در ثواب اعمالی، وعده آمرزش گناهان تا قیامت داده شده. یعنی علم به اینکه شخص در آینده باز گناه از او سر می زند، وجود داشته. چطور می شود که دعای فوق موجب آمرزش گناهان آینده شخص می شود؟ اگر موجب آمرزش گناهان گذشته بود، می شد اینطور توجیه کرد که با توبه و قصد عدم ارتکاب در آینده (فراهم شدن سایر علل) ثواب فوق نتیجه می شود؟

مطلب گفته شده درست است ، چنانچه در دعای سمات می خوانیم : ...وَ اغْفِرْ لِی من ذُنُوبِی مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّر... و یا در دعای عرفه ... اما این عبارات به معنی گرفتن ضمانت نامه و یا مصونیت از عذاب نیست ، زیرا موانع عقلی و نقلی فراوان دارد : از جهت عقل معنا ندارد که خدای متعال کارهایی را نهی کند و برای انجام آن وعده عذاب دهد ولی به بنده ای تضمین دهد که تو می توانی هر وقت خواستی مرتکب این عمل شوی برو مطمئن باش که گناهت بخشیده خواهد شد ؟!!قبول توبه به معنی باز کردن راه بازگشت برای انسان پشیمان است که از شرائط آن عزم بر ترک گناه می باشد و این با تضمین دادن نسبت به بخشایش گناهان آینده ابدا نمی سازد ؛ زیرا این خود یعنی باز کردن راه گناه و هل دادن بنده به سوی آنچه از انجام آن نهی شده است و چنین چیزی نه با عقل جور در می آید و نه از خدای حکیم پسندیده است .از جهت نقلی هم که در آیات و روایات فراوان تصریح شده است که آخرت هر کس در گرو عمل خویش است : وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعى لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً (اسراء / 19) وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى (نجم / 39) ...خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ لِمَنْ أَطَاعَهُ وَ أَحْسَنَ وَ لَوْ کَانَ عَبْداً حَبَشِیّاً وَ خَلَقَ النَّارَ لِمَنْ عَصَاهُ وَ لَوْ کَانَ وَلَداً قُرَشِیّا...پس این عبارات به چه معناست ؟می توان گفت که مقصود دریافت زمینه غفران است ، به این توضیح که :غفران و بخشایش خدای متعال نسبت به گناهان احتیاج به توبه و پشیمانی بنده دارد و این توبه بنده نیاز به توفیق الهی دارد و الا همه گناه کاران موفق به این مهم نمی شوند ؛ این توفیق نیز بی جهت نیست بلکه اسبابی دارد که یکی از آنها «دعا» می باشد ، پس ما می توانیم دعا کنیم که خدای چنانچه ما در آینده (از روی جهالت و سهل انگاری) مرتکب گناه شدیم تو توفیق توبه موثر را قبل از مردن به ما عنایت فرما تا بدان وسیله به غفران تو نایل شویم و از گناهان پاک گردیم .احتمال دیگر آن است که ما تقدم به معنی گناهان گذشته باشدوما تأخر به معنی گناهان فعلی باشد.گناهان پسینی وگناهان پیشینی،ما تأخر بمعنی گناهان پیش رو باشدنه آینده. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه