فرقه شیخیه چه اشکالاتی در اعتقادات خود دارند و با این که ۱۲ امامی هستند ‍ مشکل اعتقاد امامت آنان چیست ؟ چرا با این گروه ها و فرقه ها در کشور برخورد نمی شود با این که به نظر می رسند مانند بابیت باشند و از طرف صهیونیست ها حمایت شوند ؟

شیخى گرى، نوعى انشعاب از تشیع است که در قرن دوازدهم هجرى پدید آمد. بنیان گذار آن شیخ احمد احسائى است. وى که در زمان فتحعلى شاه در کربلا مى زیست، ذاتاً مرد تیزهوش و زبان دارى بوده و شاگردان زیادى هم داشت که در ایران و عراق و جنوب عربستان بسیار معروف شدند. شیخ احمد احسائى، از آنجا که هم به تشیع دلبستگى داشت و هم به فلسفه یونان و نمى توانست از یکى بریده و به دیگرى بپیوندد، راهى تازه و  چاره ای نو اندیشید و سرانجام تغییرات و دگرگونى هایى در تشیع پدید آورد و آن را در قالب هایى عنوان نمود که باعث خشم شیعیان گردید. بعضى از دیدگاه هاى منسوب به او و طرفدارانش چنین است: 1. آفریننده این جهان امامان بوده و روزى دهنده و گرداننده نیز آنها هستند و خدا رشته کارها را به دست آنان سپرده است. 2. پیامبر(ص) چون به معراج رفت در گذشتن از کره آب، «عنصر آبى» و در گذشتن از کره باد، «عنصر هوایى» و در گذشتن از کره آتش «عنصر آتشى» خود را انداخت تا بتواند از تن و چارچوب مادى به درآید و رها گردد و قادر باشد از کره هاى آسمانى بگذرد.3. انسان در معاد با جسم و عنصر ظاهر نمى شود؛ بلکه در قالب «هور قلیائى» دوباره جان مى گیرد. 4. انسان دو جسم و دو جسد دارد: الف. نخست جسدى است که از عناصر زمانى آب، خاک، هوا و آتش ترکیب شده است. گاهى مانند لباس آن را مى پوشد و گاهى درمى آورد. هیچ گونه لذت و رنج، طاعت و معصیت به او نسبت داده نمى شود ؛ در هنگام مرگ این لباس را وا مى گذارد. ب. جسد هور قلیائى یا برزخى، همان طینت انسان و واسط بین عالم ملک و ملکوت است و پس از مرگ در قبر مرده، باقى مى ماند. اما هنگام نفخ صور اول (نفخ اماته) روح از آن جدا مى شود و هنگام صور دوم (نفخ احیاء) دوباره روح به آن باز مى گردد. پس روح انسان در قیامت با همین جسد هور قلیائى، بازخواهد گشت و حساب پس خواهد داد و داخل بهشت یا دوزخ خواهد شد.(ر.ک: رضا برنجکار، آشنایى با فرق و مذاهب اسلامى، ص 174 و 175)5. اصول دین چهار اصل است: توحید، نبوت، امامت و اعتقاد به «رکن رابع».6. واژه «امام» به مفهوم پیشواى شیعه کامل و «رکن رابع» است. زمین هرگز از وجود امام و حجّت خالى نیست تا آنکه خود امام «یعنى حضرت صاحب(عج )» ظاهر شود. از این رو به کار بردن اصطلاح امام و حجّت، بر «شیعى کامل»، اشکالى ندارد و مهم آن است که در هر عصرى و زمانى، عادلانى خواهند آمد که وظیفه شان دفاع از دین و ارشاد خلایق است.7. مقصود از امام زمان (ر.ک: مدرس چهاردهى، شیخیگرى، بابیگرى، کتابفروشى فروغى تهران، بى تا ؛ مجموع کتاب و تاریخ جامع بهائیت (نوماسونى )، بهرام انواسیبابى، انتشارات سخن، تهران، چاپ پنجم 1374 صص 24 - 68، فصل دوم ) در روایات، حضرت صاحب الامر(عج ) نیست؛ بلکه مقصود «شیعه کل» و یا «رکن رابع» است که همان حجت هاى خداوند بر خلق و واسطه هایى میان امام غایب و خلق هستند برخى برآنند که منشأ اکثر آراى نادرست و غلوآمیز شیخیه؛ سید کاظم رشتى شاگرد شیخ احمد احسایى است و شیخ به آنها اعتقاد نداشته است.(سید محسن الامین، اعیان الشیعه، ج 2، ص 590) شیخیه کرمانپس از وفات سید کاظم رشتی در سال 1259 و تعیین نکردن جانشین به علت نزدیک دانستن ظهور امام زمان با محقق نشدن وعده او شیخیان دچار حیرت و سردرگمی شدند. در این میان چند نفری ادعای جانشینی سید را کردند و سید علی محمد باب نیز مدعی شد که او همان امام غائبی است که سید کاظم رشتی نوید او را داده بود. یکی دیگر از این جانشینان، آقا سید احمد فرزند سید کاظم بود که 36 سال در این مقام بود و در سال 1295 به دست فردی کشته شد. بعد از ظهور باب، هیچ یک از رهبران شیخیه نتوانستند با او مبارزه کرده و عقائد شیخیه را سر و سامان بخشند تا اینکه حاج محمد کریم‌خان کرمانی توانست پیشوائی شیخیه را به عهده بگیرد و با سید باب و پیروان او مبارزه کند. حاج محمد کریم­ خان (1225- 1288ق) فرزند ظهیر الدولة پسر عمو و داماد فتحعلی­شاه و حکمران کرمان و بلوچستان بود. کریم‌خان از شاگردان سید کاظم رشتی و مریدان وی بود.  پس از درگذشت وی، طبق وصیتش اکثریت شیخیه به فرزند وی حاج محمد خان گرویدند. شیخیه کرمان در مسائل فقهی روش اخباری‌گری را برگزیده و با اجتهاد به شدت مخالفت ورزیدند.وزرات اطلاعات فعالیت های این فرقه را زیر نظر دارد و اینگونه نیست که با آن برخوردی نکند . هر چند این فرقه یکی از ریشه های پیدایش فرقه بابیت و بهائیت محسوب می گردد , اما فعالیت این فرقه بسیار محدود است و همچون فرقه بهائیت و بابیت که توسط صهیونیست ها حمایت می شوند از سوی عوامل خارجی حمایت خاصی نمی شوند . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه