در حدیث قوی مانند صحیح از امام رضا(ع) آمده است: امام سجاد(ع) روپوش و عبایی از «خز» می‌پوشید که هر کدام 50 دینار ارزش داشت(مجموعاً 100 دینار). سؤال این است که پوشیدن چنین لباس‌های گران قیمت چگونه با ساده‌زیستی ائمه قابل جمع است؟!

ساده‌زیستی یک رهبر جامعه اسلامی در عین استطاعت مالی، اگرچه خوب است و به آن سفارش شده، و سیره عملی پیشوایان دین هم این‌گونه بوده است،[1] اما گاهی با توجه به برخی شرایط، اگر رهبر دینی زندگی‌اش را مقداری بهتر کند این به معنای تجمل‌گرایی و بر خلاف سنت نیست؛ چرا که گاهی محیط پیرامونی اقتضا می‌کند که خلاف سنت اولیه ساده‌زیستی عمل شود.[2] به عنوان نمونه، اگر در مواردی ائمه چنین رفتاری نداشتند، شاید مردم تصور می‌کردند لباس شیک پوشیدن و یا خوراک خوب خوردن حرام است و رویکردهایی مانند تصوف افراطی در میان شیعیان جا می‌افتاد. روایت مطرح شده در پرسش،[3] در همین راستا قابل ارزیابی است.دلیل دیگر انتخاب چنین پوشش‌هایی خودداری از تک‌نما شدن در جوامع نسبتاً مرفه است:راوی می‌گوید: در محضر امام صادق‌(ع) بودم و مردی را مشاهده کردم که خطاب به آن‌حضرت گفت: خداوند نگهدارت باشد! شما خودتان فرمودید که امام علی(ع)، لباس‌‌های خشن و کم‌قیمت می‌پوشید. با این وجود، چرا لباس‌های گران‌قیمت را بر تن شما می‌بینیم؟! امام(ع) پاسخ فرمود: آن زمانی که علی(ع) این لباس‌‌ها را می‌پوشید، هیچ فردی با تعجب به او نگاه نمی‌کرد، اما امروزه، پوشیدن همان لباس، موجب انگشت‌نما شدن انسان می‌شود.[4]در نقلی دیگر، امام صادق(ع) به فردی که چنین اعتراضی را مطرح کرده بود، فرمود:«من این لباس گرانبهایی را که تو می‌‌بینی، برای مردم پوشیده‌‌ام و در زیرش لباسی زبر و خشن و ارزان به تن دارم».[5]بر این اساس، و به عنوان معیاری کلی، بهترین لباس برای افراد باایمان، لباسی است که با عرف و وضعیت اقتصادی مردم منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند، منطبق باشد و طبیعی است که در زمان‌ و مکان‌های مختلف، نوع لباس‌پوشیدن عامه مردم یکسان نبوده و طبیعتاً پیشوایان دینی باید به شیوه‌ای عمل می‌کردند که با وجود زهد و دلبسته نشدن به دنیا اما رفتاری نداشته باشند که آنان را تک‌نما کند. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه