اولین سوره و آخرین سوره و آیاتی که از قرآن نازل شده کدام است؟

اولین سوره کامل نازل شده سوره حمد می باشد و آخرین سوره کامل نازل شده, سوره توبه می باشد و بنابر قولی سوره نصر می باشد. و اولین آیات پنج آیه سوره علق و آخرین آیه آیه 281 سوره بقره (واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله) (حجتی, سید محمد باقر, تاریخ قرآن کریم, ص 53 تا 62) می باشد. در مورد اولین آیاتی که بر پیامبر(ص) نازل شده، چهار دیدگاه وجود دارد: 1- آیات سوره علق 2- سوره مدثر 3- سوره فاتحة‌الکتاب 4- بسم اللّه‌ الرحمن الرحیم و در جمع بین این چهار قول می‌توانگفت: بنا بر شواهد و روایات معتبر، اولین آیات نازل شده، پنج آیه ابتدای سوره علق بوده و سوره مدثر بعد از انقطاع وحی، اولین سوره‌ای است که به صورت یک پارچه بر پیامبر(ص) نازل شده است؛ زیرا سوره علق چنانچه گفته شد بهصورت تمام، یک‌باره نازل نشده و در مورد سوره حمد از بعضی روایات استفاده می‌شود که این سوره قبل از بعثت درعالم رؤیا بر پیامبر(ص) نازل شده و بعد برای مرتبه دوّم بر پیامبر(ص) به وسیله جبرئیل نازل گردیده است و بسماللّه‌الرحمن الرحیم را نیز به اعتبار این که در ابتدای سوره علق و به همراه اولین آیات، نازل شده است، می‌توان اولینآیه نامید. در مورد آخرین آیات نازل شده نیز اختلافاتی وجود دارد که مرحوم طبرسی در (مجمع البیان) در جمع بین اقوالمختلف فرموده است: مفسران می‌گویند: وقتی آیه انّک میّت وانّهم لمیتون (سوره زمر ، آیه 30) بر پیامبر(ص)نازل شد فرمود: ای کاش! می‌دانستم این زمان چه وقتی است؟ و بعد خداوند متعال سوره فتح و سوره نصر را نازل کردو از آن پس پیامبر(ص) در بین تکبیر و قرائت سکوت می‌کرد و می‌فرمود: سبحان اللّه‌ و بحمده، استغفراللّه‌ و اتوب الیه مردم به رسول خدا(ص) عرض کردند: چنین ذکری را نمی‌گفتید؟ فرمود: این ندا و فریاد جان و روان من است و آنحضرت(ص) پس از نزول این سوره، یک سال در قید حیات بودند. سپس آیه نازل شد و وقتی که برای حجّة الوداع ازمدینه خارج شدند، آیه کلاله (سوره نساء ، آیه 176) و سپس در حال وقوف در عرفات آیه الیوم اکملت لکم دینکم (مائده ، آیه 3) نازل شد و پس از آن رسول خدا(ص) هشت روز در قید حیات بودند و بعد به ترتیب آیه ربا (278 -280) و در واپسین مرحله آیه 281 سوره بقره واتقوا یوما ترجعون قید الی اللّه‌ نازل شد. ترتیب زمانی نزول آیات نیز به ترتیبی که الان در قرآن وجود دارد، نبوده؛ بلکه به مقتضای حوادث و رویدادهایمختلف گاهی یک آیه یا چند آیه و گاهی نیز یک سوره کامل بر پیامبر اکرم(ص) نازل می‌شد، ولی ترتیب و چینش فعلیآیات قرآن کریم به اتفاق همه مسلمین و به دلیل روایات متعدد و اسناد محکمی که وجود دارد به دستور پیامبراکرم(ص) بوده و ترتیب سوره‌ها نیز بنا بر قول اکثریت مسلمین و با اسناد و مدارک و روایات معتبر، به دستور آنحضرت(ص) بوده است و آنچه مسلم می‌باشد، پیامبر اکرم(ص) نیز به دستور خدا و بنا بر حکمت و عللی چنین ترتیبی راانتخاب فرموده است و نمونه این موارد در قرآن کریم زیاد است که آیه‌ای در زمانی نازل شده و بعد در کنار آیاتی قرارگرفته که هیچ ترتیب زمانی بین آنها وجود ندارد. eporsesh.com .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه