آيا قبل از انقلاب اسلامي هم ولي‎فقيه وجود داشته است؟

فقدان اعمال ولي‎فقيه در جامعه به دو صورت زير قابل تصور است: 1. اصلاً در ميان افراد جامعه فقيه نباشد، كه عهده دار ولايت شود. كه اين فرض در مسأله ما جريان ندارد. 2. فقيه باشد، ولي بسط‎يد نداشته باشد يعني به واسطه سلطه‎ي ستمگران و ظالمين دست فقيه باز نباشد. در چنين شرايطي ولايت فقيه ثابت است، اما بدليل وجود مانع و فراهم نبودن شرايط امكان اعمال آن وجود نداشته است و اين امر ضرري به ولايت فقيه نمي زند، چه اينكه ولي فقيه مشروعيت خود را از ناحيه خداوند مي گيرد و تحقق عيني آن وابسته به وجود شرايط و انتخاب مردم است و اگر شرايط فراهم نباشد يا مردم به ولايت او اتفاق نكنند و زمينه تحقق آن را فراهم نكنند ولايت فقيه از بين نمي رود و مشروعيت خود را از دست نمي دهد بلكه تنها تحقق پيدا نمي كند و هر زمان كه اين موانع از بين رفته و شرايط لازم فراهم گردد و مقبوليت مردمي ايجاد شود ولايت فقيه عينيت پيدا مي كند. وضع جامعه اسلامي از زمان معصومين تا حال نوعاًَ اين گونه بوده است كه فقهاي بزرگي در هر عصري بوده‎اند ولي دستشان باز نبوده است، تا اعمال ولايت بكنند، و عمده علت باز نبودن دست فقهاء در طول تاريخ هم آماده نبودن جامعه و ناآگاهي ملت مسلمان بوده است. كه اين فرض بعد از غيبت امام زمان تا قبل از انقلاب اسلامي متصور است كه با همة محدوديت ها و موانع اجرايي براي فقهاء، مسلمانان به خصوص شيعه در طول تاريخ، بوسيله‎ي تقليد با مراجع و فقهاء هر عصري مرتبط بوده‎اند و در حد امكان به اعمال ولايت از سوي آنان كمك كرده‎اند و در عين حال فقهاء هم هرگاه اساس اسلام را در خطر ديده‎اند در صحنه حاضر شده و حتي در موارد لزوم، حكم جهاد نيز صادر كرده‎اند، نمونه بارز اين اقدامات تحريم توتون و تنباكو توسط ميرزاي شيرازي و قيام امام امت در قبال لايحة ننگين انجمن‎هاي ايالتي و ولايتي (مصونيّت قضائي اتباع امريكا در ايران) بود كه به سرنگوني سلطنت پهلوي و استقرار نظام جمهوري اسلامي انجاميد. بنابراين‎، در همة زمان‎ها از جمله زمان شاهنشاهي فقيه جامع‎الشرائط وجود داشته است. ولي تا پيروزي انقلاب اسلامي دست فقهاء باز نبوده است و به طور مشخص قبل از قيام 15 خرداد 42 كه رهبري امت به وسيله امام امت بود و بلكه كمي قبل از آن مرجعيت و زعامت شيعه به عهده‎ي مراجع معظم شيعه بود كه از بزرگ‎ترين آنها مي‎توان آيت‎الله العظمي بروجردي(ره) را نام برد و قبل از ايشان فقهاي ديگر، هر كدام در زمان خود به قدر وسعشان از اسلام و احكام اسلامي دفاع كرده‎، و زحمت‎هاي فراواني را متحمل شده‎اند. معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر: 1. ولايت فقيه ولايت فقاهت و عدالت، آيت‎الله جوادي آملي، مؤسسه اسراء، 1378. 2. شئون و اختيارات ولي فقيه، امام خميني (ره)، موسسه تنظيم ونشر آثار امام خميني(ره) 1374. 3. فقه سياسي، عباسعلي عميد زنجاني، تهران، انتشارات امير كبير، 1377، ج2. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه