چرا حب دنیا راس همه گناهان محسوب مي شود؟

بله در متون دینی تاکید شده است که دوستی و حب دنیا ریشه هر گناه و اشتباهی است. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم: « رأس كلّ خطيئه حبُّ الدنيا » ريشه همه بدي ها و خطاها، حبّ و دلبستگي به دنيا است. دوست داشتن دنیا ویژگی‌هایی دارد که باعث می‌شود سر منشا تمام گناهان باشد. از جمله اینکه دنیا انسان را از آخرت غافل می‌کند و خود را هدف نشان می‌دهد. اما هر چه که انسان تلاش ‌کند و در دنیا غرق شود احساس سیری و رضایت نمی‌کند و بر تشنگی و میل او به دنیا افزوده می‌شود. او گمان مى‏كند طالب فلان حدّ از دنيا است، اما همين كه آن حدّ را به دست آورد، براى او يك امر عادى مى‏شود و عشق و علاقه‏ به چيز بالاتری پیدا می‌کند و خود را براى آن به زحمت و مشقّت مى‏اندازد و هيچ گاه عشقش فرو نمي نشيند. در بعضی از احادیث به اين مطالب اشاره شده، چنانچه در كافى شريف از حضرت باقر العلوم (علیه السلام) روايت شده كه «مثل حريص به دنيا مثل كرم ابريشم است كه هر چه به دور خود بيشتر مى‏پيچد از خلاص شدن دورتر شود تا آن كه از اندوه بميرد.» و از حضرت صادق عليه السلام مروى است كه «مثل دنيا مثل آب دريا است كه هر چه انسان تشنه از آن بخورد تشنه‏تر گردد تا او را بكشد.» از طرف دیگر چون دنیا خانه تزاحم است و هر فردی جای دیگری را تنگ می‌کند، فرد دنیا دوست برای رسیدن به آرزوهایش باید با دیگران بجنگد و این آغاز حسادت و نزاع، دروغ و غیبت، تکبر و غرور، دزدی و ربا و دیگر گناهان است. و اینها همه درب‌هایی است که به روی شیطان باز می‌شود یعنی دلبستگی به دنیا راه نفوذ شیطان را باز می‌کند. و وساوس شیطان آغاز می‌شود. همانطور که قرآن کریم می‌فرماید: يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ اى مردم، به يقين وعده خدا (به بعث و جزا) حق است، پس مبادا (ظواهر و لذايذ) زندگى دنيا شما را بفريبد! و مبادا آن (شيطان) پرفريب شما را به (مغفرت و مهلت) خدا مغرور كند. در اینجا به حدیثی از حضرت امام صادق (علیه السلام) توجه کنید که به خوبی صورت دنیا را برای ما ترسیم می‌کند: الدنيا بمنزلة صورة: رأسها الكبر، و عينها الحرص، و اذنها الطّمع، و لسانها الرّياء، و يدها الشّهوة، ورجلها العجب، و قلبها الغفلة، و كونها الفناء، و حاصلها الزّوال. فمن احبّها، اورثته الكبر، و من استحسنها، اورثته الحرص، و من طلبها، اوردته إلى الطّمع، و من مدحها، البسته الرّياء، و من ارادها، مكّنته من العجب، و من اطمانّ [خ ل ركن‏] اليها، اولته الغفلة، و من اعجبه متاعها، افنته، و من جمعها و بخل بها، ردّته إلى مستقرّها و هي النّار. «دنيا بسان تصویری است كه سر آن كبر، چشم آن آز و طمع، گوش آن حرص و ولع، زبان آن ريا و خودنمايى، دست آن شهوت، پاى آن عجب، قلب آن غفلت و بى خبرى، بودش نيستى و ثمره‏اش زوال است. پس هر كس آن را دوست گيرد، كبر و خود بينى به او دهد، و به هر كه نيكويش پندارد حرص و ولع ارزانى كند، و كسى را كه طالب او گردد، به آز و طمع در اندازد، و بر كسى كه او را بستايد جامه ريا پوشاند، و كسى را كه اراده آن كند گرفتار عجب و خود بينى كند، و كسى را كه به او اعتماد كند غافل سازد، و كسى را كه متاعهاى او پسند وى افتد نابود سازد، و كسى را كه متاعهاى دنيوى جمع كند و بخل بورزد به جايگاه و قرارگاهش، آتش، روانه كند.» اما در کلام مولی امیر المومنین (علیه السلام) می‌توان راه تعامل درست با دنیا را آموخت، ایشان می‌فرماید: «الدنیا خلقت لغیرها و لم تخلق لنفسها» دنیا برای رسیدن به آخرت آفریده شد، نه برای رسیدن به خود دنيا. و در حقیقت دو نوع دنیا وجود دارد: دنیای ممدوح و دنیای مذموم، دنیای ممدوح دنیایی است که بودن در آن موجب کسب فضائل انسانی و زمینه‌ساز سعادت ابدی شود. در مقابل، دنیای مذموم دلبستگی و فریفتگی به دنیا است که منشأ تمام مفاسد و خطاهای انسان است. بنابراین خود دنیا و نعمتهای آن به عنوان مخلوق خداوند، نمیتواند شر بوده و مورد مذمت قرار گیرد بلکه عکس العمل انسان در قبال دنیاست که میتواند خوب و ممدوح یا بد و مذموم باشد. بنابراین اگر فعالیت و تلاش در دنیا بجا و برای رسیدن به کمال و جهان برتر یعنی آخرت باشد، بسیار خوب خواهد بود. شاهد بر این مطلب حدیثی از امام باقر (علیه السلام) است که می‌فرماید: «هر كه در دنيا طلب روزى نمايد به جهت استغناى از مردم، و وسعت بر عيال، و احسان با همسايگان، ملاقات خواهد كرد خدای ‌-‌‌عزوجل‌- را در حالتى كه روى او مانند ماه شب چهارده بوده باشد». و روشن است که وقتی فردی، هدفش رسیدن به قرب الهی است و دنیا را برای این هدف می‌خواهد. اولا آرزوهای دور و دراز نمی‌کند و ثانیا در حد کفاف از دنیا استفاده می‌کند و اگر بیش از آن داشت در راه خدا مصرف نموده و برای به دست آوردن دنیا، آخرت خود را خراب نمی‌کند. مومن به حسادت و کینه و دزدی و سایر گناهان مبتلا نمی‌شود. زیرا راه رسیدن به کمال و قرب الهی برای همه باز است و در امور معنوی کسی جای دیگری را تنگ نمی‌کند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه