تورم چیست؟

یکم . تعریف تورم تعریف‌های مختلفی از تورم وجود دارد که همه آنها تقریباً بیانگر یک موضوع هستند: تورم عبارت است از افزایش دائم و بی رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نابسامانی اقتصادی می‌شود.دوم . انواع تورم در نظریه هاى اقتصادى، تورم را به سه نوع تقسیم مى کنند:الف .تورم خزنده (آرام یا خفیف): به افزایش ملایم قیمت‌ها گفته می‌شود. در تورم خفیف, افزایش قیمت بین 1 تا 6 درصد، حداکثر 4 درصد یا بین 4 تا 8 درصد در سال ذکر شده است. ب . تورم شدید (تورم شتابان یا تازنده): در این نوع تورم آهنگ افزایش قیمت‌ها تند و سریع است. براى تورم شدید, 15 تا 25 درصد در سال را نوشته اند. ج . تورم بسیار شدید )تورم افسار گسیخته، فوق تورم و ابر تور): این نوع تورم شدیدترین حالت تورم به شمار مى رود. معیار تورم بسیار شدید را 50 درصد در ماه یا دو برابر شدن قیمت‌ها در مدت شش ماه و ... بیان داشته اند.سوم . علل تورم :کاهش ارزش پول یا تورم و افزایش سطح عمومی قیمت ها ناشی از عوامل مختلفی است که توضیح آن نیازمند کار کارشناسی دقیق است، اما به صورت کلی در کتاب های اقتصادی مهمترین علل این موضوع به علل عارضی، اقتصادی، ساختاری و روانی تقسیم بندی و توضیح داده شده است:1-علل عارضی:منظور از آن این است که کاهش ارزش پول یا تورم، بر اثر مکانیسم طبیعی اقتصادی کشور پدید نیامده باشد. بلکه موضوعاتی نظیر، جنگ، خشکسالی، جهانی شدن، تحریم ها و محاصره های خارجی و ... که خارج از مکانیسم اقتصاد آن کشورند، باعث بروز این پدیده شده باشد.2-علل اقتصادی:علل اقتصادی این مسأله به دو بخش تقسیم می شود: 1-2. کاهش ارزش پول ناشی از افزایش تقاضای کل و کاهش عرضه کل که چنین حالتی خود نیز معلول عوامل مهمی از قبیل؛ افزایش مصرف، افزایش هزینه های عمومی، افزایش پرداخت های انتقالی، افزایش تقاضای کل ناشی از بخش پولی و سیاست های پول دولت است به عنوان مثال؛ اگر دولت از طریق انتشار اسکناس و استقراض از بانک مرکزی مخارج خود را تأمین کند، از یک سو باعث بالا رفتن قدرت خرید جامعه و افزایش تقاضای کل شده از سوی دیگر کاهش ارزش پول و تورم را به دنبال خواهد داشت.2-2. کاهش ارزش پول ناشی از افزایش هزینه های تولید باشد. توضیح این که، اگر هزینه تولید افزایش یابد، تولید کنند گان یا باید قیمت کالاها و خدمات تولیدی جدید را افزایش دهند یا این که تولیدات خود را کاهش دهند، که در صورت نخست به طور مستقیم قیمت کالاها افزایش می یابد و در صورت دوم نیز میزان تقاضای کل از عرضه کل فزونی می گیرد و در پی آن، اقتصاد با تورم قیمت ها و کاهش ارزش پول مواجه خواهد شد (ر .ک: ربا و تورم، احمد علی یوسفی، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1381، ص 42).3-علل ساختاری:که در واقع ناشی از ساختار ناهماهنگ و بنیاد های نامطلوب اقتصادی یک کشور است که از اهم آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:الف-نامتناسب بودن وضع بنادر و عدم کفایت آن ها از نظر تخلیه و بارگیری.ب-نامطلوب بودن وضع راه ها و شبکه ارتباطات و نقص شبکه مخابرات و مراسلات و در نتیجه دشواری امکان کسب خبر و اطلاع از وضع بازار در مناطق مختلف کشور.ج-موجود نبودن آمار و ارقام قابل اطمینان در مورد میزان عرضه و تقاضای کالاها و خدمات و تغییرات آتی آنها و در نتیجه، عدم امکان پیش بینی تحولات آینده بازار.د-عدم تحرک کافی نیروی انسانی و سرمایه.ه-نامناسب بودن شبکه توزیع کالاها و خدمات (تورم، احمد کتابی، انتشارات اقبال، چاپ سوم، 1371، صص 51-53).4-علل روانی:اگر پیش بینی مردم در مورد افزایش سطح عمومی قیمت ها در آینده مثبت باشد، سبب می شود تا در خرید کالاهای مورد نیاز آینده خود شتاب کنند. این امر تقاضای کل را افزایش داده، در نتیجه اقتصاد با پدیده تورم و افزایش سطح عمومی قمیت ها و بالاخره کاهش ارزش پول مواجه می شود.البته تعدادی از صاحب نظران اقتصادی عوامل چهار گانه فوق را به طور عمده عوامل کوتاه مدت تورم و کاهش ارزش پول می دانند، اما عامل بلند مدت و اساسی این پدیده، سیاست های پولی دولت است که به هر میزان حجم پول را افزایش دهد، باعث کاهش ارزش پول شده و در مقابل هر نوع سیاست پولی که از حجم پول در گردش بکاهد، تورم و کاهش ارزش پول را در سطح پایین تری حفظ خواهد کرد (اقتصاد کلان، دور نبوش، رودیگر و استعلی فیشر، ترجمه محمد حسین تیز هوشان تابان، انتشارات سروش، 1371، ص612).ر.ک :تورم:ماهیت،علل،آثار و راههای مقابله با آن، احمد کتابی،انتشارات اقبال،1367اقتصاد کلان نظریه ها و سیاستهای اقتصادی ، فریدون تفضلی، نشر نی،چاپ دهم 1376،ص 431 . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه