لهو و لعب را کارهای بیهوده و عبث گفته اند می شود تعدادی را که امروزه گریبانگیر مردم عصر و زمانه ماست بگویید تا با ترک آن ها مرضی رضای خدا گردم؟

اعلموا انما الحیوه الدنیا لعب و لهووزینه و تفاخر بینکم (1) بدانید که زندگی دنیا در حقیقت , بازی است و سرگرمی و زیور و فخر فروشی میان شما .از امام علی (ع) نقل است که فرمود : ای مردم از خدا بترسید ؛ زیرا هیچکس عبث آفریده نشده , تا به سرگرمی و غفلت گذراند و مهمل رها نشده است تا بیهودگی کند .طبق فرموده امام (ع) چون ما بیهوده خلق نشده ایم , لذا نباید زندگی خویش را به بطالت وبیهودگی بگذرانیم چرا که نعمت بزرگ حیات را باید در جهت خداوند صرف کرده و از آن بهره گرفت و در این تجارت خانه (دنیا) عمر شریف را با لهو و لعب و کارهای بیهوده , تلف نکرد.در حدیث دیگر امام علی (ع) میفرماید : اعرضوا عن کل عمل بکم غنی عنه (2) از هر کاری که به آن نیازی ندارید دوری کنید.با توجه به این حدیث انجام هر کاری که ما به آن نیازمند نباشیم , بیهوده است.باید به یک نکته توجه کرد و آن این است که : اولا چون ما دارای جسم بوده و جسم ما نیازهای خاص خویش را دارد و ثانیا بخش مهم وجود ما , تشکیل شده از روحی است که خداوند میفرماید : نفخت فیه من روحی و حقیقت و اصالت , با روح است , لذا باید نیازهای هر دو بعد از وجود انسان بر طرف شود . یعنی هم باید به نیازهای روح پرداخت و تغذیه ی روحی شد و هم نیازهای جسم را برآورده کرد ؛ بر همین اساس به ما توصیه شده که روز خود را چند قسمت کنید : بخشی را به عبادت , بخشی را به کسب علم , بخشی را به کار و تلاش و بخشی را نیز به تفریح بپردازید .مقصود از روایاتی که لهو و لعب و سرگرمی را نکوهش می کنند این نیست که به هیچ تفریحی نپرداخته و اهل گوشه گیری باشیم بلکه مقصود سرگرمی هایی است که مصداق لهو و لعب است ونه تنها هیچ رشدی برای انسان ندارد بلکه بسیاری از آنها انسان را از هدف , دور میکند.پیامبر خدا (ص) می فرماید : تفریح و بازی کنید ؛ زیرا من خوش ندارم که در دین شما , سختی و خشونت دیده شود. (3)در عصر و دوره ما نیز بسیاری از کارهایی که نام سرگرمی به خود گرفته , از مصادیق بارز لهو و لعب بوده و باید از آنها اجتناب کرده و تفریح صحیح را جایگزین آن قرار دهیم و عمر شریف را که از نعمت های عظیم الهی است به بطالت نگذرانده و وقت را مغتنم شمرد.بطور مثال اگر سریالی از تلویزیون پخش می شود و آموزنده است , می توان به تماشای آن پرداخت , که به قول معروف هم فال است و هم تماشا ؛ هم تفریح است هم آموزنده . اما اینکه بسیاری از وقت عزیز را صرف هر فیلمی کنیم و بدین صورت روز خود را شب کنیم , این یقینا از مصادیق لهو و لعب است .مثال دیگر می زنم ؛ در دین ما تاکید زیادی به صله رحم و ارتباط با دوستان شده و ثوابهای زیادی برای آن نقل شده است ؛اما اینکه ساعت های زیادی را صرف نشست و برخواست با اقوام و دوستانی که هیچ بهره اخروی برای ما نداشته بلکه تنها دنیا را به یاد ما می آورد, این نیز کاری بیهوده است.دقت کنید ؛ غرض این نیست که با اقوام و دوستان , قطع رابطه کرده و کنج خانه بنشینیم ؛ بلکه باید وقت شناس باشیم و به روش اعتدال و میانه روی , به اقوام و دوستان رسیدگی کرده و گره از کارشان (اگر می توانیم) باز کنیم و از هم صحبتی با آنان نیز لذت ببریم؛ ولی نه اینکه ساعتهای زیاد تا پاسی از شب به حرفهای بیهوده و گزاف پرداخته و عمر خود را هدر دهیم .ازجمله کارهای بیهوده ای که جوانان ما گرفتار آن هستند , حفظ اسامی فوتبالیستها و هنر پیشه های داخلی و خارجی , اطلاع از وزن و قد و جزییات زندگی آنان و.....آیا حافظه شریف انسان , باید مملو از این اطلاعات که هیچ سودی ندارد , می شد؟آیا وقتی که گفته شده طلاست , باید صرف این کارهای بیهوده می شد ؟از دیگر کارهای بیهوده ای که هم در زمان های قدیم و هم در زمان ما ,عده ای را به خود مشغول کرده است , کبوتر بازی است . عده ای ساعت های زیادی را صرف خرید کبوتر , تربیت آن و.... میکنند تا جایی که در بعضی شهرها صدها نفر در روزی خاص جمع شده و مسابقه کبوتر پرانی گذاشته و به فعل حرام قمار بازی و.... تن می دهند .از انس ابن مالک نقل شده که رسول خدا (ص) فردی را دید که دنبال کبوتر است . فرمود :شیطانی دنبال شیطانی است . (4)مثال برای کارهای بیهوده و عبث که در عصر ما می باشد بسیار است , ولی شما پرسشگر عزیز این چند مثال اندک را از ما بپذیرید .امیدوارم در عمل به آنچه که مرضی حق است موفق باشید .(1)- سوره حدید /20(2)- میزان الحکمه / ج 11 /ص5356 /ح 18333(3)- همان / ص 5360 /ح18371(4)- همان / ص 3362 /ح 18374 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه