معنا و مفهوم این حدیث چیست؟: «أحمد بن محمد عن عمر بن عبد العزیز عن محمد بن الفضیل عن الثمالی قال: سمعت أبا جعفر(ع) یقول: لا والله لا یکون عالم جاهلا أبدا، عالم بشیء جاهل بشیء، ثم قال: الله أجل و أعز و أعظم و أکرم من أن یفرض طاعة عبد یحجب عنه علم سمائه و أرضه، ثم قال: لا یحجب ذلک عنه». آیا این حدیث از نظر سند صحیح است؟

روایاتی وجود دارد که بیان می‌دارد علم آسمان و زمین بر امام معصوم(ع) مخفی نیست.[1]امام باقر(ع) فرمود: به خدا قسم؛ کسى که اطاعت او بر مردم واجب باشد، به نیازهاى آنها ناآشنا نیست. سپس فرمود: خداوند، بزرگ و کریم‏تر از آن است که اطاعت مطلق از شخصى را بر مردم‏ واجب کند که داراى دانش آسمان و زمین نباشد؛ از این‌رو هرگز چیزی را از او پوشیده نمی‌دارد.[2]منظور از علم آسمان و زمین، اطلاع از چیزهایى که در آن‌جا است؛ از قبیل ستارگان و حرکت آنها و ملائکه و احوال آنها.[3] و یا مراد علمى است که از طرف آسمان نازل مى‏شود.[4]اگرچه این روایت، روایتی مجهول است؛[5] اما با توجه به روایاتی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان گفت که یکی از عنایات خداوند به امام معصوم(ع) علم داشتن به تمام چیزهایی است که لازم است امام(ع) از آن اطلاع داشته باشد.امام صادق(ع) در همین زمینه فرمود: «آیا گمان می‌کنید که خدا بر بنده‏اى منت گذارد و به وسیله او حجت را بر مردم تمام کند، آن‌گاه چیزى از امر خود را از او مخفى بدارد».[6] «خدا بزرگوارتر و مهربان‌تر از آن است که اطاعت شخصى را بر بندگانش واجب کند و سپس خبر آسمان را در هر صبح و شام از او پوشیده دارد.(پس در هر صبح و شام از اخبار آسمانى به کمک الهام و حدیث به امام می‌رساند)».[7]البته بر اساس برخی روایات دیگر، این یک استعداد ذاتی است که در وجود امامان به ودیعت گذاشته شده است که هرگاه بخواهند در مورد چیزی آگاه شوند، خداوند آنان را آگاه خواهد کرد و به عبارتی آن حضرات در تمام موارد، دانش بالقوه داشته و در موارد نیاز، این دانش به فعلیت می‌رسد.[8] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه