برخی مدعی هستند که زمان شاه، ما خيلي پيشرفت ها داشتيم و نقل و قول می کنند که رئيس کره جنوبی قبل از انقلاب ابراز مي کرده که اي کاش کشور ما مثل كشور شما مي بود؟

براي پاسخگويي به اين سوال ابتدا لازم است يکي از فرض هاي سوال که عبارت است از «حسرت برخي کشورها به پيشرفت هاي ايران در زمان شاه» را مورد بررسي قرار دهيم . چرا که اين فرض ، مبناي استدلال اصلي اين سوال در مورد عدم پيشرفت کشور ما در دوران حاکميت نظام جمهوري اسلامي قرار گرفته است . اين در حالي است که مراجعه اي به واقعيات تاريخي حاکي از اشتباه بودن اين فرض است . در اين ميان از آنجايي که کشور کره به عنوان کشوري که حسرت پيشرفت هاي ايران دوران شاه را مي خورد ، مثال زده شده و از پيشرفت هاي صنعتي اين کشور در دوران فعلي و پيش افتادن آن از کشور ما ، سخن به ميان آمده و از آن نتيجه گرفته شده که کشور ما در دوران پس از انقلاب اسلامي عقب مانده تر شده است ، ما نيز نگاهي به وضعيت اين کشور در دوران پيش از انقلاب اسلامي مي افکنيم تا صحت فرض را مورد بررسي قرار دهيم :كشور كره مستعمره ي ژاپن بود و در سال 1945 استقلال يافت. امّا به زودي دچار صحنه ي نبرد بين المللي شد تا در سال 1962 به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم شد و آرامش خود را باز يافت. آمار زير حاصل پيشرفت هاي كره ي جنوبي طي 20 سال از سال 1962 تا سال 1982 است اين آمار را ما با مساعدترين آمار دوران رژيم سابق از سال 1922 تا سال 1979 (مجموعاً 57 سال كه از حيث طول زمان 285% بيش از مدت مورد نظر در كره ي جنوبي است) مورد سنجش قرار مي دهيم. (بايد توجه داشت كه كره ي جنوبي بر عكس ايران از عايدي نفت محروم بود).ـ ذوب آهن: طي 20 سال در كره پنج مجتمع ذوب آهن و فولاد تأسيس شد با توليد 06/9 ميليون تن در سال، آن كشور در رديف دهمين كشور توليد كننده ي فولاد در دنيا قرار داد. طي 57 سال در ايران يك مجتمع ايجاد شد با توليد 2/1 ميليون تن يعني 800% كمتر.ـ ساختمان كشتي: طي 20 سال در كره 14 حوضچه ي ساختمان كشتي تأسيس شد با محصول 4026000 تن در آخر سال 1982. طي 57 سال، فعاليت ايران در زمينه ي بالا صفر بود.ـ وسايل الكترونيك: طي 20 سال در كره تلاش فوق العاده براي ساختمان آلات دقيق الكترونيكي (تلويزيون، راديو، ساعت هاي الكترونيكي، كامپيوتر) و صدور آن به كار رفت كه كره را در رديف پنجمين صادر كننده ي وسايل الكترونيكي قرار داد. طي 57 سال فعاليت صادراتي ايران در زمينه بالا صفر بود. ـ شاهراه: طي 20 سال در كره 1100 كيلومتر شاهراه ساخته شد. در طول 57 سال در ايران 140 كيلومتر شاهراه ساخته شد: 786% كمتر ـ خط آهن: در طول 20 سال در كره 3900 كيلومتر راه آهن ساخته شد. در مدت 57 سال در ايران تقريباً معادل همين مقدار راه آهن ساختند. ـ توليد اتوبوس و اتومبيل باري: در سال 1981 در كره به 83000 دستگاه رسيد كه 400% ارقام منتشره در ايران بود. ـ خط آهن زيرزميني: در طول 20 سال در كره 115 كيلومتر مترو ساخته شد. در ايران هيچ. از همه مهم تر مقايسه ي دو كشور از لحاظ تعليم و تربيت است كه بدواً از لحاظ كميّتي مقايسه مي شود: در سال 1945 در تمام كره 165 دبيرستان سه ساله وجود داشت. تعداد آن در سال 1981 به 2000 واحد رسيد كه 1353 واحد آن داراي سيكل دوم بود. در مجموعه ي آن ها 4100000 دانش آموز تحصيل مي كردند. علاوه بر اين در آن مدت تعداد 18 دانشگاه در سئول ايجاد شد كه با احتساب شعب آن ها در شهرستان ها مجموعاً 85 دانشكده را با 402000 نفر دانشجو تشكيل مي داد. كل تعداد دانشجويان و دانش آموزان كره در سال 1981 به رقم 10502000 رسيد. مساعدترين رقمي كه شاه مخلوع در كتاب پاسخ به تاريخ از لحاظ تعداد افراد مشغول به تحصيل در ايران ذكر كرده 4/7 ميليون در آخر سال 1978 است كه شامل تمام سازمان هاي تحصيلي اعم از دبستان، دبيرستان، حرفه اي، بزرگسالان شبانه ودوره هاي تخصصي باشد. تعداد كل دانشجويان در همان كتاب در آن سال,185000 نفر قلمداد شده. بنابراين نسبت تعداد كل محصلين در ايران نسبت به كره 42/1 برابر كمتر و نسبت تعداد كل دانشجويان در ايران نسبت به كره از آنهم عقب تر، يعني 17/2% پايين تر است. آمار بالا به طوري كه اشاره شد عملكرد 20 ساله ي كشور كره ي جنوبي در مقابل 57 سال عملكرد دوران رژيم در ايران است. پس براي اينكه سنجش صورت منصفانه داشته باشد بايد تمام آمارهاي كره ي جنوبي را با ضرب 85/2 كه نسبت بين 20 و 57 است وارد محاسبه كنيم. در اين صورت ميزان عقب ماندگي هاي ايران نسبت به كره در مواردي كه ذكر شد به صورت زير در مي آيد:ـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در توليد آهن و فولاد8/22 بارـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در ساختمان كشتي(بي نهايت)ـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در صدور وسايل الكترونيك(بي نهايت)ـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در ايجاد خط آهن85/3 بارـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در ايجاد مترو (بي نهايت)ـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در ايجاد شاهراه80/22 بارـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره در مونتاژ اتوبوس و كاميون 40/11 بارـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره درباره ي مجموعه ي افراد تعليم گيرنده60/4 بارـ نسبت عقب ماندگي ايران به كره درباره ي تعداد دانشجويان20/6 بار[1]بنابر اين فرض پيشرفته بودن ايران نسبت به کشوري همچون کره در دوران پيش از پيروزي انقلاب اسلامي صرفاً از سر ناآگاهي از واقعيات مطرح مي شود و عاري از هر گونه واقعيتي مي باشد .دومين مطلبي که در اين سوال بايد مورد بررسي قرار گيرد مقايسه وضعيت ايران در دو مقطع پيش و پس از پيروزي انقلاب اسلامي مي باشد ، چرا که پس از پيروزي انقلاب اسلامي با وجود مشكلات فراوان از قبيل جنگ تحميلي هشت ساله و تحريم‌هاي بين المللي، كشور توانسته است در زمينه‌هاي مختلف صنعتي و كشاورزي رشد چشمگيري داشته باشد، به گونه اي كه همه روزه شاهد احداث كارخانجات مختلف، و ايجاد سدها و موفقيت‌هاي علمي، تكنولوژي زيادي مي‌باشيم كه از نمونه‌هاي آن مي‌توان به خودكفايي در توليد گندم، دستيابي به فن‌آوري هسته‌اي و ... را نام برد.در زمان رژيم گذشته اقتصاد كشور را مي‌توان به دو مرحله تقسيم كرد: اول قبل از افزايش درآمدهاي نفتي به صورت سرسام آور كه مردم كشور در اين مرحله داراي سطح زندگي بسيار پايين و زير خطّ فقر قرار داشتند، به صورتي كه اگر از مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها سؤال شوند خواهند گفت: آنها غذاهايي مثل برنج و مرغ و ... را بسيار به ندرت و شايد فقط در شب عيد نوروز مي‌توانستند تهيه كنند و از امكاناتي مثل آب و برق و جاده و ... خبري نبوده است.مرحلة دوم: از دهة 1340 به بعد بود كه به علّت مسائلي از قبيل جنگ اعراب و اسرائيل و مسائل سياسي اقتصادي ديگر قيمت نفت يكباره افزايش چشمگيري پيدا كرد، امّا رژيم شاه به جاي سرمايه‌گذاري اين درآمدها در بخش توليدي، به واردات بي‌روية كالاهاي مصرفي پرداخت، كه هر چند باعث ارزان شدن اين قبيل كالاها شد، امّا باعث از بين رفتن توليدات داخلي گرديد و يا با ايجاد صنايع مونتاژ كه بيشتر آنها كارخانجات كالاهاي مصرفي بودند كشور در تأمين مواد اوليه قطعات يدكي، و نيروي انساني وابسته به خارج گرديد لذا اگر به آمار بانك مركزي رژيم در آن سالها نظري بيندازيم خواهيم ديد، كه چگونه حجم واردات كشور به سرعت نسبت به صادرات بالاتر مي‌رود و كشور روز به روز وابسته‌تر مي‌گردد. اقتصاد بيمار امروز كشور ما هنوز از تأثيرات سياست‌هاي نسنجيدة رژيم گذشته رنج مي‌برد. همچنين شاه با انجام اصلاحات ارضي باعث از بين رفتن ساختار اجتماعي كشور شد، روستاها كم‌كم تخليه شد، توليد محصولات كشاورزي پايين آمد و ايران خودكفا در زمينة محصولات غذايي ، وابسته به خارجيان شد، و با مهاجرت روز افزون روستاييان به شهرها، مشكلاتي همچون حاشيه نشيني، شغل‌هاي كاذب، رشد فرهنگ مصرف گرايي، گسترش ساختار دولت، و ايجاد تعارض‌هاي فرهنگي و اجتماعي به وجود آمد. اين در حالي است که پس از پيروزي انقلاب اسلامي شاهد رشد و پيشرفت در عرصه هاي مختلف علمي ، صنعتي ، اقتصادي و ... بوديم که از جمله آنها مي توان به موارد زير اشاره کرد :رشد علمي کشور که معمولا در جهان آن را بر اساس افزايش يا کاهش مقالات علمي منتشره هر کشوري در مجلات بين المللي ISI مي سنجند که بر اين اساس قبل از انقلاب ايران فاقد مقالات علمي منشره در مجلات ISI بود . پس از پيروزي انقلاب اسلامي و اتمام جنگ تحميلي رشد علمي ايران آغاز شد و با گذر زمان به اوج خود رسيد . طبق يافته هاي مراکز علم سنجي بين المللي رشد علمي ايران با معيار جهاني تعداد مقالات منتشره ي در مجلات معتبر در فاصله ي بين سال هاي 1375 تا 1387 از 736 مورد به 13238 مورد ارتقا يافته است و طي مدت 12 سال به 18برابر رسيده است . يعني نرخ رشد توليد علم در ايران 11 برابر از ميانگين جهاني بالاتر است و ايران سريعترين رشد علمي را در بين کشورهاي جهان دارد .در نانوفناوري ، زيست فناوري ، فناوري اطلاعات ، فناوري هوا – فضا و فناوري هسته اي که از علوم استراتژيک به شمار مي روند جايگاه نسبتا شايسته اي يافته ايم . امروز در فناوري هسته اي که از مهمترين بخش هاي صنعت دنياي امروز است - و ايران ديروز از آن محروم بود - با همت و تلاش جوانان – آن هم با متوسط سني 27 سال – همه مراحل چرخه سوخت هسته اي را داراييم . در عرصه فناوري هوا – فضا که در دوران پهلوي از هيچ توانمندي برخوردار نبوديم پس از انقلاب اسلامي ، علاوه بر ساخت و طراحي ماهواره دانشمندان کشور موفق به طراحي و ساخت کاوشگر ملي ، پرتابگر ماهواره و کپسول زيستي براي اعزام موجود زنده به فضا شده اند . شايان ذکر است ايران دوازدهمين کشور دنياست که داراي فناوري ساخت ماهواره است . از طرفي ديگر - جمهوري اسلامي ايران عليرغم وارد كننده بودن در زمينه كشاورزي در ابتداي انقلاب ، هم اكنون به 49 كشور دنيا محصول صادر مي كند .- 90 % نياز به محصولات كشاورزي و دامي در داخل كشور توليد مي گردد .- خود كفايي نسبي در توليد گندم عليرغم شرايط آب و هوايي كشور محقق شده است .- پيشرفت در سد سازي به حدي كه از 13 سد موجود در اول انقلاب، به 604 سد كوچك و بزرگ در حال حاضر رسيده ايم .- در توليد سيمان از 6 ميليون تن توليد به 80 ميليون تن در سال 90 و ساخت كارخانه سيمان براي 10 كشور جهان- پتروشيمي با رشد بسيار بالا از 4 ميليون تن به 45 ميليون تن رسيده است .- در توليد بنزين به خودكفايي نسبي رسيده و تمام تهديدات اين بخش را خنثي نموده است .- در توليد برق از 7000 مگا وات به 62000 مگاوات در وضعيت فعلي رسيديم و صادر كننده برق هستيم .- در توليد گاز قبل از انقلاب هيچ روستايي داراي گاز نبوده و تنها 5 شهر از نعمت گاز طبيعي بهره مند بودند . بعد از انقلاب 869 شهر و بيش از 10000 روستا گاز كشي شده اند .- در تعداد دانشجو از 175000 نفر به 4100000 نفر در سال 90 با 63000 عضو هيئت علمي رسيده است .- پيشرفت هاي علمي و صنعتي : ساخت و پرتاب موفق ماهواره هاي اميد و سفير ، دانش سلول هاي بنيادي ، روش هاي درمان نازايي ، روش كنترل ايدز ، پيشرفت شگرف در ارتباطات با سيم وبي سيم (موبايل) ، معالجه مصدومان شيميايي و نخاعي ، همانند سازي ، ساخت داروهاي بسيار پيچيده ، جراحي هاي مدرن ، روباتيك ، المپياد هاي علمي ، توليد سوخت هسته اي ، ليزر ، نانو ، سلاح هاي پيشرفته ، توليد ناو هاي جنگي ، موشك هاي بالستيك وكروز ، سات الياف كربن تي 300 و كسب رتبه يازدهمين كشور دنيا ، بهبود وضعيت بهداشتي ، پيشرفت عمده در صنايع خورو سازي و ...به هر حال نظام جمهوري اسلامي در راستاي جبران و ترميم مشكلات و ساختن ايراني آباد و اسلامي هر چند با مشكلات بسياري مواجه بوده است، امّا گامهاي بسياري برداشته است هر چند هنوز در آغاز راهيم.نتيجه اينکه حتي اگر معيار کارآمدي يک نظام ، پيشرفتهاي صنعتي ، علمي و اقتصادي آن باشد جمهوري اسلامي ايران نسبت به رژيم پهلوي از سطح کارآمدي بسيار بالايي برخوردار است و به همين دليل حتي با نگاهي مادي گرايانه هيچ توجيهي براي دست کشيدن از چنين نظامي وجود ندارد .پی نوشتها:[1] نقدي بر توسعه صنعتي ايران در دوره پهلوي ، سرهنگ غلامرضا مصوررحماني ، کهنه سرباز ، موسسه خدمات فرهنگي رسا ، نقل از درآمدي بر ريشه هاي انقلاب اسلامي ، نشر معارف ، ص 318-315منبع: اندیشه قم .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه