چرا خداوند براى پیامبر در مورد زن گرفتن محدودیتى قائل نشده ولى براى سایر افراد عادى محدودیت قائل شده؟

تعداد همسران پیامبر از اختصاصات حکم الهى براى پیامبرش بوده است . تعداد همسران پیامبر که H « امّهات المؤمنین » E به حساب مى آیند ، یازده تن مى باشند به این ترتیب : خدیجه ، سوده ، عایشه ، حفصه ، زینب دختر خزیمه ، ام سلمه ، زینب دختر جحش ، جویریه ، صفیه ، امّ حبیبه و میمونه . 1 درباره اهداف پیامبر اسلام از این ازدواج ها شایسته است به دیدگاه و اظهار نظر بعضى محقّقین توجه شود : {J الف . J} علامه طباطبایى در این مورد مى گوید : ازدواج هاى آن حضرت ، هر کدام روش خاصى را داشت . نخستین همسر آن حضرت خدیجه علیها السلام است . پیامبر اولین بار با او ازدواج کرد و بیش از بیست سال با او زندگى کرد و غیر از او با کسى ازدواج نکرد . پس از وفات خدیجه علیها السلام و پس از هجرت به مدینه ، زنان دیگرى را به همسرى انتخاب کرد . برخى از این زنان بیوه بودند ، برخى جوان بودند و برخى پیر بودند . معلوم است که این روش ، روش شهوترانان نیست . آن حضرت با امّ سلمه کهنسال و زینب پنجاه ساله ازدواج کرد ، آن حضرت همسران خود را از زیادخواهى و دنیاطلبى منع نموده مى فرمود در غیر این صورت طلاق بگیرند . با این حساب ، انسانِ محقّق دوراندیش نمى تواند براى آن حضرت ، انگیزه هاى شهوانى در نظر بگیرد . حضرت محمدصلى الله علیه وآله برخى از همسران را براى قدرتمند شدن اسلام و مسلمین ، بعضى ها را براى دلجویى آنان ، بعضى ها را براى حفظ از خطرات جانى ، بعضى ها را براى تأمین زندگى آنان و بعضى ها را براى بیان حلال و حرام خدا به همسرى انتخاب کرد . به عنوان مثال ، ازدواج حضرت با سوده بود . سوده از زنان پیشگام در ایمان به رسول خداصلى الله علیه وآله بود . او به حبشه هجرت کرده بود و شوهرش پس از رجوع از حبشه ، مُرد . سوده ، زنى بود مؤمن و خویشانش هم کافر بودند . اگر او را به خویشان او تحویل مى داد ، او را مى کشتند و یا گمراه مى ساختند . براى آنکه این زن مؤمن بیوه بى پناه از این خطرات محفوظ بماند ، پیامبر اسلام با او ازدواج کرد و با این ازدواج سوده نجات یافت . زینب دختر خزیمه ، از زنان مؤمن بود . در جنگ احد شوهرش به شهادت رسید و رسول خدا با او ازدواج کرد تا بى سرپرست نباشد . امّ سلمه هم شوهرش درگذشت و داراى چند یتیم بود ، پیامبر با او ازدواج کرد و به این ترتیب مشکل امّ سلمه حل شد . صفیه دختر حُیى بن احطب یهودى بود . شوهرش در جنگ خیبر و پدرش در جنگ بنى قریظه کشته شد و خودش هم اسیر شد . پیامبر خدا او را براى خود انتخاب کرد و آزاد ساخت و پس از آزاد ساختن به عنوان همسر انتخاب کرد و به این ترتیب دختر رئیس یهود را از ذلّت رها کرد . جویریه دختر رئیس طایفه بنى مصطلق بود . رئیس ، دخترش و تعداد زیادى از افرادش اسیر شدند . پیامبر جویریه را به همسرى انتخاب کرد و مسلمانان گفتند : حال که این طایفه ، فامیل پیامبر ما شدند ، ما همه شان را آزاد مى کنیم و بنى مصطلق هم که چنین دیدند ، همه مسلمان شدند » . میمونه ، ام حبیبه و حفصه هم شوهرانشان مرده بودند و پیامبر با ازدواج با این ها ، آنان را نجات مى داد . فقط عایشه در میان این ها شوهر نداشت . با توجّه به این خصوصیات و با توجّه به خصوصیات روحى پیامبر اسلام به هیچ عنوان نمى توان گفت که ازدواج هاى پیامبر اسلام مانند ازدواج هاى متعارف بوده است . 2 {J ب . J} در نظر عدّه اى از پژوهشگران ازدواج هاى پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله براى چند هدف بوده است : . 1 محافظت از یتیمان ، درماندگان و حفظ آبروى آنان مانند ازدواج با سوده . . 2 وضع قانون و شکستنِ سنّت غلط جاهلى مانند ازدواج با زینب دختر جحش که رسول خداصلى الله علیه وآله به فرمان خدا پس از آنکه زید او را طلاق داد ، او را به همسرى انتخاب کرد تا مردم بدانند که زن پسرخوانده ، مانند زن پسر نیست ، و مى توان با زنِ پسرخوانده ازدواج کرد ، گرچه در زمان جاهلیت ، ازدواج با زنِ پسر خوانده ممنوع بود . . 3 آزادسازى اسیران و بردگان مانند ازدواج با جویریه ، که مسلمانان به خاطر خویشاوندى بنى مصطلق با پیامبر ، همه اسیران را آزاد کردند و بنى مصطلق هم با مشاهده این وضعیت ، مسلمان شدند . . 4 برقرارى پیوند با قبایل و طوایف بزرگ عرب و حفظ اسلام و مسلمین مانند ازدواج با عایشه ، حفصه ، امّ حبیبه ، صفیه و میمونه . 3 {J ج . J} جان دیون پورت انگلیسى مى گوید : با اینکه در آن زمان ، زیاد زن گرفتن کار بدى نبود ، ولى با این حال حضرت محمدصلى الله علیه وآله تا پنجاه سالگى با یک زن زندگى کرد و تا خدیجه زنده بود ، زن دیگرى نگرفت . آیا ممکن است کسى شهوت ران باشد و هیچ مانعى هم براى زن گرفتن در کار نباشد ، با این حال با یک زن زندگى کند آن هم با زنى که سنّ بالایى داشته باشد ؟ ! 4 {J د . J} توماس کارلایل مى گوید : به رغم اظهار نظر دشمنان ، حضرت محمدصلى الله علیه وآله هرگز شهوت پرست نبود و این تهمت ، بى انصافى است 5 . {J ه . J} گیورگیو مى گوید : محمدصلى الله علیه وآله در سال 595 میلادى ازدواج کرد و زندگى خانوادگى او نمونه زهد ، تقوى و پاکى بود . او همانند ابراهیم ، نوح و یعقوب در محیطى ساده و بى آلایش زندگى مى کرد 6 ( 1 ) دکتر موسى شاهین لاشین ، ازواج النبى صلى الله علیه وآله ، چاپ ریاض ، چاپ اول ، ص 21 سیره ابن هشام ، ص 297 ، چاپ مصر ، 1355 ه . ق . ( 2 ) . ک : المیزان ، ج 4 ، ص 195 ، چاپ دوم ، بیروت ، 1974 ، در ذیل آیه 2 تا 6 سوره نساء . ( 3 ) نگرشى کوتاه به زندگى پیامبر اسلام ، ص 29 ، چاپ پنجم ، مؤسسه در راه حق . ( 4 ) عقیقى بخشایشى ، همسران پیامبر ، ص 78 ، چاپ قبل از انقلاب ، قم : دارالتبلیغ اسلامى ، . 1352 ( 5 ) همان . ( 6 ) همان ، ص 82 ، نویسنده رومانى ( 1916 تولد ) در اثر معروف خود : محمد پیامبرى که از نو باید شناخت . براى آگاهى بیشتر . ک : سیدجعفر مرتضى عاملى ، الصحیح من سیره النبى الاعظم ، ج 4 ، ص 68 ، چاپ جامعه مدرسین . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه