نماز هر کسی تابع میزان معرفت و شناخت اوست و چون معرفت و ایمان افراد با هم متفاوت است، نمازهای آنها و آثار آن نمازها نیز مختلف است. ولی به هر حال هیچ نمازی بدون اثر نمی باشد هر چند میزان آن آثار کاملا متفاوت است.

نماز هر کسی تابع میزان معرفت و شناخت اوست و چون معرفت و ایمان افراد با هم متفاوت است، نمازهای آنها و آثار آن نمازها نیز مختلف است. ولی به هر حال هیچ نمازی بدون اثر نمی باشد هر چند میزان آن آثار کاملا متفاوت است. انسان با ایمان باید بکوشد با تمرین و تصمیم و اراده قوی به نمازش عمق و شور و حال ببخشد و با مطالعه کتاب هائی که در این موردنوشته شده و اسرار و نکات ظریف نماز را بیان کرده اند و نیز مطالعه شرح حال بزرگانی که به نماز عشق می ورزیده اند و نماز آنها نمونه ای از معراج مؤمن بوده به تدریج و کم کم بر حضور و توجه در نمازش بیفزاید و شور و نشاط خود را در حال نماز بیشتر نماید.باید دانست که همین نمازهای بی روح و دست و پا شکسته ما نیز خالی از آثار مختلف تربیتی و روانی و اجتماعی نمی باشد و اگر انسان همین نماز بی روح را هم ترک می کرد، میزان جرم و خطا و معصیت او بیشتر می شد. چون اثر عمده نماز که همان نهی از فحشا و زشتی و گناهان است، حتی در این گونه نمازها نیز ظاهر و آشکار می گردد. در روایت آمده است جوانی از انصار نماز خود را به جماعت با پیامبر -صلی الله علیه و آله- می خواند ولی گاهی مرتکب خطا و گناه نیز می شد. این جریان را به پیامبر گفتند. حضرت فرمود: بالاخره این نماز روزی باعث بیداری و دوری او از گناه می گردد. طولی نکشید که آن جوان متنبه و بیدار شد و دست از اعمال بد و زشت خود برداشت و در صراط مستقیم بندگی قدم گذاشت.انسان مومن باید به هر طریق با خدای خود مرتبط و پیوسته باشد و رابطه اش را با خدای خود هر چه قدر هم که ضعیف و کم رنگ باشد، قطع ننماید و همین ارتباط ضعیف را روز به روز تقویت نماید تا به تدریچ به درجات عالی قرب و معرفت خدای متعال برسد:گرت هواست که معشوق نگسلد پیوندنگاه دار سر رشته تا نگه داردگفتنی است بخشی از عبارت های نماز اعلان نیاز به درگاه خداوند است اما بخش عمده آن ستایش و سپاس و تعظیم و خاکساری به درگاه خداوند است که نماد پرستش و بندگی به درگاه پروردگار است. علاوه بر این که نیازمندان با اعلان نیاز به درگاه بی نیاز مطلق و دیدن لطف و رحمت از سوی او حس پرستش و بندگی در آنان بیش از پیش زنده و شکوفا می شود. برای توضیح بیشتر به مطالب زیر توجه کنید:قرآن شریف وقتی درباره انگیزه خلقت انسان سخن به میان می آورد، بحث عبادت را مطرح می سازد «و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون؛ و من جن و انس را نیافریدم جز برای این که عبادتم کنند» (ذاریات، آیه 56). نماز مهمترین و با شکوه ترین جلوه عبادت محسوب می شود تا حدی که هیچ عبادتی برای تقرب و نزدیکی عبد به مولا به پایه نماز نمی رسد. امام علی(ع) در این خصوص می فرمایند: «الصلوه قربان کلی تقی؛ نماز وسیله نزدیک شدن هر پارسایی به خداست» (نهج البلاغه فیض الاسلام، ص 1152). قرآن کریم وقتی درباره حکمت همین نماز سخن می گوید، علت تشریع آن را ذکر و یاد خدا می داند «و اقم الصلوه لذکری؛ نماز را برای این که یاد مرا زنده کنید به پا دارید» (طه، آیه 14). و در مواردی دیگر، دلیل عبادت را تشکر از خداوند معرفی می کند «یا ایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم والذین من قبلکم؛ ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید» (بقره، آیه 21). از طرف دیگر نماز تنها به امت پیامبر(ص) ما اختصاص ندارد بلکه این عهد و پیمان الهی با همه مردم و در همه دوره هاست که تنها خدا شایسته عبادت و پرستش است. قرآن شریف جریان نماز و محراب عبادت پیامبران گذشته و حضرت مریم مادر عیسی مسیح(ع) را در طی آیاتی مطرح کرده که اهمیت نماز را در ادیان الهی بیان می نماید. دلت را با خداوند آشنا کنزعمق جان خدایت را صدا کن دلت غفلت زده مانند سنگ استمس دل را ز یاد او طلا کنشکوه بندگی در خاکساری استخضوع و بندگی پیش خدا کن تو غرق نعمت پروردگاریبیا و حق نعمت را ادا کن نشان حق شناسی در نماز استجفا تا کی بیا قدری وفا کنرکوعی، سجده ای، اشکی، خضوعیبه پیش آن یکی قامت دو تا کناکنون بدون این در این اسرار و حکمت ها خللی ایجاد شود، وقتی بنده به آستان حق رو می کند و فرمان او را با نمازگذاردن اجابت می نماید مشمول عنایت های الهی و برکات و آثار نماز می گردد. برخی آثار نماز به این شرح است:یک. نماز موجب احساس غرور و افتخار است؛ چه افتخاری از این بالاتر که انسان با خالق خود سخن بگوید و او کلام انسان را بشنود و بپذیرد.دو. نماز از آن جهت که وسیله اتصال عبد به مولاست، موجب احساس قدرت بنده می گردد. نماز گزاران حقیقی به وسیله نماز به اطمینان قلبی می رسند و ترس از غیر خدا را از دل بیرون می کنند.سه. نماز موجب احساس عزت است؛ چون تمام عزت ها از آن خداست، از این رو اتصال به عزیز مطلق به انسان عزت و سربلندی می بخشد.چهار. نماز بزرگترین عامل تربیت و اصلاح ظاهری و باطنی است.پنج. نماز سبب گشایش امور و خروج از دشواری هاست «واستعینوا بالصبر والصلوه؛ از صبر و نماز در برخورد با مشکلات کمک بگیرید» (بقره، آیه 45). با توجه به این آثار است که گفته شده نماز اعلان نیاز به درگاه بی نیاز است. انسانی که سر تا پا کارش و صفاتش، خلقتش و بقااش وابسته به خداوند است برای این که موجودیتش به عنوان «عبد» در جهان خلقت به رسمیت شناخته شود، لازم است ارتباط خود را با خالق هستی از راه عبادت برقرار و حفظ نماید.در واقع نماز پیش از آن که اعلان نیاز باشد، اظهار بندگی است و «عبد» اول «عبودیت» خود را ثابت می کند بعد خواه ناخواه مشمول توجهات ربوبی می شود.تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکنکه خواجه خود روش بنده پروری داندمضامین بالای سوره حمد گویای این حقیقت است که توحید و یگانه پرستی، والاترین هدفی است که برای انسان ترسیم شده است و یگانه راه رسیدن به این هدف - به حقیقت - عبادت و بندگی است و نماز برترین تجلی و ظهور عبادت شمرده می شود.خدای سبحان در قران کریم می فرماید: «ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر»؛ (عنکبوت , آیه 45). از آیه فوق استفاده می شود که نماز انسان را از گناهان زشت باز می دارد زیرا اگر نمازگزار به محتوا و حقیقت نماز توجه کند روح تقوا و پرهیزکاری در قلب او پدیدار می آید و این نیروی تقوا مانع بزرگی از ارتکاب گناهان می شود. جوانی از انصار پشت سر پیامبر(ص ) نماز جماعت به جا می آورد و مرتکب گناه هم می شد. درباره او با پیامبر سخن گفتند حضرت فرمود: «ان صلاته تنهاه یوما ما فلم یلبث ان تاب; روزی فرا می رسد که همین نمازش او را از کار زشت و گناه باز می دارد آنگاه چیزی نگذشت که چنین شد و توبه کرد».(بحارالانوار, ج 82, ص 198)نکته دیگر این که کسی که نماز نمی خواند در حقیقت ترک عملی کرده که به آنچه اقرار کرده است . نماز در اسلام به عنوان ستون دین معرفی شده است و معیار قبولی سایر اعمال با نماز است و ترک نماز کفر عملی نسبت به دستور و امر خداست . هم چنین ارتکاب گناهان کبیره.زراره (صحابه امام صادق (ع )) روایت می کند از امام صادق (ع ) از گفتار خدای عزوجل در سوره مائده , آیه 5 که می فرماید: «و من یکفر بالایمان فقد حبط عمله» پرسیدم امام فرمود: یعنی ترک کند کرداری را که بدان اعتراف کرده است و از آن جمله است ترک نماز... ». (اصول کافی , ج 4, کتاب الایمان والکفر باب الکفر, ح 5)پس کسی که نماز می خواند و گناه هم می کند مرتکب حرام شده یک کیفر دارد, اما کسی که نماز نمی خواند و گناه هم می کند هم ترک واجب کرده و هم مرتکب حرام شده است , دو کیفر دارد و این دو نفر با هم مساوی نیستند.درباره نماز، و اسرار و اهمیت آن ر.ک:1- اسرار الصلوة میرزا جواد آقا ملکى تبریزى2- آداب الصلوة امام خمینى3- راز نماز محسن قرائتى4- 1001 نکته درباره نماز حسین دیلمى5- 114 نکته درباره نماز محسن قرائتى6- وصال دوست رحیم کارگر7- آشنایى با نماز محمدتقى صرفى8- از ژرفاى نماز خامنه اى9- اسرار نماز على اکبر مهدى پور10- اسرار و شگفتیهاى نماز ایوب نظرى11- تفسیر نماز محسن قرائتى12- چهل حدیث پیرامون نماز صالح کلیاتى13- چهل حدیث در اهل نماز نورى اشتهاردى14- حلقه هاى وصل دکتر على اکبر افتخارى15- راز نماز براى نوجوانان محسن قرائتى16- روشهاى پرورش احساس مذهبى نماز در کودکان و نوجوانان دکتر غلامعلى افروز17- سجده دل یا قلب نمازگزار افشان صالحى18- سخنى درباره نماز سیدهاشم رسولى محلاتى19- مى خواهم نماز بخوانم سپیده خلیلى20- نماز از دیدگاه دانشمندان رحیم کارگر21- همراه با نماز محسن قرائتى22- آرامش در پرتو نیایش رحیم کارگر (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 22/100117150) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه