این که گفته می شود قرآن در مورد آوردن آیه همانند قرآن تحدی کرده ، آیا نمی توان آیه ای به عربی نوشت و گفت کلام خداوند است؟ آیا ملاک تمییز دادن آیه قرآن از کلام غیر قرآن چیست؟چگونه می توان اعتماد کرد؟

آنچه به آن تحدی شده یک سوره است نه یک آیه،آوردن کلماتی از قرآن ومونتاژ کردن آن ،آوردن سوره ای مانند قرآن نمی شود.قرآن کریم ازابعاد وزوایای مختلف معجزه است.اسلوب وساختار ویژه که آنرا از سایرین جدا می کند فصاحت وبلاغت یعنی شیوائی الفاظ وعبارات ورسائی معانی,عبارات کوتاه ومعانی عمیق ودقیق,هما هنگی آیات بااینکه در موارد متعددی به موضوع یا موضوعات متعدد پرداخته است ولی بین هماهنگی وجود دارد از جهت علمی ونیز اخبار غیبی از امت های گذشته وشرح حال افرادی که جز قرآن کسی از حالات آنها خبری نداده است.قرآن کریم میگوید :اگر نسبت به وحیانی بودن قرآن تردید دارید سوره ای مانند آنرا بیاورید که الفاظ ومحتوای آن مانند این کتاب باشد.تحدى» به معناى مقابله ناپذیرى قرآن است، و خداوند، در آیات تحدى، با سه تعبیر از مردم خواسته است همانند قرآن بیاورند: 1. در آیه «بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآن؛ (1) مانند این قرآن». 2. در آیه «بِحدِیث مِثْلِهِ؛ « (2)، گفتارى مانند این قرآن». 3. در آیه «فَأْتُوا بِسُوره مِنْ مِثْلِهِِ؛ (3)، سوره اى مانند یک سوره قرآن». 4. در آیه «فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِه ِ؛ (4) ده سوره مانند سوره هاى قرآن». دانشوران از دیرباز در این که چه مقدار معجزه است، اختلاف داشته اند؛ ولى با توجه به مجموع آیات مى توان گفت: از آن جا که اعجاز قرآن از نظر محتوا و قالب به نظم خاص حاکم بر مجموعه هدفمند و برخوردار از آغاز و انجام مشخص بستگى دارد، کم تر از یک مجموعه به هم پیوسته آیات نمى تواند موضوع تحدى باشد. بنابراین، در تحدى به سخنى مانند قرآن «بِحدِیثٍ مِثْلِه» یا تحدى از قرآن نازل نشده بود تمام قرآن مراد نیست. همچنین مراد از »سوره« در دیگر آیات تحدى، معناى لغوى این واژه است نه یکى از سوره هاى صد و چهارده گانه قرآن. سوره در لغت معنایى چون فقره و پاراگراف دارد. بنابراین، آنچه قرآن بدان تحدى کرده، بخشى از آیات به هم پیوسته و برخوردار از نظم خاص و آغاز و انجام مشخص است. با این معیار حتى یک آیه، نظیر آیه دین (282 سوره بقره( که به احکام قرض مى پردازد، مى تواند مورد تحدى باشد؛ ولى سایر آیات قبل و بعد آن مورد تحدى نیست.جاى تردید نیست در این که قرآن کتاب هدایت است و براى سوق دادن بشر به سعادت دنیا و آخرت نازل گردیده است اما اسلوبى ویژه و خاص خود دارد که او را از سایر کتاب ها ممتاز مى کند به این معنى که قرآن در عین پراکنده گویى و بیان مطالب مختلف باز از کمال ارتباط و انسجام برخوردار بوده و جملات آن بمانند درهاى گرانبها و با نظم اعجاب انگیزى به هم متصل و مرتبط مى باشد که در لابلاى این جملات مطالب عالى و حقایق زنده اخلاق وانسانى نهفته است. 2- حقیقت بالا ثابت مى کند که قرآن اسلوب خاصى را داراست که از حدود تعلیم و تعلم خارج است و نمى توان با یاد دادن و یاد گرفتن اسلوب آن را فرا گرفت. افزون برآن ثابت مى کند که قرآن از قانون کلى ذیل هم مستثنى هست و آن اینکه اگر کسى کلام بلیغ و شیرینى را تمرین و بر آن ممارست کند به آسانى مى تواند کلامى مانند آن بیاورد. 3- علت استثناى فوق هم این است که قرآن مجید به موضوعات زیادى متعرض گردیده که در همه این مسائل بهترین و جالبترین حقایق را به بشر ارائه داده است حقایقى که خلل، فساد و بطلان هرگز بر آن راه ندارد و کوچکترین اشکال و ایرادى برآن متوجه نیست و این چیزى است که ذاتاً براى بشر امکان پذیر نمى باشد ازاین رو کسى که مى تواند یک کلمه از کلمات قرآن را بگوید و یا یک جمله از جملات آن را بیاورد مستلزم آن نیست که بتواند مثل قرآن بیاورد زیرا قدرت و توانایى بر مواد و الفاظ هیچگاه مستلزم توانایى بر ترکیبات قرآن نخواهد بود افزون بر آن حلاوت و شیرینى و طراوت موجود در قرآن ناشى از اعجاز هست که بشر از خلق این اعجاز ناتوان و عاجز مى باشد روشن است که اعجاز قرآن در مجموع 4 امر تجلى یافته: الف) فصاحت الفاظ و جمال عبارات ب) بلاغت معانى و علو مفاهیم ج) زیبایى شگفت انگیز نظم و تألیف د) بى نظیرى اسلوب و سبک. از اجتماع عوامل چهارگانه فوق است که تأثیر در نفوس و لذت و حلاوت در حال و نرمى دل و شرح صدر و مانند آن در بشر حاصل مى گردد و به تعبیر استاد مطهرى(ره) بشر از خلق این هندسه بى نظیر موجود در قرآن ناتوان است، .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه