بارها به این مطلب در متون اسلامى برخورد کرده ام که پیامبر عظیم الشأن اسلام و ائمّه اطهار معصوم از گناه و خطا و اشتباه بوده، یعنى حتّى فکر گناه هم نمى کردند. پس چرا شهید مطهرى فرموده اند: اسلام به هیچ وجه عصمتى براى کسى قائل نیست، حتّى براى شخص پیامبر اکرم مى فرماید: A}«قُلْ انّى اخافُ انْ عَصَیْتُ رَبّى عَذابَ یَوْمٍ عَظیمٍ»{A.؟

 عبارت دقیق شهید مطهرى این است: بعضى از مردم خیال مى کنند که تأثیر گناه در افراد یکسان نیست، در مردم عادى گناه تأثیر دارد و آنها را از تقوا و عدالت ساقط مى کند ولى در طبقه علما تأثیرى ندارد، آنها یک نوع «کُریّت» و یک نوع «اعتصام» دارند، نظیر فرقى که بین آب قلیل و آب کثیر است که آب کثیر اگر به قدر کُر شد دیگر از نجاست منفعل نمى شود؛ در صورتى که اسلام براى احدى کُریّت و اعتصام قائل نیست، حتى براى شخص پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله). چرا مى گوید: «قُلْ انّى اخافُ انْ عَصَیْتُ رَبّى عَذابَ یَوْمٍ عَظیمٍ»؛انعام (6)، آیه 15.؛ «اى پیغمبر! بگو خود من نیز اگر معصیت کنم از عذاب روز بزرگ بیمناکم». چرا مى فرماید: «لَئِنْ اشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ»؛مجموعه آثار، مرتضى مطهرى، ج 20، ص 176. ؛ همه اینها براى این تعلیم است که تبعیضى در کار نیست، کریّت و اعتصامى براى احدى نیست. از این عبارات روشن مى شود که مراد شهید مطهرى نفى عصمت از خطا و گناه در عمل نیست، بلکه تأکید بر عدل الهى و نفى مصونیت از نتایج عمل سوء است. به عبارت دیگر منظور این است که به فرض محال اگر عمل نادرستى از پیامبر هم سر بزند، آن حضرت عصمت و مصونیت از مجازات نخواهند داشت، بلکه با ایشان همان گونه برخورد مى شود که با دیگران. این مطلب مبتنى بر یک اصل اساسى در اسلام، یعنى اصل مساوات در برابر قانون خدا مى باشد. از طرف دیگر استاد مطهرى در جاهاى دیگر بر اصل عصمت اعتقادى، یعنى لزوم عصمت پیامبر و امام تأکید کرده اند. ایشان با بررسى دلایل امامت نتیجه مى گیرند که امام باید معصوم باشد و اگر کسى مدّتى، هرچند کوتاه، از عمر خود را در گمراهى به سر برده است، نمى تواند امام و پیشوایى الهى براى مردم باشد. بنگرید: مجموعه آثار، شهید مطهرى، ج 4، صص 922 -923. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه