ادله اثبات حقانیت ائمه چیست؟

الف. راه اثبات حقانیّت شیعه دوازده امامى تنها از طریق شیعه بمعناى عام و یا شیعه اثنى عشر به معناى خاص نیست. بلکه در کتب روائى و سنن اهل سنت نیز به امامت دوازده گانه بعد از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) تصریح شده است. بر اساس روایات زیادى که از رسول الله (صلى الله علیه وآله) بر دوام امامت مهدى (عجل الله فرجه) و استمرار آن تا قبل از قیامت آمده است این موضوع را آشکار مى سازد که امامت مهدى در دایره معتقدات شیعه اثنى عشر مى گنجد. براى روشن شدن مسئله به بعضى از روایاتى که در کتب عامّه در مورد ائمه اثنى عشر آمده است اشاره مى شود.1. قال رسول الله (صلى الله علیه وآله): انّ هذا الامر لا ینقضى حتّى یمضى فیهم اثنا عشر خلیفة این امر (دین اسلام) به سر نیاید تا دوازده خلیفه و جانشین را پشت سر گذارد»2. قال رسول الله (صلى الله علیه وآله): لا یزال امر الناس ماضیاً ما ولیهم اثنا عشر رجلاً. کلّهم من قریش تا آن که دوازده مرد بر آنها فرمان برانند کار مردم پیوسته بگذرد. که همگى آنان از قریش هستند.».3. قال رسول الله (صلى الله علیه وآله): انّ عدة الخلفاء بعدى عدة نقباء موسى شمار جانشینان من به تعداد نقباى موسى است».4. لا یزال هذا الدین قائماً حتى یکون علیکم اثنا عشر خلیفه تا وقتى که دوازده خلیفه و جانشین بر شما حکومت کنند دین پیوسته برپاست». براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر. ک: صحیح مسلم، ج 3، کتاب الامارة.5. در منتخب کنز العمال از جابر بن سمره چنین نقل شده که «بر این امت دوازده خلیفه حکومت خواهند کرد به عدد نقباء بنى اسرائیل»،(1).6. پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) در مورد ائمه دوازده گانه بیان صریح دارند الائمة بعدى اثنى عشر، تسعة من صلب الحسین و التاسع مهدیّهم،(2). نظیر این روایات را که از اهل سنت در مورد تعداد ائمه (علیه السلام) وارد شده است مى توانید در کتب ذیل مطالعه کنید. 1. ینابیع المودة، ص 44. 2. البدایة و النهایة، ج 6، ص 247. 3. سنن ابن ماجه، ج 2 1367 4085. 4. مسند احمد بن حنبل، ج 1 183 645. 5. سنن ابى داود، 4 107. بنابراین نصوصى که از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) در مورد تعداد ائمه (علیه السلام) وارد شده است و اهل سنت و شیعه آن را نقل کرده است، حقانیت شیعه اثبات مى شود. و اضافه بر آن در مورد امامت ائمه دوازده گانه (علیه السلام) چه بصورت دسته جمعى و چه به صورت فرداً به فرد نصى وارد شده است و هر یک از امامان امام بعد از خود را معرفى کرده است و امام بدون نص امام نیست. ب. اکثریت شیعه که اقلیت هاى (زیدیه و اسماعیلیه) از آن منشعب و جدا شده اند شیعه امامیّه و دوازده امامى است، پس از رحلت امام سجاد (علیه السلام) اکثریت شیعه به امامت، امام محمدباقر (علیه السلام) معتقد شدند، و اقلیّتى به پسر دیگر امام سجاد یعنى زید شهید گرویدند.و پس از رحلت امام محمدباقر (علیه السلام) شیعیان به امامت جعفر صادق (علیه السلام) معتقد شدند و پس از درگذشت امام صادق (علیه السلام) اکثریت فرزندش امام موسى کاظم (علیه السلام) را امام هفتم دانستند و جمعى اسماعیل پسر بزرگ امام صادق (علیه السلام) را که در حال حیات پدر خود درگذشته بود امام گرفتند و از اکثریت شیعه جدا شده و به نام اسماعیلیه معروف گشتند و بعضى پسر دیگر آن حضرت عبدالله افطح» و بعضى فرزند دیگرش «محمد» را پیشوا گرفتند و بعضى در خود آن حضرت توقف کرده آخرین امامش پنداشتند.و پس از شهادت امام موسى کاظم (علیه السلام) اکثریت شیعه فرزندش امام رضا (علیه السلام) را امام هشتم دانستند و برخى در امام هفتم توقف کردند که به «واقفیه» معروفند بعد از امام هشتم تا امام دوازدهم انشعاب قابل توجهى به وجود نیامد،(3). بنابراین شیعه در تاریخ اسلام در زمان پیامبر (صلى الله علیه وآله) و بعد از آن به کسانى اطلاق مى شود که به امامت على و اولاد آن امام (علیه السلام) اعتقاد داشته اند. و شاخه هاى زیدى و اسماعیلیه و امثال اینها به مرور زمان به علل مختلف و انگیزه هاى متعدد (سیاسى، اقتصادى) بوجود آمده اند. وبراى پى بردن به حقانیت آنها اطلاع از اصول و عقاید و فروع آنها لازم است. براى آگاهى بیشتر در این مورد ر. ک: (شیعه در اسلام، علاّمه محمدحسین طباطبایى) خلاصه سخن آن که عدد 12 در روایات اهل سنت و شیعه براى ائمه بعد از پیامبر (صلى الله علیه وآله) ذکر شده است و فرقه هاى شیعى غیر از دوازده امامى توجیهى براى نظر خود ندارند اضافه بر اینکه پس از اثبات امامت على (علیه السلام) امامت ائمه بعدى به تصریح امام قبل مى باشد و هر یک از فرقه هاى شیعه (غیر از دوازده امامى) در صورتى که به کلمات امام مورد قبول خود مثلاً امام صادق (علیه السلام) رجوع کنند خواهند دید که تصریح به امامت امام بعد خود کرده و راویان این روایات منحصر در شیعه دوازده امامى نیست .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه