شریعت چیست؟

منظور از شریعت همین احکام اسلامی و شرعیات است که شامل احکام عبادی می‌باشد .دین و شریعت هر دو در لغت به معناى راهیست که انتخاب شده است ولى از ظاهر قرآن به دست مى آید که شریعت اخص و کوتاهتر از معناى دین است.گویا شریعت راهى است که براى هر یک از ملتها و یا پیامبرانى که بدان مبعوث شده اند آماده شده چون شریعت نوح و شریعت ابراهیم و شرع موسى و شرع عیسى و شرع محمد صلی الله علیه و آله. ولى دین یک قانون و راه الهى عمومى براى تمام ملتهاست واز این روى شریعت نسخ مى پذیرد ولى دین به معناى وسیع خود نسخ نمى پذیرد یعنى این گونه نیست که حکم آن پس از مدتى برداشته شود. دین از اول بوده و بعداً هم خواهد بود. پس خداوند بندگان خود را جز به یک دین که همان اسلام و تسلیم در برابر اوست مکلف نساخته ولى آنان را براى رسیدن به آن هدف به راههاى گوناگون انداخته و طبق استعدادهاى متنوعشان سنتهاى مختلفى برایشان درست کرده که همان شریعت هاى نوح و ابراهیم و... است. فرق دیگرى هم هست و آن اینکه دین به یک نفر وعده اى هر طور که باشند نسبت داده مى شود ولى شریعت به یک نفر نسبت داده نمى شود. مگر آنجا که آن یک نفر وضع کننده آن بوده و یا قیام به دست او باشد. گفته مى شود: دین مسلمانان و دین یهود و یا شریعت مسلمانان و یهود، و گفته مى شود: دین خدا و شریعت او و دین محمد و شریعتِ او و گفته مى شود دین زید و دین عمرو ولى گفته نمى شود: شریعت زید و عمرو. (ترجمه المیزان، ج 5، ص 532 تا 534)شریعت دارای دو معنی عام و خاص می باشد. در معنای عام مترداف کلمه دین می‌باشد و گاهی به جای آن به کار می‌رود ، مثلاً گفته می‌شود شریعت اسلام که منظور دین اسلام می‌باشد. شریعت در معنای عام به معنی ایمان به مبادی غیبی است از روی کمال خلوص قلب و صفای نیت و تمام پیامبران مردم رابه آن دعوت می کردند و هیج اختلافی در این اساس میانشان نیست و لذا دراین معنا با مفهوم دین یکی است. در معنای خاص عبارتست از احکام و دستورات و عبادات و اخلاقیاتی است که هر پیغمبر می آورد. شریعت در معنای خاص با مفهوم دین متفاوت است . شریعت هر پیغمبری بر حسب مقتضیات زمان و مکان و امت وقوم او با شریعت دیگری فرق می‌کند.در طول تاریخ دین، شریعت های گوناگونی از جانب خداوند نازل گردیده است و این شریعت چنانکه از قرآن کریم و احادیث اسلامی بر می آید، پنج شریعت نوح علیه‌السلام، ابراهیم علیه‌السلام ، موسی علیه‌السلام ، عیسی علیه‌السلام و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم بوده است (قرآن آیات 13 شوری، بقره 213 ).بر این اساس همه کسانی که تا قبل از آمدن شریعت جدید و یا پس از آمدن آن و قبل از آگاه شدن به آن، به شریعت الهی پیشین عمل کرده اند ، همان صراط مستقیم حق را پیمود اند و اهل سعادت و نجات می باشند، اما پس از آمدن شریعت جدید چون شریعت پیشین، نسخ گردیده است، راه نجات، منحصر در پیروی از شریعت جدید است و عمل به شریعت پیشین با آگاهی از شریعت جدید، پذیرفته نخواهد بود. قرآن کریم در این باره که شریعت حق، جز از طرف خداوند نازل نمی‌شود و شریعت مشرکان، شریعتی است که مورد اذن و خواست الهی نیست، می فرماید: « ام لهم شرکاء شرعوا لهم من الدین مالم یأذن به الله ، شوری ، 21،» « آیا آنان خدایانی دارند که بر ایشان دینی را تشریح کرده اند که مورد اذن خداوند نیست؟» . از آنجا که همه شرایع الهی، بر صراط مستقیم توحید استوار گردیده اند، یکی از شرایط ایمان به نبوت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ایمان به نبوت های پیشین است (بقره آیه 136) و حتی یادآور می‌شود که اگر مشرکان و اهل کتاب نیز به نبوت های همه پیامبران ایمان بیاورند، هدایت خواهند شد، (بقره 137). به نقل از همین پایگاه پرسمان و http://daneshnameh.roshd.ir/منابع تفسیر المیزان، ذیل آیه 213 بقره .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه