آیا پسر عثمان داماد امام حسین(ع) بود؟

در پاسخ به سوال شما دوست گرامی باید گفت: بله. اما با توضیحات زیر.ازدواج هاى سکینه اکثر مورخان ازدواج هاى مکرری را برای سکینه را ذکر کرده اند. نام شوهران وى که در منابع تاریخی آمده است عبارتند از: 1. عبداللَّه بن حسن که در کربلا شهید شد 2. مصعب بن زبیر 3. عبداللَّه بن عثمان حزامى 4. زید بن عمرو بن عثمان بن عفان 5. اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان 6. ابراهیم بن عبدالرحمن بن ابى عوف که دو نفر اخیر تنها وى را به عقد خویش در‌آوردند ولی هرگز به ازدواج نینجامید.شاید براى بسیارى جاى این پرسش باشد که چگونه ازدواج هاى مکرر رخ داده است پیش از شرح این ازدواج ها توجه به چند نکته لازم است:1. از زمان پیامبر و در صدر اسلام رسم و سنت بر آن بوده که زنان، بى شوهر نمى ماندند. زنانى که به هر دلیل شوهران خود را از دست مى دادند چه آنان شهید مى شدند و چه از دنیا مى رفتند و چه شوهرانشان آنها را طلاق مى دادند ازدواج مجدد مى کردند و فرزندان و اقوام زن نسبت به آنان حساس نمى شدند و ازدواج مجدد مردان نیز براى زنان امرى طبیعى بوده است. مثلاً اسماء دختر عمیس پس از شهادت جعفر طیار در سال هشتم هجرى با ابوبکر که ازدواج کرد و محمد بن ابوبکر از او متولد شد، پس از مرگ ابوبکر در سال سیزدهم هجرى با على(ع) ازدواج نمود و نتیجه آن فرزندى به نام یحیى بود.[1] با اینکه از امام باقر(ع) نقل شده که اسماء از زنان بهشتى است.[2] همچنین بسیارى از همسران پیامبر اکرم(ص) زنانى بودند که شوهر خود را از دست داده بودند و حضرت همسر دوم یا چندم آنها بود.2. نسب و موقعیت اجتماعى افرادى مانند سکینه که داراى کمال و زیبایى نیز بودند باعث مى شد که برابر فرهنگ حاکم بر آن زمان و سنت پیامبر(ص) عده اى از آنان خواستگارى کنند به ویژه که آنان نسب به پیامبر(ص) مى بردند. از این رو مى بینیم خاندان پیامبر زنان و مردان خود را به ازدواج همسران خویش پس از مرگ توصیه مى کردند و در مواردى افراد خاصى را براى آنان در نظر مى گرفتند. مثلاً فاطمه زهرا(س) به حضرت على(ع) توصیه کرد پس از درگذشت وى با امامه دختر خواهرش زینب، ازدواج نماید. حضرت على براساس وصیت حضرت فاطمه زهرا(س) نیز پس از شهادت آن بزرگوار[3] با امامه ازدواج کرد.[4]بعد از شهادت حضرت على(ع) امامه به توصیه آن حضرت با مغیرة بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب ازدواج کرد[5] - و این مطلب در روایت صحیح و منابع معتبر آمده است[6]- چون حضرت مى دانست که ممکن است معاویه به خواستگارى وى بیاید. گفته اند این نکته را حضرت به مغیره هم فرموده است .پس از اتمام عده امامه معاویه از او خواستگارى کرد و در نامه اى که به مروان نوشت هزار دینار براى وى فرستاد. امامه به مغیره پیام داد که اگر نیازى به ما دارى اقدام کن وى نیز امامه را از امام حسن(ع) خواستگارى کرد.[7]3. از گزارش هاى مورخان استفاده مى شود که دختران امام حسین(ع) پس از درگذشت شوهرانشان از سوى حاکمان بنى امیه خواستگارى شده اند و چون پاسخ منفى داده اند مورد اذیت و آزار قرار گرفته اند این موضوع را راجع به سکینه و فاطمه نوشته اند. چند سال پس از درگذشت حسن بن حسن شوهر فاطمه، عبدالرحمان بن ضحاک حاکم مدینه از او خواستگارى کرد و فاطمه به وى پاسخ منفى داد حاکم بر نظر خود اصرار مى کرد و مى گفت: اگر خواستگارى مرا رد کنى عبداللَّه پسرت را به اتهام شرکت در مجلس شراب خوارى دستگیر و در جمع مردم گردن مى زنم و آبروى تو را مى برم از این رو فاطمه به خلیفه که در آن زمان یزید بن عبدالملک بود شکایت کرد و او حاکم مدینه را عزل کرد - عزل وى را در سال 104 دانسته اند-[8]. او حتی از سوی خلفای اموی همچون عبدالملک مروان[9] نیز خواستگاری شد ولی جواب او منفی بود. پاسخ منفی او سبب شد برخی همسران وی توسط امویان مسموم شده و به قتل برسند[10] و برخی نیز به اجبار وی را طلاق دهند،[11] تا از این طریق وی مجبور به ازدواج با آنان شود از این رو شاید بتوان ازدواج وی با نوه عثمان را از باب راحت شدن از فشار امویان دانست. زیرا فرزند عثمان از بستگان آنان به حساب می‌آمد. اما این ترفند وی نیز با شکست مواجه شد و نوه عثمان نیز به دستور سلیمان بن عبدالملک مجبور به طلاق وی شد.[12]. [1] . ر.ک: سیماى کارگزاران على بن ابى طالب امیرالؤمنین(ع)، ج2، ص247.[2] . همان، ص243.[3] . بحارالانوار، ج 42، ص92؛ قوت القلوب، ابوطالب مکى، ج1، ص471، دارصادر، بیروت؛ مناقب آل ابى طالب، ج3، ص38.[4] . منتهى الآمال، محدث قمى، ج1، ص231؛ منتخب التواریخ، ملاهاشم، ص143.[5] . بحارالانوار، ج22، ص166.[6] . تهذیب الاحکام، ج 8، ص258، ح169 و ج9، ص241، ح28؛ من لا یحضره الفقیه، ج4، ص198، ح 5455؛ مستدرک الوسائل، ج14، ص126 و ج15، ص474؛ بحارالانوار، ج22، ص200؛ دعائم الاسلام، ج2، ص362.[7] . الاصابه، ج 8، ص25؛ انساب الاشراف ،ج2،ص 68؛ الاستیعاب،ج4،ص 1448 و 1789؛ المعارف، ص127.[8] . الکامل، ابن اثیر، ج5، ص113.[9] . بلاذری،‌ انساب الاشراف، ج2، ص195.[10] . ر.ک:‌المحبر، ص438[11] . ابن سعد، الطبقات الکبری، ج8، ص347؛ ابن عماد حنبلی،‌ شذرات الذهب، ج2، ص82.[12] . ابن قبیبه دینوری، المعارف، ص214. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه