آیا قبل از اسلام افرادی بوده اند که به دین اسلام گرایش پیدا کرده و مسلمان شده باشند؟

برا ی پاسخ به این پرسش بیان دو نکته ضروری به نظر می رسد: 1. کلمه اسلام نظیر بسیاری از مفاهیم دارای معنای لغوی و اصطلاحی است: الف. واژه اسلام در لغت به معنای انقیاد و تسلیم شدن است. در اقرب می گوید: «اسلم الرجل: انقاد»[1] ب. اسلام در اصطلاح عبارت است از ایمان به خدا و معاد و نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله.(با تفصیلی که در کتب مربوطه بیان شده است.) 2. در قرآن دین حضرت ابراهیم علیه السلام دین حنیف اسلام معرفی شده است. خداوند در قرآن می فرماید: «ما کانَ إِبْراهیمُ یهُودِیا وَ لا نَصْرانِیا وَ لکنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکین؛ ابراهیم، نه یهودی و نه نصرانی بود؛ بلکه معتدل و مسلمان بود و از مشرکان نبود.»[2] با توجه به این دو مقدمه به پاسخ سؤال مذکور می پردازیم: 1. بنابر معنای اول تمام کسانی که به نحوی تسلیم و پیرو یکی از ادیان الهی به حساب می آمدند، مسلمان محسوب می شدند. 2. اگر چه بیشتر مردم مکه، دینشان به شرک آلوده بود، اما در این میان تعدادی نیز وجود داشتند که هنوز بر دین ابراهیم باقی مانده بودند؛ که می توان اجداد و جدّات پیامبر(ص) تا حضرت آدم[3] و خود پیامبر[4] بنابر یکی از اقوال، و برخی دیگر از اهالی مکه را از آن جمله بر شمرد. قرآن کریم می فرماید: «وَ لَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکمْ وَ رَحْمَتُهُ لاتَّبَعْتُمُ الشَّیطانَ إِلاَّ قَلِیل؛ اگر لطف و رحمت خداوند شامل حال مردم نشده و به وسیله پیامبر و قرآن، آنان را به راه راست دعوت نکرده بود، جز عده کمی از آنان، بقیه پیرو شیطان می شدند.»[5] همچنان که پیش از بعثت پیامبر، این گونه بود و اشخاص معدودی، مثل: «قیس بن ساعده»، «زید بن عمرو بن نفیل»، «ورقة بن نوفل»، «براء شنی»، «ابوذر غفاری» و طالبان دین، در برابر توده شیطان، اهل هدایت و خداپرستی بودند.[6] 3. بسیاری از اهل کتاب با توجه به این که نشانی های پیامبر اسلام را در کتاب های مقدسشان دیده بودند، نسبت به آن حضرت شناخت پیدا کرده و به آن حضرت ایمان آورده بودند. برخی از مفسرین گفته اند: ... کسانی هستند که پیش از بعثت حضرت رسالت به جهت یافتن صفت او در تورات، به قرآن ایمان آوردند؛ مانند: «قیس بن ساعده» و «بحیرای راهب» و «نسطور» و امثال آن ها.[7] البته بنا بر این قول، گرچه این ها به آن حضرت ایمان آوردند، ولی از این که بتوان به آنان مسلمان گفت، تردید وجود دارد. اما منظور از اسلام اصطلاحی، فقط شریعت حضرت محمد صلی الله علیه و آله می باشد.   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه