خداوند چه انساني را دوست دارد؟

براي آنكه بدانيم خداوند چه كساني را دوست دارد، ابتدا لازم است محبت را معنا كنيم و سپس معناي محبت را در مورد خداوند بررسي نمائيم تا ببينيم، چه كساني محبوب خداوند متعال هستند؟ابتدا در تعريف محبت مي گوييم: محبت در حقيقت، حالتي است كه در دل يك موجود زنده ذي شعور، نسبت به چيزي كه با وجود او ملايمتي و با تمايلات و خواسته هاي او تناسبي داشته باشد، پديد مي آيد.[1] در واقع محبت هر چيز، عبارت از ميل نفساني و احساس لذت از آن چيز، مي باشد. محبت به اين معنا، در مورد انسان صحيح است، زيرا نفس انسان به بعضي از چيزها تمايل دارد و از آنها لذت مي برد.اما آيا مي توان گفت: نفس خداوند متعال به چيزي متمايل است و از آن لذت مي برد؟! مسلماً جواب منفي است. از طرف ديگر آيات و روايات بسياري وارد شده كه ثابت مي كند خداوند بندگانش را دوست دارد. لذا بايد گفت معناي محبت خدا به بنده، اين است كه حجابها را از قلبش بر مي دارد تا با چشم دل او را ببيند. محبت خدا عبارت است از، تطهير باطن بنده از غير خدا و خالي نمودن وجودش از هر مانعي كه بين او و مولايش مانع شود. پس مراد از محبت و دوستي خدا تحقق آثار محبت است.[2]دوستي عام و خاص خداوند (رحمانيت و رحيميّت)خداوند از هر چيزي كاملتر و دوست داشتني تر است و هستي و كمال خود را به بهترين وجه مي شناسد و نسبت به خويش، كاملترين محبت را دارد و موجوداتي هم كه به لحاظ و انتساب و ارتباط با خداوند متعال، واجد درجاتي از كمال هستند، در حدّ كمالشان محبوب خدا خواهند بود.ممكن است گفته شود، اگر هر موجودي چنانكه گفتيم به تناسب وجودش داري حُسن باشد؛ پس هر موجودي محبوب خداست؛ لازمة اين سخن آن است كه حتي اشخاص شرير و شقي نيز محبوب خدا باشند، در صورتي كه مي دانيم اشرار و اشقياء مورد غضب خداوند هستند.در جواب اين شبهه بايد بگوييم كه، اشخاص شقي اسباب شقاوت را به سوء اختيار خودشان، كسب كرده اند و در واقع اين افراد، از جهت نقائص شان كه اكتسابي و اختياري و ساخته خودشان بوده است، مبغوض خداوند هستند. در اصل جود خدا شامل اين افراد شقي نيز (قطع نظر از شقاوتهاي خود) مي شود. لذا با توجه به آنكه آفريدة دستگاه آفرينش هستند، مورد محبت خدا خواهند بود و همان محبت باعث شده كه خداوند، پيامبران را به سوي آنها بفرستد، تا با هدايت آنها اسباب تكاملشان را فراهم آورد. محبوبين خداوند در آيات قرآن:خداوند متعال در قرآن كريم، يك ضابطة كلي براي بندگاني كه مي خواهند محبوب خدا باشند و خداوند آنها را دوست داشته باشد، ذكر مي فرمايند و ملاك آنرا اطاعت و پيروي بيان مي كنند: قل ان كنتم تحبون الله فاتبعونِ يُحببكم الله[3] بگو اگر خدا را دوست مي داريد، از من پيروي كنيد تا خداوند، نيز شما را دوست بدارد.در حقيقت اطاعت و پيروي، يك حلقه واسطه اي است، ميان محبت انسان به خدا و محبت خدا به انسان. خداوند در قرآن بيان فرموده: تقوي مهمترين راهي است كه انسان را به خدا نزديك مي كند. لذا در سورة آل عمران مي فرمايد: شما تابع دستورات پيامبر باشيد تا خداوند به شما علاقه پيدا كند و محبوب خدا بشويد و يا در سوره هاي ديگر فرمود: محبوبين خدا اين خصوصيتها را دارند؛ ان الله يحب المتقين[4] : پارسايي و پرهيزگاري باعث محبوب شدن است. يعني طريق تقوي، طريق محبوب شدن است. انساني كه دوست خداست؛ پارسا مي شود و انساني كه وارسته شد، محبوب خدا مي شود.ان الله يحب المحسنين[5] (نيكوكاران) يحب الصابرين[6] (صبر كنندگان) يحب المتوكلين[7] (توكل كنندگان) ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين[8] هم متطهر و هم مطهر به معناي پارسايي كه پاكيزه جان و پاكدل است؛ چون راه طهارت را طي كرده است، راه طهارت مُحب را به محبوب مي رساند.ان الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفّا[9] آنها كه راه جهاد را طي كردند و در راه خدا همانند كاخ ايستادند و با اعداي بيروني و اهواي دروني در نبرد و ستيز بودند و پيروز شدند و به محبوب رسيدند، بايد هم در جنگ اهريمن درون كه جهاد اكبر است و هم در جنگ با دشمن بيرون فولادين بود.[10]محبوبين خداوند در روايت:به حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ عرض شد؛ يك عملي را به ما ياد بدهيد كه خداوند به خاطر آن ما را دوست داشته باشد، حضرت عيسي فرمود: أبغضوا الدنيا يحبّكم الله. دنيا را دشمن بداريد تا خداوند شما را دوست بدارد.[11]من اكثر ذكر الموت احبه الله: كسي كه زياد ياد مرگ كند خداوند او را دوست دارد.[12]از پيامبر در مورد محبوبترين افراد، نزد خداوند سؤال شد، پيامبر فرمودند: كسي كه به مردم بيشتر نفع برساند.[13]از آن جا كه در ابتداي سخن عرض كرديم كه مراد از محبت خداوند نسبت به بندگانش، تحقق آثار محبت است، در پايان بعضي از آثار محبت خداوند نسبت به بندگانش را ذكر مي كنيم.محبت راه است، هر اندازه كه انسان اين راه را طي كند، هم بر شدت محبت او افزوده مي شود و هم به محبوب نزديكتر مي شود. دقيق ترين علامت محبت خدا به بنده آن است كه بنده خدا را دوست مي دارد.[14]پيامبر اكرم مي فرمايند: اگر خدا بنده اي را دوست داشته باشد، او را به بلاها مبتلا مي كند.[15]همچنين مي فرمايد: وقتي خدا بنده اي را دوست داشته باشد، واعظي از نفسش و بازدارنده اي از قلبش، قرار مي­دهد تا او را امر و نهي كند.[16]خدايا محبت خود و محبت آنانكه تو را دوست دارند و محبت هر چيزي كه ما را به حب تو نزديكتر مي كند، روزي ما فرما و چنان اسباب محبّت را براي ما، فراهم كن كه تو را و هر كه تو را دوست مي دارد دوست داشته باشيم.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. كاشفي محمدرضا، آيين مهرورزي، انتشارات دفتر تبليغات حوزة علميه قم، چاپ سوم، 1378.2. مطهري مرتضي، آشنايي با قرآن، انتشارات صدرا، چاپ سوم 77، ص 28 به بعد.3. مجتبوي، سيد جلال الدين، علم اخلاق اسلامي، انتشارات حكمت، ج 3.4. نراقي ، ملا محمد، معراج السعاده، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، 1377، ج 1، ص 760 به بعد. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه