همسري دارم بسيار مهربان هست ولي يک کمي در مورد بعضي مسائل کوتاهي مي کند. مثلاً در مورد روزه مي گويد که قديم ها که از گرسنگي روزه مي گرفتند و روزه فقط سه روز ماه مبارک رمضان مي باشد آن هم شب احياء. چگونه آن را متقاعد بکنم چون خيلي از کارهاي گذشته را کنار گذاشته و نمازش را هم مي خواند؟

مؤلفه هاي هدايت ديني: به نظر مي رسد اگر در اين امر به 3 شناخت نسبي برسيم در كار خود موفق خواهيم بود. 1ـ خودشناسي و خودآگاهي: يعني من به خودم نظري كنم و ببينم آيا واقعاً به خاطر خدا و نگراني از انحراف همسرم قصد نصيحت دارم يا خداي نا كرده قصد فخر فروشي، تحقير، ريا و رسوايي. 2ـ محتوا شناسي: بايد بدانيم حقيقت دين چيست؟ جايگاه من در اجتماع چيست؟ و چه وظيفه اي در قبال همسرم دارم؟ و اين پيامهايي كه مي خواهم در قالب نصيحت بيان كنم چه آثار حياتي و ارزنده اي براي او به بار مي آورد؟ و من بايد اين محتوا را با چه قالبي ارائه كنم كه در پذيرش آن دچار مشكل نشوم؟ و چه چيزهايي مي تواند به اين محتوا آسيب برساند؟ (خشونت، ريا و...). 3ـ مخاطب شناسي: آشنايي با روحيات مخاطب، دوستان او، تحصيلات، روحيات، تفاوتهاي فردي و... نقش مهمي در هدايتگري دارد. مثلاً اگر بدانيم همسرمان از چه سليقه و رفتار و رفقايي و... برخوردار است مسلماً نوع بيان و رفتار ما براي جهت دهي رفتار او شكل خاصي به خود مي گيرد.1 حال با توجه به اين مقدمه، به ذكر شيوه هاي ارتباطي مؤثر جهت نصيحت مي پردازيم: 1ـ اصل تدريج: در هدايت بايد توجه به اصل تدريج داشت و تغيير بينش گام به گام و با حوصله انجام گيرد يعني اشتباه است كه انتظار داشته باشيم فرد با يك تذكر منقلب شود، چون رفتار ناهنجار به تدريج از مسير فطرت فاصله گرفته پس به تدريج نيز بايد به بزرگراه فطرت سليم بازگردد مثل قالب بتوني كه با ملات و شن، تازه پر شد، بتدريج محكم و محكم تر مي شود و اگر قرار شد آن را به هم بزنيم به سهولت انجام نمي شود بلكه با سختي صورت مي گيرد. تربيت خوب يا بد نيز به شكل تدريجي چنين نقشي را ايفا مي كند. 2ـ اصل هماهنگي رفتار و گفتار: قرآن به ملامت افرادي كه زبان و رفتارشان يكي نيست پرداخته و مي گويد: «آيا مردم را به نيكي دعوت مي كنيد و خودتان را فراموش مي كنيد1 » كسي كه خود نمي تواند به اصلاح دل، زبان و رفتار خود برآيد چگونه توقع دارد دل (فطرت) و رفتار ديگران را هماهنگ كند. پس بايد به اصل عمل و تبليغ عملي توجه داشته باشيد كه اين نصيحتهايي كه به همسرتان مي كنيد اول خودتان بايد به اين حرفها جامه عمل بپوشانيد ائمه ـ عليهم السّلام ـ توصيه نموده اند كه مردم را با زبان رفتار به خوبي ها دعوت كنيد. 3ـ مهارت انتقاد: انتقاد كردن يك فن است. انتقاد با شخصيت يك فرد اصطكاك ايجاد مي كند. در نصيحت كردن بايد كمال دقت را به خرج دهيم. از بيان نكات مثبت در شروع گفتگو غفلت نكنيم و هرگز در حضور جمع تذكر ندهيم. همانطور كه حضرت علي ـ عليه السّلام ـ در نهج البلاغه مي فرمايند «كه نصيحت كردن در جمع باعث خورد كردن شخصيت طرف مي شود». و با كلام خود احساس تحميل و اجبار به طرف مقابل تزريق نكنيم. و در ارسال پيام هاي مثبت خود ولخرجي نكنيم، زيرا وقتي فرد زير بمباران پيام هاي مثبت قرار گيرد، احساس مي كند كه شخصيت او به طور كلي منفور شماست، گويا به نظر شما آن شخصيت خالي از هر نكته خوبي است كه پي در پي نصيحت اش مي كنيم پس گاهي در يك جلسه بيان يك نكته كافي است. 4ـ تقويت معنويت: به خاطر وجود زمينه هاي غفلت لازم است نسبت به همسرتان، با هديه دادن، رفتن به اماكن مقدس، دوستان معنوي، دوري از افراد ناسالم و معاشرت هاي مضر و خريد كتب مذهبي و جذاب و زندگي نامه هاي علما شركت در مراسم ديني (مثل دعاي كميل، دعاي ندبه و مجالس عزاداري اباعبدالله و...) غفلت زدايي کنيد. اين كارها (نياز به زمان دارد) 5ـ تكريم شخصيت: بي ترديد شخصيت افراد حداقل براي خودشان، مورد پذيرش و مقبول است. گاهي تأييد يك عمل مثبت توسط فرد ديگر و تشويق آن در جمع، انقلاب و تحول در فرد ايجاد مي كند و فرد را آماده پذيرش حرف ها مي كند. و گاهي يك انتقاد خشك در حضور جمع، طوفان ناسازگاري به پا مي كند و باعث مي شود که فرد مورد نظر در برابر شما جبهه گيري کند. 6ـ بيان غير مستقيم: بيان صريح باعث عناد فرد مي شود و اين شايد بخاطر روحيات طرف و همسرتان يا احساس تحقير و... باشد همه اين نكاتي كه در بيانهاي قبلي گفته شد بايد با بيان غير مستقيم باشد. چون در امر به معروف يكي از بهترين روشهای تأثير گذاری را، بيان غير مستقيم گفته اند. بنابراين با توجه به موقعيت و مقتضاي حال همسرتان گاهي بيان نكته اي در قالب داستان و يا دادن يك نامه محبت آميز و صميمانه اثر بخش تر است. 7ـ شروع آمرانه نباشد: برخي گمان مي كنند كه امر به معروف بايد از اول آمرانه باشد. و حال آنكه امر به معروف بر مبناي صميميت و محبت است بايد در قالب هديه، تذكر را بيان داريم (احترام و عزت) البته امر به معروف مراتبي دارد كه اول انسان در قلب و دلش از گناه انزجار پيدا كند بعد با زبان و در مرحله آخر با عمل كه بايد با دستور حاكم شرع باشد. 8ـ ابزار كلامي و غير كلامي محبت: به همسرتان از حيث كلامي و غير كلامي (هديه و...) ابراز محبت بيشتر كنيد. اگر او واقعاً بداند كه براي شما عزيز و محترم است راحت تر سخنان شما را مي پذيرد و نتيجه اينكه 1ـ بايد هدايت تدريجي صورت گيرد 2ـ بيان خطا به شكل محرمانه باشد. 3ـ رفتار و گفتارمان بايد يكي باشد 4ـ بايد شيوه انتقاد كردن را بدانيم 5ـ بيان بايد بصورت غير مستقيم باشد 6ـ شروع آمرانه نباشد. تذكر: شما با عمل به اين دستورات انشاءالله در پيش وجدان و خدايت بيش از اين مسئوليت نداريد و تكليف از شما ساقط مي باشد اما لازم است با دقت و مهارت لازم كه در بحث به آن پرداختيم عمل كنيد تا نتيجه بخش باشد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه