‏را فهميد مي‌تواند باور كند و مي‌تواند باور نكند، مي‌تواند گردن بنهد يا ننهد. گاهي دو نفر ‏با هم بحث مي‌كنند و با اين‌كه يكي براي ديگر حق را روشن مي‌كند ولي اين شخص زير ‏بار نمي‌رود يعني نفس به قدري شرور است كه مي‌تواند در برابر ٤=٢×٢ بايستد و ‏بگويد من باور نمي‌كنم با اين‌كه فهميده است‎.‎براي اين‌كه به ويروس دروني «شك و شبهه» مبتلا نشويم بايد آن چه را ‏فهميده‌ايم باور و عمل كنيم. تا عمل در كار نباشد يقين حاصل نمي‌شود.‏براي نجات از گزند شبهه، بهترين راه اين است كه هرچه را فهميديم عمل كنيم و ‏باور كنيم و پا روي نفس بگذاريم‎.‎‏( آیةالله جوادی آملی )‏‏(١) سوره‎ ‎نمل، آيه‎ ١٤.‎‏(٢) سوره‎ ‎اسراء، آيه‎ ١٠٢.‎ .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه