به شدت نسبت به جامعه بدبینم و به هیچ کس اعتماد ندارم. از درس هایی که روزگار به من داده این است که به هیچ کس اعتماد نکنم مگر خدا،این بدبینی تا چه حد درست و تا چه اندازه نادرست است چنان که خواجه حافظ شیرازی می فرماید: «وفا مجوی ز هیچکس ور سخن نمی شنوی به هرزه طالب سیمرغ و کیمیا می باش».

بی تردید نمی توان گفت که شرایط محیط در بدگمانی و گمان نیک ما بی‌اثر است و محیط غالب اجتماع بر این دو نمی گذارد. حضرت علی ـ علیه السّلام ـ می فرمایند: «آنگاه که جامعه و روزگار و مردمش (اغلب) شایسته و نیکوکارند، سوء ظن و گمان بد درباره کسی که از او انحرافی دیده نشده ظلم است و آنگاه که فساد و تباهی به روزگار و مردم غلبه پیدا کرده است (بیش تر مردم فاسد باشند) کسی که حسن ظنّ داشته باشد گول خورده است». بدگمانی به این معنی نیست که در معاشرت ها و روابط اجتماعی به مردم نسبت بد بدهیم بلکه به معنی این است که چون احتمال می دهیم از ناحیه دیگران ضرر مالی، معنوی، آبرویی و ...بخوریم باید سنجیده تر و زیرکانه تر عمل کنیم و مراقب روابط خود باشیم. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه