علت منع حدیث از سوی خلفاء چه بود و چند سال ادامه یافت و چه موقع این منع برداشته شد؟

طرفداران دستگاه خلافت به دست و پا افتاده برای اقدام خلیفه از پیش خود فلسفه ای تراشیده ادعا می کنند که علت جلوگیری از نوشتن احادیث پیامبر، این بود که احادیث پیامبر با متون و آیات قرآن آمیخته نشود (مستدرک حاکم 1 /104) . این عذر آن چنان بی اساس است که احتیاج به پاسخ ندارد، زیرا روزی که پیامبر اکرم بدرود زندگی گفت، تمام آیات و سوره های قرآن مضبوط و شمرده شده بود، نویسندگان وحی و قاریان قرآن با حافظه های قوی خود، تمام قرآن را ضبط و یا حفظ نموده بودند و خصوصیات قرآن آن چنان معین و تحدید شده بود که احدی نمی توانست حرفی را از قرآن بردارد و یا حرفی به آن اضافه کند. آیا با این وضع نوشتن احادیث لطمه ای بر قرآن وارد می سازد؟ به علاوه قرآن مجید، از نظر فصاحت و بلاغت، و کشش و ترکیب و جمله بندی طوری است که هیچ کلامی به آن شباهت ندارد، و هر کلامی گرچه از نظر فصاحت به عالی ترین درجه برسد، قابل اشتباه با قرآن نیست، سخنان علی (ع) در نهج البلاغه و خطبه های خود پیامبر، از نظر فصاحت و سلاست و شیرینی در درجة دوم قرآن مجید قرار دارد، ولی هرگز قابل اشتباه با قرآن نیست، و آیاتی را که امیر مؤمنان ضمن خطبه های خود آورده، مانند در شاهوار، در لابلای سخنان علی (ع) می درخشد و هر خواننده ای که با ترکیب کلام عرب آشنا باشد، در نخستین برخورد، میان این دو فرق می گذارد. قرائن شهادت می دهد که این بخشنامه انگیزة سیاسی داشته و منظور این بوده که در پرتو آن، امتیاز بزرگی را که آن روزها نصیب امیر مؤمنان شده بود، از بین ببرند، زیرا امیر مؤمنان موقعی که پیامبر در قید حیات بود، کتاب هائی تألیف نموده بود که در آن احادیث پیامبر و حقایقی را که از آن حضرت در ابواب مختلف آموخته بود، جمع کرده بود، و محدثان اسلامی عقیده دارند که آن حضرت شش کتاب زیر را تألیف نموده است: 1 ـ کتابی که به صورت طومار بود و در غلاف شمشیر رسول خدا قرار داشت. 2 ـ کتاب فرائض. 3 ـ کتابی که پیامبر املاء کرده و امیر مؤمنان نوشته است. 4 ـ کتاب آداب. 5 ـ الجامعه. 6 ـ الجفر. این کتاب های ششگانه گرچه در دسترس ما نیست، ولی از روایات و تواریخ استفاده می شود که همة اینها درمحضر امامان و اوصیاء آن حضرت بوده، گروهی از شیعیان آنها را در محضر امام صادق دیده اند (تهذیب 1 /195) . آیة الله جعفر سبحانی،شخصیتهای اسلامی شیعه ج 1 ـ 2 به نقل از سایت تبیانجلوگیری از نوشتن حدیث پیامبر، تا سال 143 هجری قمری، سبب شد که گروهی از علمای یهودی و مسیحی، مانند «کعب الأحبار» و «وهب بن منبه» و «تمیم داری» که به ظاهر اسلام آورده بودند؛ به داستان سرائی و حدیث گوئی بپردازند، و اخبار مربوط به جسم بودن، و جهت داشتن خدا را، در میان مسلمانان پخش کرده و تنزیه بلیغ قرآنی را در نظر مردم، خدشه دار سازند، از آن به بعد، مسأله «صفات خبری» تا چند قرن، از بحثهای داغ میان محدثان و متکلمان بود. و در عصر ابن تیمیه، چنین مسائلی، افکار را به خود مشغول ساخته بود. استاد محقق جعفر سبحانی،فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامی ج 3 به نقل از سایت تبیان .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه