مهاجرین و انصار /

تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

پاسخ: مهاجران: گروهی از مسلمانان شهر مکه بودند که به منظور حفظ جان و عقیده خود مکه را ترک کرده و به شهر مدینه مهاجرت کردند.اَنْصار، یا انصار النبى‌(ص‌) لقب‌ مسلمانان‌ مدینه‌ از تیره‌های‌ اوس‌ و خزرج‌ که‌ پیش‌ از هجرت‌، با پیامبر اکرم‌(ص‌) هم‌ پیمان‌ شدند و پس‌ از هجرت‌ در حمایت‌ و یاری‌ آن‌ حضرت‌ و مهاجران‌، پایداری‌ کردند.


پاسخ: مهاجران: گروهی از مسلمانان شهر مکه بودند که به منظور حفظ جان و عقیده خود مکه را ترک کرده و به شهر مدینه مهاجرت کردند.اَنْصار، یا انصار النبى‌(ص‌) لقب‌ مسلمانان‌ مدینه‌ از تیره‌های‌ اوس‌ و خزرج‌ که‌ پیش‌ از هجرت‌، با پیامبر اکرم‌(ص‌) هم‌ پیمان‌ شدند و پس‌ از هجرت‌ در حمایت‌ و یاری‌ آن‌ حضرت‌ و مهاجران‌، پایداری‌ کردند. انصار جمع‌ نصیر و ناصر از مادة «نَصَرَ» به‌ معنای‌ یاری‌ و یاری‌ مظلوم‌ در برابر دشمن‌ است‌. این‌ نام‌ نخست‌ به‌ معنای‌ لغوی‌ آن‌، در وصف‌ مسلمانان‌ مدینه‌ از اوس‌ و خزرج‌ استعمال‌ شد، اما سپس‌ همچون‌ اصطلاحى‌ بر ایشان‌ اطلاق‌ گردید. اما تاریخ‌ دقیق اطلاق‌ این‌ لقب‌ بر مسلمانان‌ هم‌ پیمان‌ پیامبر در مدینه‌ به‌ درستى‌ روشن‌ نیست‌ که در سالهای نخستین هجرت پیامبر به این شهر بوده یا پس از گذشت مدتی. طبق گزارشات تاریخی پیامبر (ص‌) خود، مسلمانان‌ یثرب‌ را به‌ این‌ نام‌ ملقب‌ کرد.[1] و در ادامه نیز آیاتی چند از قرآن کریم به همین مضمون نازل گردید. [2]در دو آیه‌ از قرآن‌ مجید این‌ دو عنوان‌ در کنار هم‌ آمده‌ است‌: «وَ السّابِقوُن‌َ الاْوَّلوُن‌َ مِن‌َالْمُهاجِرین‌َ وَالاْنْصار ِ»[3] و «لَقَدْ تاب‌َ اللّه‌ُ عَلَى‌ النَّبى‌َّ وَ الْمُهاجِرین‌َ وَ الاْنصارِ...»[4] نخستین‌ کس‌ از دو تیرة اوس‌ و خزرج‌ که‌ اسلام‌ آورد، سوید بن‌ صامت‌ از اوس‌ بود که‌ پس‌ از بازگشت‌ به‌ یثرب‌ در جنگ‌ بُعاث‌ (که جنگی درون شهری و میان دو قبیله همشهری اوس و خزرج بود.) به‌ دست‌ تیرة خزرج‌ کشته‌ شد.[5] پس‌ از آن‌ جوانى‌ به‌ نام‌ ایاس‌ بن‌ معاذ اسلام‌ آورد.[6] آنگاه‌، در حدود سال‌ 10 بعثت‌ /619م‌، 6 تن‌ از خزرجیان‌ با پیامبر(ص‌) در موسم‌ حج‌ دیدار کردند و اسلام‌ پذیرفتند.[7] سال‌ بعد 12 تن‌ برای‌ حج‌ از یثرب‌ به‌ مکه‌ رفتند و با پیامبر(ص‌) دیدار کردند و با او پیمانى‌ بستند که‌ به‌ پیمان‌ عقبة اول‌ مشهور شد. مطابق‌ این‌ پیمان‌، مسلمانان‌ یثرب‌ متعهد شدند که‌ شرک‌ نورزند، دزدی‌ و زنا نکنند، فرزندانشان‌ را نکشند، افترا نبندند و خلاف‌ نکنند. پس‌ از انعقاد این‌ پیمان‌، پیامبر(ص‌) مصعب‌ بن‌ عمیر از اصحاب‌ خود را برای‌ تبلیغ‌ اسلام‌ به‌ یثرب‌ فرستاد.[8] از آن‌ پس‌، شمار مسلمانان‌ در آنجا روی‌ به‌ افزایش‌ نهاد و از جمله‌ سعد بن‌ معاذ، رئیس‌ اوس‌ اسلام‌ آورد. سال‌ بعد، 73 تن‌ دیگر از اوس‌ و خزرج‌ به‌ مکه‌ رفتند و با پیامبر(ص‌) دیدار کردند و پیمان‌ عقبة دوم‌ را بستند و متعهد شدند که‌ از پیامبر(ص‌) حمایت‌ کنند.[9] سرانجام‌ پیامبر(ص‌) زمان‌ را برای‌ هجرت‌ مناسب‌ دید و اهالى‌ یثرب‌ به‌ گرمى‌ و شکوه‌ از او استقبال‌ کردند و در میان‌ خود جای‌ دادند.[10] با ورود پیامبر(ص‌) به‌ یثرب‌، بیشتر قبایل‌ و مردم‌ شهر اسلام‌ آوردند و با پیامبر(ص‌) بیعت‌ کردند و یثرب‌ «مدینة النبى‌» نام‌ یافت‌.[11] مسلمانان‌ مدینه‌ از همین‌ ایام‌ به‌ دو گروه‌ تقسیم‌ و شناخته‌ شدند: مهاجران‌ یا مسلمانانى‌ که‌ از مکه‌ به‌ مدینه‌ مهاجرت‌ کردند، و انصار یا مسلمانان‌ مدینه‌ که‌ پذیرای‌ پیامبر و یارانش‌ بودند. پیامبر(ص‌) چندی‌ بعد، میان‌ مهاجران‌ و انصار پیمان‌ برادری‌ بست‌ و انصار متعهد شدند که‌ میان‌ خود و مهاجران‌ به‌ دادگری‌ و برادری‌ و برابری‌ حکم‌ کنند و در همه‌ حال‌ به‌ یاری‌ هم‌ برخیزند.[12]در روزگار پیامبر(ص‌) و پس‌ از آن‌، هریک‌ از دو گروه‌ انصار و مهاجران‌ به‌ رغم‌ برادری‌ و برابری‌، تمایزات‌ قبیله‌ای‌ خود را حفظ کرده‌، گاه‌ به‌ تفاخر مى‌پرداختند آنها به‌ ویژه‌ پس‌ از پیامبر(ص‌)، به‌ صورت‌ دو جریان‌ تاریخى‌ و سیاسى‌ درآمدند و به‌ رقابت‌ پرداختند. این‌ رقابت‌ در داستان‌ سقیفه‌ آشکار شد، چرا که انصار بارها در زمان حیات رسول خدا از ایشان شنیده بودند که مهاجران به نا حق قدرت را از دست جانشینش خارج کرده و بسیار بر آنان ظلم خواهند نمود.[13] لذا به محض در گذشت پیامبر پیش قدم شده و پیش‌ از همه‌ در سقیفه‌ گرد آمدند و «سعد بن‌ عبادة انصاری‌« را که‌ از یاران‌ پیامبر(ص‌) و رئیس‌ خزرج‌ بود، نامزد خلافت‌ کردند؛این خبر به گوش مهاجران و در راس آنان ابوبکر و عمر رسید. آنان با این انتخاب به‌ مخالفت‌ برخاستند و خلافت‌ و ریاست‌ را حق‌ خود دانستند. هر یک‌ از این‌ دو گروه‌ مناقب‌ و خدمات‌ و قرب‌ خود را به‌ پیامبر(ص‌) برمى‌شمرد و خود را برای‌ زمامداری‌ سزاوارتر مى‌خواند. اما چون‌ انصار در تسخیر کامل‌ قدرت‌ ناکام‌ ماندند، پیشنهاد کردند که‌ با مهاجران‌ به‌ مشارکت‌ حکم‌ برانند(تا مبادا ظلمی را که پیامبر از آن سخن به میان آورده بود محقق گردد اما) این‌ تدبیر راه‌ به‌ جایى‌ نبرد و چون‌ مهاجران‌ غلبه‌ یافتند،‌ انصار به اجبار و برخی به اختیار با ابوبکر بیعت‌ کردند[14] بدین‌ترتیب‌، انصار به ناچار- به‌ همکاری‌ با خلیفه‌ پرداختند.برای کسب برخی اطلاعات می توانید به : دایره المعارف بزرگ اسلامی مراجعه فرمایید. ------------------------------- [1] . به‌ روایت:‌ ابن‌ اثیر, الکامل فی التاریخ, ج1, ص655.[2] . برخی از بزرگان اهل سنت معتقدند: طبق‌ روایتى‌ از اَنَس بن مالک‌، اصطلاح‌ مهاجران‌ و انصار نخستین‌ بار در قرآن‌ مجید به‌ کار رفته‌ است‌. ر.ک: صحیح بخاری‌، ج4, ص221.[3] . توبه‌/9/100. [4] . توبه‌/9/117.[5] . ابن‌ هشام‌، السیره النبویه, ج 2, ص292-293؛ ابن‌ اثیر، الکامل فی التاریخ, ج 2, ص94-96.[6] . بلاذری‌، انساب‌ الاشراف، ج 1, ص239؛ ابن‌ اثیر، الکامل فی التاریخ, ج2, ص 96-98.[7] . ابن‌ هشام‌، السیره النبویه, ج 2, ص302-303.[8] . ابن‌ هشام‌، السیره النبویه, ج 2, ص343-344؛ طبری‌، تاریخ‌ الامم و الملوک، ج2, ص368-383[9] . ابن‌ هشام‌، السیره النبویه, ج 2, ص351-353.[10] . جاحظ، البیان و التبیین, ج 2, ص219[11] . ابن‌ هشام‌، السیره النبویه, ج 2, ص351-353.[12] . جاحظ، البیان و التبیین, ج 2, ص219[13] . ابن‌ سعد، الطبقات الکبری, ج3(1), صص136، 151 .[14] . مقدسى‌، البدء و التاریخ, ج 5, 156-157. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25



0 دیدگاه
برای این پست دیدگاهی وجود ندارد

ارسال نظر



آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود

09111169156

info@parsaqa.com

حامیان

Image Image Image

همكاران ما

Image Image