جهان برزخ و زندگى در آن چه ويژه‏گى‏هايى دارد و چگونه عالمى است؟

بايد گفت: براى ماها كه در زندان عالم ماده اسير هستيم، در شناخت عالم و جهانى كه فوق و وراى جهانى است كه ما در آن به سر مى‏بريم و بالطبع دست حواس ظاهرى و باطنى از درك آن كوتاه است، عقل ما را دعوت مى‏كند كه به وحى الهى و حاملان و مفسران واقعى آن يعنى اهل بيت(عليهم السلام) رجوع كنيم زيرا حقايق عالم از غيب و شهود براى آن‏ها بدون هيچ ابهام و حجابى مكشوف است.در آيات قرآن كريم و روايات اهل بيت(عليهم السلام) براى عالم بعد از مرگ و برزخ ويژه‏گى‏هايى ذكر شد كه برخى از آن عبارتند از:1. تشبيه كردن عالم برزخ به عالم خواب، در آيه 47 سوره‏ى زمر و آيه‏ى 24 سوره فرقان و همچنين در حديثى از امام جواد(عليه السلام)(معانى الاخبار، ط انتشارات اسلامى، ص 289). مطرح است كه در آن مرگ به خواب تشبيه شد و اشاره داده به اين كه ؛ همچنان كه انسان در خواب با انواع شادى‏ها، نعمت‏ها و مناظر زيبا روبرو مى‏شود و همين‏طور گاهى دچار اندوه و عذاب مى‏گردد و شاهد مناظر بسيار وحشتناك و هول‏انگيز است، عالم بعد از مرگ و برزخ همانند خواب است با حوادث تلخ و شيرين آن؛ با اين تفاوت كه مدت آن طولانى‏تر از خواب است و شخص از آن بيدار نمى‏شود مگر در روز قيامت(البته توجه داريد كه خواب و برزخ از هر جهت همانند هم نيستند). 2. در عالم برزخ روح انسان در قالب ديگرى قرار مى‏گيرد كه شبيه به بدن دنيوى اوست. امام صادق(عليه السلام) مى‏فرمايد: فإذا قبضه‏اللّه‏ عز و جل سَيَّرَ تلكَ الروحَ فى قالبٍ كَقالِبِه فى الدنيا ِهنگاميكه خداوند روح مؤمن را قبض مى‏كند او را در قالبى همانند قالبش در دنيا، قرار مى‏دهد. آن گاه امام(عليه السلام) در ادامه‏ى سخن خود مى‏فرمايد: «اين ارواح (در قالب برزخى) مى‏خورند و مى‏آشامند و هرگاه شخصى بر آن‏ها وارد شود آن‏ها او را به همان صورتى كه در دنيا بود مى‏شناسند»(فروع كافى، ج 3، ص 245). با توجه به اين دو ويژگى چند مطلب را متذكر مى‏شويم:1. در حقيقت بدنى كه روايت فوق، براى عالم برزخ وصف مى‏كند شبيه بدنى است كه ما در عالم خواب آن را مى‏بينيم. زيرا عالم برزخ (طبق ويژگى اول) شبيه عالم خواب است با زمانى طولانى‏تر پس قالب برزخى روح انسان همان بدنى كه ما در خواب مى‏بينيم كه متناسب با خود عالم برزخ است.2. هر انسانى يقيناً با خواب و عالم خواب مواجه شده و مى‏شود؛ از اين‏رو با دقت در ويژگى‏هاى عالم خواب و قالب روح، در آن، دورنمايى اجمالى از عالم برزخ برايش قابل درك است. دورنمايى كه ما در هنگام تفكر در عالم خواب به دست مى‏آوريم اين است كه خصوصيات مناظر عالم خواب و بدن انسان در آن از بسيارى از خصوصيات مناظر و بدن دنيايى و طبيعى مبرا و بركنار است، ولى كاملاً خالى و مجرد از خصوصيات جهان طبيعت نيست. از اين‏رو خصوصياتى مانند مقدار و شكل و طول و عرض و عمق داشتن در آن مشاهده، ولى از مواد و عناصر شناخته شده اين جهان خالى مى‏باشد.بنابر اين بيان، اولاً عالم برزخ كه در روايت به قبر تعبير شد قبر يك مترى كه مرده را در آن دفن مى‏كنند نيست، چنان كه در خود روايات هم مطالبى است كه دال بر آن مى‏باشد، مثل اين كه وسعت قبر مؤمن از فاصله بين مشرق و مغرب زيادتر است و مانند آن. ثانياً آن چه در شبيه بودن عالم برزخ به عالم خواب و خصوصيات و ويژگى‏هاى موجود در آن، مؤيد است و تصريح به آن دارد آيات و رواياتى است كه وجود آسمان و زمين و شب و روز و تجسم اعمال خوب و بد انسان و ملكات نفسانى، را براى اين عالم بيان مى‏كند كه از مجموع آن‏ها به دست مى‏آيد. مناظر زشت و زيبا و عذاب و لذت‏هاى كه انسان بعد از مرگ با آن مواجه مى‏شود تجسم اعمال اوست و در حقيقت اعمال و كردار اوست كه زندگى و حيات او را رقم مى‏زند كه اگر اهل گناه بود اعمال او به صورت مار و اژدها و عقرب و زقوم و آتش سوزان برايش ظاهر مى‏شود و آن زندگى پر از عذاب و سختى است و اگر اهل ايمان و عمل صالح بود آن‏ها را به صورت چهره‏هاى زيبا و باغ‏هاى وسيع و نعمت‏هاى لذت‏بخش مى‏يابد و در آن حياتى در كمال آسايش و آرامش دارد.3. عالم برزخ نمونه‏اى از زندگى در قيامت است، چنان كه در حديثى از معصوم آمده است: «القبر روضة من رياض الجنة و حفرة من حفر النيران» قبر (برزخ) يا باغى از باغ‏هاى بهشتى (بهشت قيامت) است يا گودالى از گودال‏هاى دوزخ (جهنم قيامت) مى‏باشد(فروع كافى، ج 3، ص 245 / بحار، ج 6، ص 218). يا حديثى كه مى‏فرمايد: «در قبر و عالم برزخ، براى مؤمن درى از بهشت و براى كافر درى از جهنم باز مى‏شود و بو ورايحه‏اى از بهشت و گرماى سوزانى از آتش را درك مى‏كند.4. عالم برزخ مرتبط با دنيا است و بين اين دو ارتباط تنگاتنگ برقرار است، به طورى كه بايد زندگى در برزخ را تتمه و ادامه زندگى دنيا دانست. در دلالت بر اين مطلب چند دسته روايات وجود دارد:دسته اول: رواياتى كه دلالت بر ديدار مردگان با خانواده‏هاى خود دارند(ر.ك: فروع كافى، ج 3، ص 230). دسته دوم: رواياتى كه اشاره دارد به اين كه آثار و سنت‏هايى كه مرده به جاى گذاشته، پاداش و جزاى آن بعد از مرگ در عالم برزخ به او مى‏رسد، مثل كتابى كه نوشته و ديگران از آن استفاده مى‏كنند يا فرزند صالحى كه برايش بعد از مرگ طلب آمرزش مى‏كند و مانند آن(ر.ك: مجموعه‏ى ورّام، ج 2، ص 110 / بحار، ج 6، ص 293 و 294 / ميزان‏الحكمة، ج 4، ص 566). دسته سوم: رواياتى كه سفارش به انجام كارهاى خير به نيابت از ميت مى‏كنند، مثل انجام حج و روزه و دادن صدقه كه به نيابت از مرده انجام شود و خواندن فاتحه هنگام زيارت قبر او و مانند آن(ر.ك: بحار، ج 6، ص 294 / محاسن برقى، ص 72 / محجة‏البيضاء، ج 7، ص 290 و 291). 5. در عالم برزخ پرده از جلوى چشم جان انسان برداشته مى‏شود واو حقايق را به روشنى مى‏نگرد. حضرت على(عليه السلام) مى‏فرمايد: اگر شما مى‏ديديد آنچه را كه مردگان مى‏بينند هر آينه وحشت كرده، ترس سراپاى وجود شما را فرا مى‏گرفت و سخن حق را اطاعت مى‏كرديد. جهت بهره‏مندى بيشتر رجوع كنيد به كتاب‏هاى زير:1. عالم برزخ در چند قدمى ما، محمد محمدى اشتهاردى، از ص 85 به بعد2. تفسير موضوعى قرآن، ج 4(معاد در قرآن)، ص 221 تا 232، حضرت آية‏اللّه‏ جوادى آملى.3. معاد از ديدگاه امام خمينى، ص 171 تا 1814. حيات پس از مرگ، علامه طباطبايى، ترجمه آقايان سيد مهدى نبوى و صادق لاريجانى آملى، از ص 31 تا 48. www.morsalat.com .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه