دوست دارم خدا را بهتر بشناسم؟

در باب این که چگونه بهتر خدا را بشناسید لازم است به نکات ذیل توجه فرمایید: در یک برآیند کلى شناخت انسان نسبت به خداوند سبحان دوگونه است: 1) شناخت حصولى: که مقصود از آن شناخت از را عقل، تفکر، اندیشه، استدلال و برهان است. 2) شناخت حضورى، که خود دوگونه است: یکم، درک فطرى یا خداشناسى فطرى که یک علم حضورى غیراکتسابى در نهاد انسان و بیرون از محدوده اختیار اوست. این شناخت فطرى - که در قلمرو اخلاق قرار نمى گیرد - در بیشتر انسان ها، تنها استعداد و مایه اى است که آدمى با تلاش خود مى تواند آن را از استعداد به فعلیت، و از حالت ابهام، به مرحله درک حضورى آگاهانه برساند. دوّم، علم حضورى اکتسابى که یک علم حضورى روشن و آگاهانه است و آدمى با تلاش و پس از پیمودن مراحل تکامل، این شایستگى را مى یابد که خداوند آن را به او افاضه نماید. این نوع معرفت، داراى مراتب گوناگون شدید و ضعیف است که آخرین مرحله آن، همان هدف نهایى آفرینش و بالاترین مرتبه کمال انسانى مى باشد. هر چند دریافت این معرفت حضورى، مانند گونه قبل مستقیماً در اختیار آدمى نیست، اما مقدمات دست یابى به آن از افعال اختیارى است. در حقیقت، افاضه این کمال معرفت به خداوند - پاداشِ بخشى از افعال اختیارى انسان است که به صورت تام و کامل در آخرت به او داده مى شود؛ گرچه مراتب دیگرى از این معرفت حضورى براى برخى از اولیاى خدا در این دنیا فراهم مى آید. بر اساس مطالب پیش گفته، با شناخت نفس یا روح، یا حقیقت خود و توجه به این امر که اصل ما یعنى روح ما چه بوده، چه گشته و چه مى تواند باشد و آگاهى از چگونگى تهذیب نفس و طریق سلوک و راه حصول کمال، مى توانید خداوند را با علم حضورى اکتسابى بیشتر، بهتر و عمیق تر بشناسید. در واقع، معرفت نفس که پلى براى معرفت خداوند است، همان سلوک عملى و شرعى است، بنابراین، امرى که انسان را به شهود وجه حق مى رساند، شناخت حقیقت خود و حرکت به سوى مقام اصلى خود است و این، جز با تحصیل تقوا میسر نخواهد بود. در این زمینه، توصیه مى کنیم کتاب مقالات استاد محمد شجاعى را که در سه جلد از سوى انتشارات سروش به چاپ رسیده است با دقت، تکرار و وسواس مطالعه فرمایید. به هر حال باید دانست که: هر کسى اندازه روشندلى غیب را بیند به قدر صیقلى هر که صیقل بیش کرد، او بیش دیدبیشتر آمد بر او صورت پدید مثنوى/4/2909 - 2910. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه