پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به عايشه فرمود: من سيد اولاد آدم و علي(عليه السلام) سيد عرب است. چرا نفرمودند: سيد المسلمين؟ آيا اين نژاد پرستي نيست؟

حديثي که در سوال به آن اشاره شده در کتاب أمالي شيخ صدوق ذکرشده است. اين جمله هيچ دلالتي بر نژاد پرستي ندارد زيرا حضرت نفرمودند: «عرب» از تمام نژادها برتر است و يا من (عرب) را بيشتر دوست دارم که حمل بر نژاد پرستي شود. قرآن در اين باره در سوره مبارکه حجرات آيه 13 مي فرمايد: «ما شما را از يک زن و مرد آفريديم و شما را قبيله هاي گوناگون قرار داديم تا همديگر را بشناسيد، آگاه باشيد گرامي ترين شما نزد خداوند باتقوا ترين شماست و خداوند دانا و آگاه هست». اين آيه به صراحت بيان کرده که بين انسان ها برتري از حيث نسبت و قبيله نيست و همگي از يک زن و مرد خلق شده اند و تنها تقوي است که معيار برتري است. لذا پيغمبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نيز که تابع دستورات اوست هرگز نسبت به قومي يا شخصي از روي نسب علاقه نشان نمي دهد، سيره پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نشانه بسيار محکمي بر اين مدعاست. تاريخ نشان مي دهد ايشان با آن که پيغمبر بودند اما با انسان هايي از اقوام ديگر مثل فارس، روم و ديگر مناطق و حتي بردگاني از آن ها بسيار مهربان و با خوشرويي برخورد کرده و هرگز کسي را از عرب بر آن ها ترجيح نمي داد. ايشان با بردگاني از بلاد ديگر سر يک سفره غذا مي خوردند و آن ها را در جمع اصحاب خود راه داده بسيار اکرام مي فرمودند مثل بلال حبشي و...، نمونه بارز اين مطلب سلمان فارسي است که پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در عين حال که او فارسی زبان و از ايرانيان بود، او را در جمع اصحاب خود پذيرفت و او از جمله بهترين ياران حضرت محسوب مي شود و چنان مقام بالايي پيدا کرد که پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ درباره او گفت: «سلمان از ما اهلبيت است». يعني او را در رديف اهلبيت و نزديکان خود جاي داد، اينها همه حاکي از مساوات و برابري همه در اسلام و به خصوص در نزد پيامبر اين دين ارزشمند است. اما اين جمله پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ که فرمودند: «علي سيد عرب است» گوياي اين است که حضرت بر تمام اعراب برتري دارد، هم از حيث تقوي، و هم از حيث علم و شجاعت نه اين که بخواهند بگويند عرب بر تمام مسلمانان برتري دارد که متهم به نژادپرستي شوند. ايشان تنها در صدد بيان فضيلت حضرت امير بوده اند نه چيز ديگر. اينگونه تعابير در بين مردم هم جريان دارد و زياد به کار مي برند، مثلاً شخصي به پسر خود مي گويد: «تو قوي ترين و بهترين فرد طايفه ما هستي» آيا اين جمله گوياي نژادپرستي و يا طايفه پرستي بوده است؟ خير. پدر تنها در صدد تشويق و تحسين پسر خود است و ربطي به طايفه هاي ديگر ندارد. ممکن است همين شخص طايفه ديگري را از طايفه خود برتر بداند، اما در عين حال در ميان طايفه خود اين جمله را گفته است. پس از سخن پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به هيچ وجه نژادپرستي فهميده نمي شود، شاهد اين مطلب اين است که راوي حديث که عايشه است از پيغمبر مي پرسد اين «سيد» به چه معناست؟ حضرت پاسخ مي دهد: «يعني طاعت و فرمانبرداري او واجب شده است، همچنان که فرمانبرداري من واجب بود». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه