در روایتی از امام رضا (ع) که شیخ صدوق از استادش علی بن احمد بن محمد بن دقاق در باب صفات ذات در عیون الاخبار، ج 1، ص 114، ح 10، آورده است که «لم یزل خدا عالما قادرا حیا و...» است و هر کس به فعلی بودن این صفات برای خدا قائل شود شیعه نیست.حدثنا علی بن أحمد بن محمد بن عمران الدقاق‏ رضی الله عنه قال حدثنا محمد بن أبی عبد الله الکوفی عن محمد بن إسماعیل البرمکی قال حدثنا الفضل بن سلیمان الکوفی عن الحسین بن خالد قال سمعت الرضا ع یقول لم یزل الله تعالى عالما قادرا حیا قدیما سمیعا بصیرا فقلت له یا ابن رسول الله إن قوما یقولون لم یزل الله عالما بعلم و قادرا بقدرة و حیا بحیاة و قدیما بقدم و سمیعا بسمع و بصیرا ببصره فقال ع من قال ذلک و دان به فقد اتخذ مع الله آلهة أخرى و لیس من ولایتنا على شی‏ء ثم قال ع لم یزل الله عز و جل علیما قادرا حیا قدیما سمیعا بصیرا لذاته تعالى عما یقولون المشرکون و المشبهون علوا کبیرا. (عیون‏أخبارالرضا(ع) ج : 1 ص : 119)در مورد علی بن احمد بن محمد بن عمران سوال دارم که چیزی در کتب رجالی درباره ایشان نیامده است، اما در معجم رجال حدیث آقای خویی او را از مشایخ صدوق می دانند و ما می دانیم که همه ی مشایخ صدوق یکسان نیستند حتی برخی جزء مخالفانند.اما در امالی صدوق همین روایت از علی بن احمد بن موسی نقل شده است (امالی صدوق ،مجلس السابع والاربعون، حدیث 5 ) درباره او نیز در کتب رجالی چیزی نیافتم که آیا او همان دقاق است آیا اینجا تصحیف یا تحریف رخ داده است؟در مورد فضل بن سلیمان هم که از راویان این حدیث است مطلبی نیامده است، او را هم بفرمایید.

روایتی که بیان شده است در سه کتاب از کتاب های مرحوم صدوق؛ یعنی کتاب عیون الاخبار،کتاب توحید و کتاب امالی با همین سند آمده است. در میان مشایخ شیخ صدوق تنها یک نفر ملقب به الدقاق است که سه عنوان موجود در روایات را می توان تعبیری دیگر از نام او دانست:الف- علی بن احمد بن محمد بن عمران الدقاق، ب- علی بن احمد بن موسی، ج- علی بن احمد بن موسی الدقاق. با توجه به بحث ها و قرائنی که در پاسخ تفصیلی می آید و نظر برخی از عالمان،مانند علامه مجلسی و آیت الله خویی، این سه عنوان یک شخصیت هستند. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه