سبب تقدیم جار و مجرور بر «رجل» در سورۀ یس: «وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعَى ..» و سبب تأخیر آن از «رجل» در سورۀ قصص چیست؟

این که چرا کلمه و یا جمله ای در آیه ‏اى مقدّم شده و همان، در آیه دیگر مؤخر شده است، در برخی تفاسیر و کتاب های علوم قرآنی به آن پرداخته شده و در علّت آن چنین گفته اند: چون بافت آیه به تنهایى در جایی تقدیم را اقتضا مى ‏کند، ولی در جای دیگر تأخیر را می طلبد. لذا همین دو آیۀ مورد بحث را نیز به عنوان نمونه ذکر کرده اند که «رجل» در آیۀ شریفه – از سوره یس- به جهت این است که بافت آیه در بارۀ توصیف اصحاب شهر (انطاکیه) به زیاده‏ روى در نافرمانى از فرستاده ‏هاى خداوند آمده است، ‏و از مردى خبر مى ‏دهد که به پیام آن فرستاده‏ ها ایمان آورده و قومش را به پیروى از آنان نصیحت مى ‏کند؛ یعنی آنچه در این آیه اهمیت داشته، همان کار این مرد بوده که نصیحت کافران است، و باید هرکسی به آن اهتمام داشته باشد، امّا تقدیم «رجل» (فاعل) بر جارّ و مجرور در سورۀ قصص، مطابق با اصل تقدیم فاعل بر جارّ و مجرور است؛ چون بافت آیه در انتشار خبر کشته شدن است، و این مرد در این داستان خصوصیّت داشته و تأکید بر خود «رجل» به عنوان «رجل واحد» بوده است. پس، در آن آیه ای که «رجل» مقدّم شده، تأکید اصلی بر خود «رجل» بوده است، اما در آن آیه ای که مقدّم نشده، تأکید و اهتمام بر کار و عمل فرد است. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه