آیا امام زمان علیه السلام در آخرالزمان فرصتی برای انذار و هدایت مردم به آنها می دهد و آیا مردم حق ندارند که بگویند که امامی نبود که ما را راهنمایی کند و آیا روش امام زمان علیه السلام با ائمه دیگر علیهم السلام متفاوت است؟ پاسخ: این سؤال در واقع به دو سؤال تقسیم می شود: ۱. آیا در زمانی که امام زمان علیه السلام ظهور می کند می توان گفت ما از حقیقت به دور بوده ایم زیرا جامعه ما از وجود امامی که به راهنمایی مردم بپردازد محروم بوده است؟ در پاسخ می‌گوییم:

آیا امام زمان علیه السلام در آخرالزمان فرصتی برای انذار و هدایت مردم به آنها می دهد و آیا مردم حق ندارند که بگویند که امامی نبود که ما را راهنمایی کند و آیا روش امام زمان علیه السلام با ائمه دیگر علیهم السلام متفاوت است؟ پاسخ: این سؤال در واقع به دو سؤال تقسیم می شود: 1. آیا در زمانی که امام زمان علیه السلام ظهور می کند می توان گفت ما از حقیقت به دور بوده ایم زیرا جامعه ما از وجود امامی که به راهنمایی مردم بپردازد محروم بوده است؟ در پاسخ می‌گوییم: وقتی حضرت مهدی علیه السلام ظاهر شد و حقایق اسلام را به مردم جهان عرضه داشت و برنامه انقلابی و اصلاحی اسلام را به گوش آنان رسانید، بسیاری از مردم، اسلام را قبول می‌ کنند زیرا استعداد مردم برای درک حقایق به حد کمال رسیده است. و از طرفی معجزاتی را به دست امام عصر علیه السلام مشاهده می کنند و اوضاع عمومی جهان را غیرعادی و فوق العاده می یابند و اعلام رهبر انقلاب جهانی به گوششان می رسد. این اوضاع سبب می شود که مردم جهان فوج فوج به دست حضرت مهدی علیه السلام اسلام اختیار نمایند. امام صادق علیه السلام در این باره فرمودند: «به زودی کوفه از مؤمنان خالی می گردد، علم و دانش مانند ماری که در سوراخ خویش مخفی شود از آن شهر رخت بربسته در شهر قم ظاهر می شود و از آنجا به سایر بلاد پخش می شود به طوری که نادانی در زمین باقی نمی ماند. سپس می فرمایند: این قضیه نزدیک ظهور قائم (عج) به وقوع خواهد پیوست. پس خدا قم و اهلش را به منزلت حجت قرار می دهد... علم و دانش از شهر قم به شرق و غرب می رسد و حجت بر جهانیان تمام می گردد، به طوری که در تمام زمین فردی پیدا نمی شود که علم و دین به گوشش نرسیده باشد.[1] حضرت امام باقر علیه السلام نیز فرمودند: «وقتی قائم ما قیام نمود، خدا دست لطفش را بر سر بندگان می نهد و حواسشان را جمع و غفولشان را کامل می‌گرداند.»[2] و به تعبیر برخی از روایات، اسلام در هر خانه، کوخ و چادری رخنه می کند؛ چنان که سرما و گرما در آن نفود می نماید و همان طور که نفوذ سرما و گرما اختیاری نیست، اسلام نیز در این روزگار به همه جا و با وجود مخالفت قلبی برخی از آنان رخنه کرده و آنان را تحت تأثیر قرار می دهد.[3] گفتنی است هر چه هم سطح افکار بشر ترقی کند و افراد صالح و خیرخواه زیاد گردند، و اتمام حجت به نحو احسن صورت گیرد افراد ستمگر و خودسری در بین بشر وجود خواهند داشت که طبعاً با حق و دادگری دشمن بوده و برای دفاع از منافع شخصی خود در مقابل مهدی موعود قیام خواهند نمود و برای سرکوبی این جمعیت جز جنگ و خونریزی چاره ای نیست. از این جهت احادیث اهل بیت علیهم السلام، جنگ و خونریزی را حتمی دانسته اند و این مخالفت ها از باب فقدان حجت و گم کردن حقیقت نیست بلکه از باب عناد و سرکشی است.[4] 2. آیا حضرت قائم علیه السلام همانند دیگر ائمه علیهم السّلام نخست به موعظه و ارشاد می‌ پردازد و در صورت لزوم دست به شمشیر می شوند یا از ابتدا دست به شمشیر و با شمشیر سخن می گویند؟ در پاسخ می‌گوییم: همه امامان معصوم عاشق حقیقت و راهنمای حقند. از نثار کردن مهر و محبت به توده مردم دریغ نکرده اند و رشد روز افزون و ترقی و تکامل بشر سرلوحه دعوتشان بوده است. و اگر امام حسن علیه السلام قرار داد صلح را امضا می کند، ولی امام حسین علیه السلام قیام می کند و یزیدیان را رسوا می کند، این تفاوت روش ها به خاطر تفاوت شرایط زمان، مخاطبان و حاکمان عصر امامان است وگرنه اگر امام حسن علیه السلام همان موقعیت امام حسین علیه السلام را می داشت، حتماً عاشورایی می اندیشید و حسینی عمل می کرد. حال در عصر امام زمان علیه السلام مردم از اطلاعات و معرفت بیشتری نسبت به سایر امت های قبل بهره مند می گردند و حق و راه حق برایشان آفتابی می شود و امام زمان علیه السلام هم بر طبق واقع حکم می کند، روش حضرت قائم علیه السلام نیز به تبع این تغییرها با سیره سایر امامان تفاوت پیدا می کند. آری! وقتی احدی یافت نمی شود که به موعظه نیازمند باشد و صالحات با بینشی عمیق طریق حضرت حجت علیه السلام را انتخاب کرده اند و طاغیان با اطلاع کافی از پذیرش حق سر باز می زنند و به کارشکنی می پردازند آیا راهی غیر از دست به شمشیر شدن باقی می ماند؟ امام صادق علیه السلام فرمودند: «علم و دانش از شهر قم به تمام بلاد شرق و غرب پخش می شود و حجت بر جهانیان تمام می گردد، به طوری که در تمام زمین فردی پیدا نمی شود که علم دین به گوشش نرسیده باشد. بعد از آن، قائم ما ظهور می کند و اسباب عذاب و غضب خدا مهیا می گردد، زیرا خدا موقعی از بندگانش انتقام می گیرد که حجت او را انکار نمایند.[5] زراره از امام صادق علیه السلام پرسید آیا روش و سیاست حضرت قائم علیه السلام همانند روش پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله خواهد بود؟ امام صادق علیه السلام فرمودند: «هرگز، پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله با ملایمت و نرمی و مهربانی رفتار می کرد تا دل ها را به دست آورد و مردم با آن حضرت الفت گیرند ولی حضرت قائم علیه السلام سیاست قتل را در پیش می گیرد و طبق دستوری که دارد رفتار می کند و توبه کسی را نمی پذیرد. پس وای بر کسی که با او مخالفت کند.»[6] حسن بن هارون می گوید: در محضر امام صادق علیه السلام بودم، معلّی بن خنیس از حضرت پرسید آیا هنگامی که حضرت قائم ظهور می کند برخلاف روش امیرمؤمنان در برخورد با مخالفان رفتار می کند؟ امام صادق علیه السلام فرمودند: «حضرت علی علیه السّلام ملایمت و نرمش را در پیش گرفت چون می دانست پس از او دشمنان بر یاران و شیعیان چیرگی پیدا می کنند، ولی سیاست حضرت قائم علیه السلام قهر و غلبه و به اسارت گرفتن آنهاست زیرا می داند که پس از او کسی بر شیعیان تسلط نخواهد یافت.»[7] آری با ظهور منجی بشریت، روزگار موعظه و خواهش تمام می شود. از قدیمی ترین روزگاران که پیامبران آمدند، همواره، بشر را موعظه کردند، و درخواست کردند که: مؤمن باش، و عمل صالح به جای آر. و دیدیم که بشر چقدر گوش به آن سخنان داد، و چگونه انبیاء و اولیا را از دم تیغ گذرانید. امّا روزگار حضرت مهدی علیه السلام،‌ روزگار خوار ساختن زورداران است. دیگر آن روزگار نخواهد بود که امامان علیهم السلام، مردمان را موعظه کنند و ارشاد نمایند و از آنان بخواهند که مؤمن و صالح باشندو ستم و گناه مرتکب نشوند؛ و بسیار کسانی گوش ندهند و سرگرم فساد و جنایت باشند... امامان را بکشند و صحنه هایی چون صحنه عاشورا پدید آورند؛ شمشیر در میان نابکاران نهد، و از احدی توبه نپذیرد. و بدین گونه ماهیت زمان را تطهیر کند، و انسانیت خرد شده را زنده سازد.[8] برای اطلاعات بیشتر به کتاب‌های اکمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق رحمت الله علیه، زمینه سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام و منتخب الاثر حضرت آیت الله صافی مراجعه شود. پی‌نوشت‌ها: [1]. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 60، ص 213 و چاپ بیروت، ج 57 همان صفحه. [2]. بحار الانوار، ج 52، ص 328. [3]. ابراهیم امینی، دادگستر جهان، ص 315 با تصرفی مختصر. [4]. چشم اندازی به حکومت مهدی (عج)، نجم الدین طبسی، ص 181. [5]. بحار الانوار، ج 60، ص 213. [6]. الغیبة، لغمانی، ص 236 ؛ بحار الانوار، ج 52، ص 353. [7]. الغیبة، لغمانی، ص 237 ؛ تهذیب، ج 6، ص 155 و کافی ج 5، ص 33. [8]. خورشید مغرب، محمدرضا حکیمی، ص 37 با تصرفی مختصر. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه