تفاوت احادیث قدسی و قرآن در چیست؟ با این که می فرمایند هر دو از ساحت قدسی حضرت احادیث است؟

حدیث قدسی، حدیثی است که پیامبر از قول خداوند حکایت می کند، بدین صورت که معنا و مضمون آن به وسیله الهام، یا در خواب و غیره به پیامبر القا شود، و پیامبر با لفظ خود آن را ادا نماید. }جرجانی نیز حدیث قدسی را چنین بیان کرده است: «هو من حیث المعنی من عندالله و من حیث اللفظ من رسول الله، فهو ما اخبر الله تعالی به نبیه باًّلهام او بالمنام، فاخبر(ع) عن ذلک المعنی بعبادْ نفسه، فالقرآن مفضل علیه لان لفظه منزل ایضاً»; معنای حدیث قدسی از خداست ولی لفظ آن از پیامبر است. حدیث قدسی، حدیثی است که خداوند پیامبرش را به وسیله الهام یا در خواب از آن آگاه نموده، و پیامبر با الفاظ خودش آن معنا را از خداوند خبر می دهد. پس قرآن بر حدیث قدسی برتری دارد، زیرا علاوه بر معنا الفاظ آن نیز از طرف خداوند نازل شده است. فرق آنها با قرآن این است که: الف) قرآن معجزه و سند رسالت است؛ ولى احادیث قدسى چنین نیست. به عبارت دیگر الفاظ قرآن از ناحیه خداست و با اعجاز و تحدی همراه است ، لذا دیگران از آوردن مثل آن عاجزند، ولی الفاظ حدیث قدسی از پیامبر است و دارای اعجاز و تحدی نمی باشد . ب ) قرآن معصوم، تحریف ناپذیر و قطعى است و به تواتر ثابت شده است؛ ولى احادیث قدسى ظنى و خبر واحد است و امکان تحریف در آنها وجود دارد. ج ) قرآن وحى رسالى است و پیامبر(ص) مأمور به ابلاغ آن مى باشد؛ درحالى که پیامبر(ص) چنین وظیفه اى را در برابر احادیث قدسى ندارد.د- احکام قرآن در حدیث قدسی جاری نیست مثلاً مس خط آن بدون طهارت جایز نیست، اما حدیث قدسی چنین حکمی را ندارد، مگر این که مشتمل بر اسما متبرکه باشد، که مس آنها بدون طهارت جایز نیست و نمی‌توان‌ قرآن را نجس‌ کرد و اگر نجس‌ شد، باید فوراً پاک‌ کرد، ولی‌ حدیث‌ قدسی‌ آن‌ احکام‌ را ندارد مگر این‌ که‌ کلمة‌ الله‌ یا سائر اسمای‌ مبارکه‌ در حدیث‌ قدسی‌ باشد .تهانوی‌ از فوائد امیر حمید الدین‌، شش‌ فرق‌ برای‌ قرآن‌ و حدیث‌ قدسی‌ نقل‌ کرده‌ است‌: احادیث نبوى سخنان گرانقدر شخص پیامبر- ص -مى باشد که برخى از آنها ثبوت قطعى دارد و برخى ظنى. در نتیجه تفاوت قرآن و احادیث قدسى آن است که در قرآن معانى و الفاظ از سوى خداوند و معجزه مى باشد اما احادیث قدسى معانى از سوى خداوند و الفاظ از پیامبر(ص) است و معجزه نمى باشد . 1ـ قرآن‌ معجزه‌ است‌ به‌ خلاف‌ حدیث‌ قدسی‌ .2ـ قرائت‌ نماز جز به‌ قرآن‌ صحیح‌ نیست‌ .3ـ منکر قرآن‌ کافی‌ شمرده‌ می‌شود، ولی‌ اگر کسی‌ منکر حدیث‌ قدسی‌ شود، کافر نیست‌.4ـ قرآن‌ به‌ وساطت‌ جبرئیل‌، وحی‌ می‌شود، به‌ خلاف‌ حدیث‌ قدسی‌.5ـ قرآن‌ به‌ الفاظ‌ مخصوص‌ از لوح‌ محفوظ‌ وحی‌ می‌شود، ولی‌ در حدیث‌ قدسی‌ ممکن‌ است‌ لفظ‌ از پیامبر باشد.6ـ مس‌ قرآن‌ بدون‌ طهارت‌ جائز نیست‌، به‌ خلاف‌ حدیث‌ قدسی‌.در کتاب‌ قواعد التحدیث‌ ص‌ 65 وجه‌ دیگری‌ برای‌ فرق‌ بین‌ قرآن‌ و حدیث‌ قدسی‌ یاد شده‌ و آن‌ این‌ که‌: در ایصال‌ آن‌ به‌ پیغمبر کیفیت‌ خاصی‌ شرط‌ نیست‌، چه‌ ممکن‌ است‌ در رؤیا به‌ پیغمبر القا شود یا به‌ لسان‌ ملک‌ در بیداری‌ یا به‌ القای‌ در خاطر (القای‌ در روع‌).تفاوت حدیث قدسی با احادیث دیگر پیامبر این است که حدیث قدسی را پیامبر از خداوند حکایت می کند، لذا به آن قدسی می گویند؛ چرا که منسوب به خداوند قدوس است و حدیث از قداست و تنزه خاصی برخوردار خواهد بود. اما احادیث دیگر بدون اینکه از خدا حکایت شود نقل شده است.احادیث قدسی در کتاب های حدیثی شیعه و سنی در ابواب مختلف به طور پراکنده آمده است. مرحوم شیخ حرعاملی نیز کتابی تحت عنوان «الجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه» تألیف نموده و احادیث قدسی رابه صورت مجموعه نفسیسی جمع آوری کرده است .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه