اما در مورد موسیقی، بارها گفته بودید و نوشته بودند که نواختن موسیقی مطلقا حرام است! و گوش دادن به موسیقی که زمینه گناه فراهم کند و انسان را از حالت عادی خارج کند حرام است. دومی قابل قبول است. به هر حال موسیقی انسان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. ممکن است تأثیر مثبت یا منفی باشد بسته به نوع موسیقی. اما نواختن حرام است. چطور می شود گوش دادن به برخی موسیقی ها حلال و مفید باشد ولی نواختن هر نوع موسیقی حرام باشد؟! بنابراین آهنگسازان و نوازندگان تیتراژهای فیلم ها و موسیقی های متن همیشه در حال انجام کار حرام اند؟ آهنگسازان و آهنگسازی و نوازندگی فیلم محمد رسول الله و یوسف و ولایت عشق و امام علی(ع) حرام است. نواختن موسیقی برای برنامه کودک حرام است و موسیقی آرامش بخش نیز همینطور! چرا نواختن هر نوع موسیقی حرام است و در اسلام آلات موسیقی منفور هستند؟!!

قبل از هرچیز بهتر است پاسخ صحیح و مستندی از مواردی که به آن اشاره کرده اید داشته باشیم تا زمینه برخی از شبهات از بین برود.باتوجه به اینکه مرجع تقلید خود را مشخص ننموده اید با استناد به فتاوای فقهی مشهورترین مراجع پاسخگوی شما خواهیم بود.سئوال اول:نواختن آلات موسیقی چه حکمی دارد؟امام، خامنه اى و فاضل: نواختن آلات موسیقى به صورت «مطرب» و «لهوى» و مناسب مجالس گناه و خوش گذرانى، حرام است[1]مکارم، سیستانى، تبریزى، نورى و وحید: نواختن آلات موسیقى به صورت «لهوى» و مناسب مجالس گناه و خوش گذرانى، حرام است[2]تبصره:بنابر نظر مراجع تفاوتى میان مراسم جشن و عزادارى نیست؛ لذا اگر نواختن به صورت لهوى باشد حرام است، اما اگر به صورت غیرلهوى باشد اشکال ندارد.در بین مراجع تنها آیت الله العظمی بهجت و آیت الله العظمی صافی گلپایگانی نواختن موسیقی را به طور مطلق حرام اعلام نموده اند.[3]با توجه به استفتاءات بالا اولا مشخص می شود که اکثر مراجع حکم به حرمت مطلق نواختن آلات موسیقی ننموده اند . ثانیا ٰ، بر فرض حکم بر حرمت مطلق نواختن موسیقی ( همان طور که دوتن از مراجع به آن فتوا داده اند) ، همیشه بین حکم نواختن و حکم گوش دادن تلازم نیست.توضیح آن که فقها در پیدا کردن حکم یک مسئله همواره به دنبال دلیل آن از کتاب یا سنت هستند و نواختن موسیقی و گوش دادن به آن، دو مسئله مجزا فقهی است که هر کدام تابع دلیل خود می باشد. چه بسا نواختن یک موسیقی به خاطر شرایط خاص حرام باشد لکن گوش دادن به آن، به دلیل عدم وجود مناط حرمت( مناسبت با مجالس لهو و لعب و مطربیت) بلا اشکال باشد.مسئله نوازندگى با استماع آهنگى که از آلات موسیقى تولید مى شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمى رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. به عنوان مثال نواختن آلات مختص به لهو، به اتفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردى به صورت غیر لهوى از آن استفاده شود؛ زیرا این گونه آلات نوعاً براى حرام ساخته شده ونگه دارى آنها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولى گوش دادن به آهنگ هایى که از آلات مختص تولید مى شود، تنها در صورتى حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش گذرانى باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالى که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز مى باشد.نکته دیگر که می توان اضافه نمود آن است که ممکن است برخی از فقها مطربیت شخصی را برای حرمت گوش دادن به موسیقی کافی بدانند به این توضیح که ممکن است یک موسیقی که برای نوع آدم ها مطرب به حساب نمی آید برای بعضی از اشخاص مطرب باشد مثلا ممکن است موسیقی ولایت عشق یا محمد رسول الله باعث شود که بعضی از مردم از حالت عادی خارج شده و نوعی طرب بر ان ها حاکم گردد که این نوع موسیقی نیز برای این اشخاص حرام است و به هر حال نوازندگی آن سبب نوعی کمک بر گناه و مقدمه سازی برای گناه دیگران خواهد بود که در اصطلاح فقهی به آن اعانه براثم گفته میشود که حرام است. لذا با این بیان مشخص می شود که حکم نوازندگی و گوش دادن به موسیقی تلازم کامل و همه جانبه ندارند که در حکم نیز متلازم هم باشند.پی نوشت[1] . امام، استفتاءات، ج 2، مکاسب محرمه، س 45؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1161؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 988[2] . مکارم، استفتاءات، ج 1، س 516 و 521؛ نورى، استفتاءات، ج 2، س 571؛ تبریزى، استفتاءات، س 2019؛ سیستانى sistani.org، موسیقى، س 24؛ دفتر: وحید[3] . صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 995 و 1018 و دفتر: بهجت. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه