علمای مدعی تشیع، این آیه را در حق امام زمان می‌دانند که پیشوای مردم جهان و وارث زمین خواهد شد، (وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین ) «و خواستیم بر کسانى که در آن سرزمین فرو دست شده بودند منت نهیم و آنان را پیشوایان (مردم) گردانیم و ایشان را وارث (زمین) کنیم». این سوال پیش می‌آید که آیا امام زمان مستضعف و ضعیف است؟ بطور حتم شما ایشان را نه از نظر مادی و نه از نظر معنوی مستضعف نمی‌دانید، شما قائل به ولایت تکوینی امام زمان بر جهان و به خصوص ایران هستید، کسی که انواع کرامات یا معجزات و علم غیب و غیره.... را دارد و در جاهای مختلف به فریاد پیروانش می رسد و مانند آفتابی از پشت ابر به همه کمک می‌کند که نمی‌توان گفت مستضعف است. پس چرا با آیات قرآن بازی می‌کنید؟ در ضمن آیات قبل و بعد از این آیه پیرامون حضرت موسی ع‌ و فرعون است، پس چرا در بررسی های خود به این موارد توجهی نمی‌کنید؟ شما همیشه یک آیه یا حتی قسمتی از یک آیه را به نفع خود بیرون می کشید و تازه همان قسمت را نیز به زور حدیث و روایت به نفع خود تفسیر می‌کنید، وگرنه در همین آیه نیز صحبتی از امام زمان شما نیست (و همینطور در آیات دیگر)

برای روشن شدن جواب اول میرویم سراغ معنای کلمه ضعف (ض- ع –ف) که ماده و ریشه کلمه استضعاف است ضعف بر دومعنایی که ضد یکدیگرند دلالت دارد 1-ضعیف وناتوان بودن -2به معنای دوبرابرشدن یعنی قدرت ونیرومند شدن ( مقاییس اللغه )و در کتاب دیگری آمده: مستضعف .استضعاف ، 1- ضعیف شمرده شده -2ضعیف النفس (فرهنگ دکترمعین ج3؛ فرهنگ فارسی امید)حالا با توجه به معنای لغوی، واژه مستضعفان، مستضعف، ازماده و ریشه ضَََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََََعف است اما چون به باب استفعال برده شده به معنای کسی است که او را به ضعف کشانده و دربند و زنجیرکرده اند. به عبارت دیگرمستضعف کسی نیست که ضعیف و ناتوان و فاقد نیرو و قدرت باشد . مستضعف کسی است که نیروهای بالفعل و بالقوه دارد اما از ناحیه ظالمان و جباران سخت در فشار قرار گرفته ولی با این حال در برابر بند و زنجیری که بر دست و پای او نهاده اند ساکت و تسلیم نیست.در این آیه نیز (نرید أن نمنّ....ما میخواهیم که بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم.)یک قانون کلی بیان شده و در شکل فعل مضارع و مستمر آمده است و هرگز سخن از یک برنامه موضوعی و خصوصی مربوط به بنی اسرائیل، نمی گوید بلکه بیان گر یک قانون کلی است برای همه اعصار و قرن ها و همه اقوام و جمعیت ها.که نمونه آن حکومت بنی اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان و... است. نمونه کاملترش حکومت پیامبر اسلام و یارانش بود و نمونه گسترده تر ظهور حکومت و عدالت ، در تمام کره زمین به دست حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد.همچنین در این آیه و آیات دیگر به روشنی بشارت ظهور چنین حکومتی را بیان کرده است.آیاتی که دلالت می کند بر ظهور حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف).1- امام باقر(علیه السلام) در تفسیر این آیه فرمودند:(و لقد کتبنا فی زبور...ما در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم اینکه افراد صالح، وارثان زمین خواهند بود(آدرس:انبیاء/105).2- امام صارق در تفسیر این آیه(أین ما تکونوا...بقره /148 هرکجا که باشید خداوند همه شما را حاضر خواهد کرد و فرا میخواند) فرمودند:منظور یاران حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد.که این آیه درباره حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یارانش فرود آمده است که بدون وعده و هماهنگی پیشین در یکجا گرد هم جمع می شوند.3- امام صادق فرمودند: که پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله)، حضرت علی و امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) را نگاه کرد و گریه نمود و گفت شما بعد ازمن ضعیف می شوید . مفضل می گوید به امام صادق عرض کردم بفرمایید معنای این کلام پیامبر چیست؟ حضرت فرمودند: معنایش اینست: شما جانشینان و امامان بعد از من هستید، بعد استشهاد فرمودند بقول خداوند( و نرید أن نمنّ... ما میخواهیم که بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار بدهیم .)المیزان عربی ج 16/صفحه 14(4- مرحوم شیخ عباس قمی می فرماید: این آیه در شأن امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و آباء گرامشان وارد شده (منتهی الامال چاپ قدیم، ص 284/وقایع ولادت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف((5- قطب راوندی در کتاب الخرایج والجرایح، در رابطه با کرامات امام زمان از جناب حکیمه خاتون عمه امام عسکری (علیه السلام) نقل می کند: وقتی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)متولد شدند،این آیه( ونرید أن نمنّ...) را به زبان جاری کرد و بعد شروع کرد به درود فرستادن به جد بزرگوارش پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امام علی (علیه السلام)و بی بی فاطمه زهرا(سلام الله علیها)و... تا رسید به پدر بزرگوارش امام عسکری (علیه السلام).6- حضرت علی (علیه السلام) از پیامبر (صلی الله علیه وآله) پرسیدند: آیا مهدی از خاندان ماست؟ یا از دیگران است؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: بلکه او از خاندان ماست، همانگونه که آغازش ( این رسالت) از ما بوده ، پایان آن نیز از ماست و همانگونه که آنان را از گمراهی و ضلالت و ذلت و فتنه ، نجات می بخشیم و همانگونه که پس از رهایی از شرک و کیش بت پرستی ، دل ها مهربان گشتند ، از ماست که پس از کینه توزی در فتنه ها دلهایشان با دین و آیین مهربان گردد( المعجم الاوسط1/136/157؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید 9/206/خ157؛ عقد الدرر/25/ب1وص42/ب7؛ المجمع 7/616/12409؛ینابع الموده /181/ب56؛ مقدمه ابن خلدون ص 252/ب53 و...)در نتیجه دلایلی بر وجود حضرت مهدی ( عجل الله تعالی فرجه) بیش از آن است که شمرده شود منتهی درک آن چشم بینا و دل آگاه لازم دارد . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه