اگر کسی علم را برای عالم شدن و استفاده از عقل بخواند آیا اجر معنوی هم دارد؟

عالم شدن و رشد علمی میلی فطری و واقعی در درون انسان است و خداوند انسان را با این میا و گرایش اصیل آفریده است . علمی که هدف از آن رشد و تعالی باشد و عقل و تعقل را در راه آن به کار بگیرد در واقع پاسخی به دعوت خداوند است و مورد تایید و تاکید خداوند است و دارای اجر و ثواب است . همین مقدار که علم و دانش در خدمت هوا و هوس و شهرت مذموم و قدرت ظالمانه نباشد خود یک ارزش است . البته اگر علم در راه بندگی حق و خدمت به بندگان او به کار گرفته شود و نیت و انگیزه چنین چیزی باشد ارزش و پاداشی مضاعف دارد . اینک در فضیلت علم و عالم به چند آیه و حدیث اشاره مى شود : 1. قل هل یستوى الّذین یعلمون و الذین لا یعلمون انّما یتذکّر اولوا الالباب ؛ بگو آیا کسانى که مى دانند با کسانى که نمى دانندیکسانند؟ تنها صاحبان مغز متذکّر مى شوند(سوره زمر، آیه 9) ؛ خداى سبحان در این ایه، خطاب به پیامبرش مى فرماید که جاهل و عالم مساوى نیست و این مقایسه اى است آشکار میان آگاهان و ناآگاهان، و عالمان و جاهلان. این جمله با استفهام انکارى شروع شده است و جزء شعارهاى اساسى اسلام است و عظمت مقام علم و عالمان رادر برابر جاهلان روشن مى سازد. 2. یرفع اللّه الذین امنوا منکم و الّذین اوتوا العلم درجات ؛ خدا مقام اهل ایمان و دانشمندان را رفیع مى گرداند... ؛ (سورهمجادله، آیه 11) .علاوه بر آیات قرآن که از هر فرصتى براى بیان این حقیقت استفاده مى کند، تعبیراتى در روایات اسلامى دیده مى شود که بالاتر از آن در اهمیت علم تصور نمى شود: 1. در حدیثى از پیامبر اسلام(ص) آمده است: لا خیر فى العیش الاّ لرجلین عالم مطاع او مستمع واع ؛ زندگى جز براى دو کس فایده ندارد:دانشمندى که نظرات او اجرا گردد، و دانش طلبانى که گوش به سخن دانشمندى دهند.(اصول کافى، جلد 1، باب صفت العلم و فضله، حدیث7. و در عظمت درجه و رتبه عالم همین بس که پیامبر اکرم(ص) مى فرماید: العلماء مصابیح الارض و خلفاء الانبیا و ورثتى، و ورثةُ الانبیاء ؛ عالمان چراغ هاى زمینندو جانشینان پیامبران و وارث من و انبیا مى باشند(پیشین، ص 457) . قرآن کریم درباره کسب علوم دینى و معارف اسلام مى فرماید: و ما کان المؤمنون لینفروا کافّة فلولا نفر من کل فرقه منهم طائفة لیتفقّهوا فى الدین و لینذرواقومهم اذا رجعوا الیهم لعلّهم یحذرون ؛ شایسته نیست، مؤمنان همگى [به سوى میدان جهاد [کوچ کنند. چرا از هر گروهى طایفه اى ازآنان کوچ نمى کند [و طایفه اى بماند] تا در دین آگاهى پیدا کند و به هنگام بازگشت به سوى قوم خود، آن ها را انذار نمایند تا [از مخالفت فرمانپروردگار [بترسند و خوددارى کنند(توبه، آیه 122) . براى آگاهى بیشتر در مورد اهمیت علم و مقام عالمان، ر.ک: اصول کافى، ج 1، باب صفت العلم و فضله؛ میزان الحکمه، انتشارات مکتب الاعلام الاسلامى، ج 6، ماده العلم. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 4/100113342) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه